Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Uygurlara yönelik dijital gözetim: Anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar

by aktifhabercom
January 10, 2021
Uygurlara yönelik dijital gözetim: Anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

Gazze’ye yardım koridoru

Gazze’ye yardım koridoru

July 27, 2025
5.1k
Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?

Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?

July 27, 2025
5.1k

Türkiye’de yaşayan Uygurlar Çin’deki aileleriyle dijital gözetim ve kontrol mekanizmaları nedeniyle haberleşemiyor. Ailesinden yıllardır haber alamayan Medine Nazımı, “21. yüzyılda neden bunları çekiyoruz?” diye soruyor.


“WeChat’im de var, e-mailim de ancak ailemle iletişime geçemiyorum çünkü onlar beni tamamen sildi.”

Türkiye’ye okumak için gelen Cevlan Şirmehmet, Çin’deki dijital gözetim nedeniyle ailesiyle iletişim kuramayan binlerce Uygurdan biri.


Çin’den ayrılanlar, teknolojik araçların kontrol altında olması nedeniyle sevdiklerinden yıllarca haber alamıyor ve aileleriyle iletişimi kesmek zorunda kalıyor.

Bu da, Çin’deki baskılardan ülkeden ayrılmalarına rağmen kaçamamalarına neden oluyor. 

29 yaşındaki Şirmehmet, İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu.

2016 yılının Ağustos ayında Çın Çüenguo’nun Sincan Uygur Özerk Bölgesi Sekreteri olarak atanmasının ardından baskıların artmasıyla iletişim sorunlarının yaşanmaya başladığını anlatıyor.

“Genelde WeChat üzerinden konuşuyorduk. En son 2018’de annem ile WeChat üzerinden konuştum. Bu konuşmadan iki gün sonra anneme tekrar mesaj attığımda fark ettim ki beni WeChat’ten silmiş. Kardeşim, diğer akrabalarım da sildiler. Annem babam kardeşim devlet memuru. Baskı nedeniyle sildiler diye düşündüm. Onlar iletişime geçene kadar ben geçmeyeyim dedim. O gün bugündür konuşamadık.”

“ANLIK KONUŞMALARA MÜDAHALE EDEBİLİYORLAR”

DW Türkçe’den Burcu Karakaş’ın haberine göre, yurt dışında akrabası olan Uygurların onlarla iletişime geçmeleri, Çin yönetimi tarafından başvurulan kontrol mekanizmaları nedeniyle kolay değil. Teknoloji uzmanı Ahmet Alphan Sabancı, Çin’in sosyal medya ve mesajlaşma platformlarında aktif çalışan binlerce moderatör olduğunu söyleyerek, “Anahtar kelimeleri, potansiyel esprileri, kelime oyunlarını güncel olarak takip edip anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar. Siz konuşmak istediğiniz bir şeyi gizlemek isteseniz bile bunu anlayabilecek insanlar sürekli takipte” diye ekliyor.

Sabancı, Çin’de iş yapmak isteyen teknoloji şirketlerinin Çin’deki devlet yetkililerinin veri talebi olduğunda bu verileri vermek zorunda olduklarını hatırlatıyor. “Bu yüzden Twitter, Facebook, Google Çin’de iş yapamıyor” diyor. Çin’den ayrılmış kişilerle WeChat üzerinden mesajlaşmanın tespit edilmesi ya da buna dair bir şüphe oluşması halinde bu kişiler kamplara gönderiliyor. “Bu da bir korku atmosferi oluşmasına ve iletişim kesmeye neden oluyor” diyor. Çin’in Ankara Büyükelçisi Deng Li, DW Türkçe’ye verdiği röportajda, Uygurların kamplara kapatıldığı iddialarını redderek, Sincan’daki “eğitim merkezlerinin” birer “yatılı okul” olduğunu savunmuştu.

“BENİMLE İRTİBATA GEÇMEKTEN KORKUYORLAR”

Cevlan Şirmehmet, Türkiye’de okuduğu için ailesinin toplama kampına götürüldüğünü, bir sene sonra babası ve kardeşinin bırakıldığını, annesinin ise onu Türkiye’de ziyaret etmesinden dolayı cezaevine gönderildiğini öğrenmiş. İstanbul’daki Çin Konsolosluğu’na gelerek ailesiyle iletişim kurmalarına yardımcı olmalarını istediğini ancak konsolosluk yetkilisinin, “Mısır’da Çin’e karşı örgütlerle işbirliği yaptığın için babanla kardeşin seninle iletişim kurmayı istemiyor” dediğini anlatıyor ve ekliyor: “Ben hayatımda Mısır’a gitmedim.”

Uygurlar, 18 Aralık’tan bu yana İstanbul Sarıyer’deki Çin Konsolosluğu önünde eylemde. İstanbul’da yaşayan Alim Can Turdi de toplama kampında olan beş kardeşinin akıbetini sormak için eylemde ama kampta olmayanlardan da haber alamıyor. Çin’deki ailesi onu WeChat’ten sildiği için onlardan haber alamıyor. “2013’ten 2017’ye kadar Doğu Türkistan’daki ailem ve kardeşlerimle görüşebiliyordum. 2017’den beri kimseyle irtibata geçemiyorum. Benimle irtibata geçmekten herkes korkuyor” diyor. 

“21. YÜZYILDA NEDEN BUNLARI ÇEKİYORUZ?”

Kardeşi Mevlüde Nazımı’nın akıbetini öğrenmek için İstanbul’daki Çin Konsolosluğu önünde nöbet tutan Medine Nazımı, 12 yıldır Türkiye’de.

Üç çocuğu ve eşiyle İstanbul’da yaşıyor ancak ailesi Çin’de. “2009’da geldiğimde ailemle telefonda iletişim kuruyordum. Sonra bir uygulama çıktı, ona para yükleyerek bilgisayardan araşıyorduk. 2011’de WeChat çıktı, yine iletişim sağlayabiliyorduk. Ancak 2016’dan sonra konuşmalar azaldı” diyor. 37 yaşındaki Medine Nazımı, dört sene önce tüm tanıdıklarının kendisini WeChat uygulaması üzerinden sildiğini anlatıyor. Ailesiyle iletişimi 2017’de kesilen Nazımı, sevdiklerinden dört senedir haber alamıyor.

Annesi hastalanınca ona bakmak için Çin’e dönen kız kardeşinin Türkiye’de okuduğu için kampa gönderildiğini, kamptan serbest kaldıktan sonra da bölücülükle suçlanarak cezaevine gönderildiğini öğrenmiş. “İletişimim olmadığı için ben tüm bunlardan habersiz kalmışım ve kardeşimin başına da gelmeyen kalmamış” diyor. 

Annesi geçtiğimiz Eylül ayında vefat etmiş, ölümünden önce son bir kez telefonda sesinin duyamamış. Babası hayatta ancak onunla da iletişim kuramıyor. 

“Babamın sesini duymayalı, ‘Torunların büyüdü, seni görmek istiyor’ diyemeyeli üç seneden fazla oldu. Teknoloji bu kadar ilerlemişken, 21. yüzyılda yaşarken neden biz bunları çekiyoruz ya? Bizim de insan gibi yaşamaya hakkımız yok mu?”

“UYGURLAR SANAL BİR HAPİSHANEDE YAŞIYORLAR”

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) tarafından 2019’da yayınlanan bir rapor, Çin’de polisin mobil uygulamayla Uygurların kişisel bilgilerini topladıklarını ortaya koyuyor. 

DW Türkçe’ye konuşan, akıllı telefonlar için güvenlik uygulamaları hazırlayan “Guardian Project” ekibinin kurucusu Nathan Freitas, Uygurların telefonlarına “polis uygulaması” yüklemek zorunda olduklarını, bu uygulamanın telefonları birer kişisel takip cihazına dönüştürdüğünü söylüyor. “Akıllı telefonlar bir şekilde takip cihazı işlevi görse de yükleme zorunluluğu olan uygulama ile her bir kişinin direkt ve gerçek zamanlı denetim sürecine tabi olması gözetimi daha etkili hale getiriyor” diyor. İnternet sansürünün artırıldığı Sincan ve Tibet gibi bölgelerde, Pekin’deki dijital denetime ek olarak anahtar kelimelerin takip edildiğini, bazı ilave servis ve uygulamalara erişim engeli olduğunu söylüyor.

Freitas’a göre, telefonlardaki polis uygulaması, Çin’in vatandaşlarına davranışlarına göre puan vereceği “Sosyal Kredi Sistemi”ne doğru atılmış adımlardan biri. “Çin’de birçok yer, ödeme takibinden şarjınızın ne kadar kaldığına kadar birden fazla veriyi birleştiren bu teknolojiyi deneyimliyor. Bütün bu teknolojinin bir topluluğu ‘yeniden eğitmek’ ve aktif olarak baskılamak için nasıl kullanılabileceği ise Uygurlar üzerinde deneniyor. Sıradan bir Çin vatandaşında ‘sanal bir tasma’ olduğunu, buna karşılık Uygurların sanal bir hapishanede yaşadığını söyleyebiliriz” diyor. 

ShareTweet
Previous Post

Pakistan’ın ardından Vatikan da karanlığa gömüldü

Next Post

BM’den, 15 Temmuz tutuklamalarıyla ilgili 43 başvuruya ‘hak ihlali kararı’

İLGİLİHABERLER

Gazze’ye yardım koridoru
DÜNYA

Gazze’ye yardım koridoru

July 27, 2025
5.1k
Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?
DÜNYA

Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?

July 27, 2025
5.1k
Öğretmenlerin kaçırılmasına rol oynamıştı; Moldova’yı soyan eski iktidar ortağı Plahotniuc’un Yunanistan’dan iadesi istendi
DÜNYA

Öğretmenlerin kaçırılmasına rol oynamıştı; Moldova’yı soyan eski iktidar ortağı Plahotniuc’un Yunanistan’dan iadesi istendi

July 27, 2025
5.1k
İsrail ordusu Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti
DÜNYA

İsrail ordusu Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti

July 27, 2025
5k
Miriam Margolyes’ten Gazze açıklaması: Hitler kazandı
DÜNYA

Miriam Margolyes’ten Gazze açıklaması: Hitler kazandı

July 26, 2025
5.2k
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın hazırladığı “Kaçırılan Mağdurların Ailelerinin Kız Çocukları ve Kadınlar” raporu Birleşmiş Milletler’in sitesinde yayınlandı
DÜNYA

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın hazırladığı “Kaçırılan Mağdurların Ailelerinin Kız Çocukları ve Kadınlar” raporu Birleşmiş Milletler’in sitesinde yayınlandı

July 25, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Mayısta yangınlara karşı hazırlık ‘tamam’ diyen bakan: Vatandaşlarımız teyakkuz halinde olmalı

Mayısta yangınlara karşı hazırlık ‘tamam’ diyen bakan: Vatandaşlarımız teyakkuz halinde olmalı

July 27, 2025
5k
Gazze’ye yardım koridoru

Gazze’ye yardım koridoru

July 27, 2025
5.1k
Türkiye’nin en büyük sektöründe konkordatolar patladı

Türkiye’nin en büyük sektöründe konkordatolar patladı

July 27, 2025
5k
Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?

Almanya’da kaçak çalışma neden patladı?

July 27, 2025
5.1k
23 milyon liralık vurgun iddiası: Gözaltına alınıp adli kontrolle serbest bırakılan oyuncu Meral Kaplan’dan ilk açıklama

23 milyon liralık vurgun iddiası: Gözaltına alınıp adli kontrolle serbest bırakılan oyuncu Meral Kaplan’dan ilk açıklama

July 27, 2025
5.1k
Emekli çalışan hepsi başvurdu: 2.2 milyon kişi aldı

Emekli çalışan hepsi başvurdu: 2.2 milyon kişi aldı

July 27, 2025
5k
Hatay’da “sıvı kaybı” nedeniyle şehit olan askerlerin koğuş arkadaşları konuştu

Hatay’da “sıvı kaybı” nedeniyle şehit olan askerlerin koğuş arkadaşları konuştu

July 27, 2025
5.1k
İDEF 2025: Önde halka gösteriş, arkada savaş mezadı

İDEF 2025: Önde halka gösteriş, arkada savaş mezadı

July 27, 2025
5k
Osimhen krizi: Napoli Galatasaray’ı reddetti

Osimhen krizi: Napoli Galatasaray’ı reddetti

July 27, 2025
5.4k
AKP’de 2’nci Rolex vakası

AKP’de 2’nci Rolex vakası

July 27, 2025
5.1k
İşçi ve üretici için eylem vakti: Kamuda grev dalga dalga geliyor

İşçi ve üretici için eylem vakti: Kamuda grev dalga dalga geliyor

July 27, 2025
5k
Bursa’daki orman yangınları: “Kalp krizi geçiren görevli hayatını kaybetti”

Bursa’daki orman yangınları: “Kalp krizi geçiren görevli hayatını kaybetti”

July 27, 2025
5k
İsrail ordusu Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti

İsrail ordusu Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti

July 27, 2025
5k
Kuzey Marmara Otoyolu ile 4 yıl daha: Yaptı işletti 4.5 milyar dolardan vazgeçemedi

Kuzey Marmara Otoyolu ile 4 yıl daha: Yaptı işletti 4.5 milyar dolardan vazgeçemedi

July 27, 2025
5k
Eski Merkez Bankası başkanı Süreyya Serdengeçti hayatını kaybetti

Eski Merkez Bankası başkanı Süreyya Serdengeçti hayatını kaybetti

July 26, 2025
5.1k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.