9 Nisan’da 54 ürün grubunda 1019 ürünün İsrail’e ihracatını kısıtlayan Ticaret Bakanlığı geçen cuma ticareti tamamen durdurulduğunu açıklamıştı. Karara göre hem ihracat hem ithalat işlemlerinde gümrük beyannamesi tescil edilemezken İsrail menşeli ürünlerin farklı ülkelerden ithalatına da izin verilmiyor. Kararın bir gecede ve haber verilmeden alınmasının piyasada karmaşa yarattığını belirtiliyor.
Ekonomim’den Aysel Yücel’in haberine göre Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracat rakamlarının açıklandığı toplantıda İsrail’le ilgili şöyle konuştu: “Biz her zaman serbest ticaretten yanayız. Siyasi ve ekonomininin ayrı değerlendirilmesi gerekiyor. Ancak Filistin’de katliam var. Dolayısıyla hükümetin aldığı karara saygı duyuyoruz.”
Ödemesi alınan ve gümrükte kalan mallar için çalışmaların sürdüğünü belirten Gültepe, ihracatının yüzde 75-80’ini İsrail’e yapan firmaların kayıplarını azaltacak destek verilmesi gerektiğini belirtti. Kayıpların farklı pazarlarla kapatılmasının kolay olmayacağını vurgulayan Gültepe, yıl sonunda ihracatın hedeflerin altında kalabileceğine dikkat çekti.
Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Başkan Yardımcısı Salih Zeki Çakır da karardan İsrail’e büyük ölçekte satış yapanların etkilendiğini belirterek “Bu ülkeye büyük ölçekte satış yapanlar oldukça olumsuz etkilendi, fakat devletimizin kararı olduğu için saygıyla karşılamak durumunda olduklarını belirttiler” dedi.
Yerli bir armatörlük şirketinin yöneticisi karara saygı duyduklarını fakat ani alınmasının pek çok sıkıntı yarattığını söyledi. Piyasada belirsizlik olduğunu vurgulayan yönetici “İsrail’den gelen boş konteyneri bile indirmemize izin vermiyorlar. İsrail’e taşıma yapan armatörler yeni rota arayışına girdi” dedi.
Ayrıca Avrupalı firmaların İsrail’le uzun dönem kontratı olan Türkiye’deki ihracatçılara teklif yaptığı belirtiliyor. Bir gümrük müşavirliği şirketi yöneticisi durumla ilgili şöyle konuştu: “Bu ihracatçılara başta Avrupalı firmalar olmak üzere farklı ülkelerden ürünlerini İsrail’e göndermeleri için aracılık teklifleri geliyor. Bir yerli seramik firmasına da Filistin’deki bayisinin ‘malı bize gönderin, biz buradan İsrail’e teslim edelim’ yönünde bir teklif geldiğini de duyduk.”
Sektör temsilcilerine göre Mısır ve Lübnan gibi üçüncü ülkeler üzerinden İsrail’e mal sevkiyatı da gündemde.
Türkiye’den İsrail’e yönelik gemi sevkiyatlarının geçen ay yaklaşık yüzde 30 azaldığı belirtiliyor. TİM’in cuma açıkladığı veriler de düşüşü doğruladı. İsrail’e ihracat nisanda yıllık bazda yüzde 31,5 düşüşle yaklaşık 280 milyon dolara geriledi.
