İran devlet medyası, ahlak polisinin uyguladığı şiddet sonucu bu ay başında komaya girdiği iddia edilen 16 yaşındaki Kürt kökenli Armita Geravand’ın beyin ölümünün gerçekleştiğini duyurdu. Devlet medyası, “Sağlık personelinin çabalarına rağmen Geravand’ın sağlığı konusundaki son durum beyin ölümünün gerçekleştiğinin kesinleştiğine işaret ediyor” ifadesine yer verdi.
Armita Geravand’a metroda İran ahlak polisi tarafından şiddet uygulandığına yönelik iddia, Norveç merkezli Kürt insan hakları örgütü Hengaw tarafından ortaya atılmıştı. Örgüt Ekim başında 16 yaşındaki Kürt kökenli Geravand’ın metroda kadın ahlak polisi mensuplarının şiddetine maruz kaldığını, kaldırıldığı hastanede yoğun güvenlik önlemleri alındığını bildirmişti.
İran ise Geravand’ın 1 Ekim’de Tahran metrosunda İslami kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla ahlak polisi mensuplarının şiddetine maruz kaldığı iddialarını reddediyor. Yetkililer Geravand’ın tansiyonunun düşmesi sonucu bayıldığını, düşerken başını çarptığını, güvenlik güçleriyle herhangi bir olay yaşanmadığını savunuyor.
Hak savunucuları Geravand’ın Jina Mahsa Amini ile aynı kaderi paylaşacağından endişe ediyordu. Kürt kökenli Amini’nin tesettür kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hastanede ölmesi üzerine ülke genelinde rejim karşıtı gösteriler düzenlenmişti.
Jina Mahsa Amini için protestolar
22 yaşındaki Jina Mahsa Amini, geçen yıl başkent Tahran’a yaptığı bir gezi sırasında, “başörtüsünü kurallara uygun şekilde takmadığı” gerekçesiyle ahlak polisi tarafından karakola, birkaç saat sonra ise polis gözetiminde hastaneye götürülmüştü. Üç gün sonra, 16 Eylül’de yapılan resmî açıklamada ise Mahsa’nın öldüğü duyurulmuştu.
Jina Mahsa Amini’nin memleketi olan İran’ın batısındaki Kürt kasabası Sakkız’daki cenaze töreni sırasında başlayan protestolar, hızla ülke geneline yayılmış, çoğunluğu genç kadınlardan oluşan protestocular, başörtülerini çıkararak eylem yapmıştı. Kesin rakamlar bilinmemekle birlikte, bağımsız insan hakları örgütlerine göre, İran’da güvenlik güçleri 16 Eylül 2022 ile Ocak 2023 sonu arasındaki protestolarda 17’si çocuk olmak üzere en az 527 göstericiyi öldürmüştü.
