Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Uygurlara yönelik dijital gözetim: Anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar

by aktifhabercom
January 10, 2021
Uygurlara yönelik dijital gözetim: Anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Powell’la kameralar önünde tartıştı

ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Powell’la kameralar önünde tartıştı

July 25, 2025
5.1k
Fransa, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı: Tepkiler ne oldu?

Fransa, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı: Tepkiler ne oldu?

July 25, 2025
5k

Türkiye’de yaşayan Uygurlar Çin’deki aileleriyle dijital gözetim ve kontrol mekanizmaları nedeniyle haberleşemiyor. Ailesinden yıllardır haber alamayan Medine Nazımı, “21. yüzyılda neden bunları çekiyoruz?” diye soruyor.


“WeChat’im de var, e-mailim de ancak ailemle iletişime geçemiyorum çünkü onlar beni tamamen sildi.”

Türkiye’ye okumak için gelen Cevlan Şirmehmet, Çin’deki dijital gözetim nedeniyle ailesiyle iletişim kuramayan binlerce Uygurdan biri.


Çin’den ayrılanlar, teknolojik araçların kontrol altında olması nedeniyle sevdiklerinden yıllarca haber alamıyor ve aileleriyle iletişimi kesmek zorunda kalıyor.

Bu da, Çin’deki baskılardan ülkeden ayrılmalarına rağmen kaçamamalarına neden oluyor. 

29 yaşındaki Şirmehmet, İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu.

2016 yılının Ağustos ayında Çın Çüenguo’nun Sincan Uygur Özerk Bölgesi Sekreteri olarak atanmasının ardından baskıların artmasıyla iletişim sorunlarının yaşanmaya başladığını anlatıyor.

“Genelde WeChat üzerinden konuşuyorduk. En son 2018’de annem ile WeChat üzerinden konuştum. Bu konuşmadan iki gün sonra anneme tekrar mesaj attığımda fark ettim ki beni WeChat’ten silmiş. Kardeşim, diğer akrabalarım da sildiler. Annem babam kardeşim devlet memuru. Baskı nedeniyle sildiler diye düşündüm. Onlar iletişime geçene kadar ben geçmeyeyim dedim. O gün bugündür konuşamadık.”

“ANLIK KONUŞMALARA MÜDAHALE EDEBİLİYORLAR”

DW Türkçe’den Burcu Karakaş’ın haberine göre, yurt dışında akrabası olan Uygurların onlarla iletişime geçmeleri, Çin yönetimi tarafından başvurulan kontrol mekanizmaları nedeniyle kolay değil. Teknoloji uzmanı Ahmet Alphan Sabancı, Çin’in sosyal medya ve mesajlaşma platformlarında aktif çalışan binlerce moderatör olduğunu söyleyerek, “Anahtar kelimeleri, potansiyel esprileri, kelime oyunlarını güncel olarak takip edip anlık konuşmalara müdahale edebiliyorlar. Siz konuşmak istediğiniz bir şeyi gizlemek isteseniz bile bunu anlayabilecek insanlar sürekli takipte” diye ekliyor.

Sabancı, Çin’de iş yapmak isteyen teknoloji şirketlerinin Çin’deki devlet yetkililerinin veri talebi olduğunda bu verileri vermek zorunda olduklarını hatırlatıyor. “Bu yüzden Twitter, Facebook, Google Çin’de iş yapamıyor” diyor. Çin’den ayrılmış kişilerle WeChat üzerinden mesajlaşmanın tespit edilmesi ya da buna dair bir şüphe oluşması halinde bu kişiler kamplara gönderiliyor. “Bu da bir korku atmosferi oluşmasına ve iletişim kesmeye neden oluyor” diyor. Çin’in Ankara Büyükelçisi Deng Li, DW Türkçe’ye verdiği röportajda, Uygurların kamplara kapatıldığı iddialarını redderek, Sincan’daki “eğitim merkezlerinin” birer “yatılı okul” olduğunu savunmuştu.

“BENİMLE İRTİBATA GEÇMEKTEN KORKUYORLAR”

Cevlan Şirmehmet, Türkiye’de okuduğu için ailesinin toplama kampına götürüldüğünü, bir sene sonra babası ve kardeşinin bırakıldığını, annesinin ise onu Türkiye’de ziyaret etmesinden dolayı cezaevine gönderildiğini öğrenmiş. İstanbul’daki Çin Konsolosluğu’na gelerek ailesiyle iletişim kurmalarına yardımcı olmalarını istediğini ancak konsolosluk yetkilisinin, “Mısır’da Çin’e karşı örgütlerle işbirliği yaptığın için babanla kardeşin seninle iletişim kurmayı istemiyor” dediğini anlatıyor ve ekliyor: “Ben hayatımda Mısır’a gitmedim.”

Uygurlar, 18 Aralık’tan bu yana İstanbul Sarıyer’deki Çin Konsolosluğu önünde eylemde. İstanbul’da yaşayan Alim Can Turdi de toplama kampında olan beş kardeşinin akıbetini sormak için eylemde ama kampta olmayanlardan da haber alamıyor. Çin’deki ailesi onu WeChat’ten sildiği için onlardan haber alamıyor. “2013’ten 2017’ye kadar Doğu Türkistan’daki ailem ve kardeşlerimle görüşebiliyordum. 2017’den beri kimseyle irtibata geçemiyorum. Benimle irtibata geçmekten herkes korkuyor” diyor. 

“21. YÜZYILDA NEDEN BUNLARI ÇEKİYORUZ?”

Kardeşi Mevlüde Nazımı’nın akıbetini öğrenmek için İstanbul’daki Çin Konsolosluğu önünde nöbet tutan Medine Nazımı, 12 yıldır Türkiye’de.

Üç çocuğu ve eşiyle İstanbul’da yaşıyor ancak ailesi Çin’de. “2009’da geldiğimde ailemle telefonda iletişim kuruyordum. Sonra bir uygulama çıktı, ona para yükleyerek bilgisayardan araşıyorduk. 2011’de WeChat çıktı, yine iletişim sağlayabiliyorduk. Ancak 2016’dan sonra konuşmalar azaldı” diyor. 37 yaşındaki Medine Nazımı, dört sene önce tüm tanıdıklarının kendisini WeChat uygulaması üzerinden sildiğini anlatıyor. Ailesiyle iletişimi 2017’de kesilen Nazımı, sevdiklerinden dört senedir haber alamıyor.

Annesi hastalanınca ona bakmak için Çin’e dönen kız kardeşinin Türkiye’de okuduğu için kampa gönderildiğini, kamptan serbest kaldıktan sonra da bölücülükle suçlanarak cezaevine gönderildiğini öğrenmiş. “İletişimim olmadığı için ben tüm bunlardan habersiz kalmışım ve kardeşimin başına da gelmeyen kalmamış” diyor. 

Annesi geçtiğimiz Eylül ayında vefat etmiş, ölümünden önce son bir kez telefonda sesinin duyamamış. Babası hayatta ancak onunla da iletişim kuramıyor. 

“Babamın sesini duymayalı, ‘Torunların büyüdü, seni görmek istiyor’ diyemeyeli üç seneden fazla oldu. Teknoloji bu kadar ilerlemişken, 21. yüzyılda yaşarken neden biz bunları çekiyoruz ya? Bizim de insan gibi yaşamaya hakkımız yok mu?”

“UYGURLAR SANAL BİR HAPİSHANEDE YAŞIYORLAR”

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) tarafından 2019’da yayınlanan bir rapor, Çin’de polisin mobil uygulamayla Uygurların kişisel bilgilerini topladıklarını ortaya koyuyor. 

DW Türkçe’ye konuşan, akıllı telefonlar için güvenlik uygulamaları hazırlayan “Guardian Project” ekibinin kurucusu Nathan Freitas, Uygurların telefonlarına “polis uygulaması” yüklemek zorunda olduklarını, bu uygulamanın telefonları birer kişisel takip cihazına dönüştürdüğünü söylüyor. “Akıllı telefonlar bir şekilde takip cihazı işlevi görse de yükleme zorunluluğu olan uygulama ile her bir kişinin direkt ve gerçek zamanlı denetim sürecine tabi olması gözetimi daha etkili hale getiriyor” diyor. İnternet sansürünün artırıldığı Sincan ve Tibet gibi bölgelerde, Pekin’deki dijital denetime ek olarak anahtar kelimelerin takip edildiğini, bazı ilave servis ve uygulamalara erişim engeli olduğunu söylüyor.

Freitas’a göre, telefonlardaki polis uygulaması, Çin’in vatandaşlarına davranışlarına göre puan vereceği “Sosyal Kredi Sistemi”ne doğru atılmış adımlardan biri. “Çin’de birçok yer, ödeme takibinden şarjınızın ne kadar kaldığına kadar birden fazla veriyi birleştiren bu teknolojiyi deneyimliyor. Bütün bu teknolojinin bir topluluğu ‘yeniden eğitmek’ ve aktif olarak baskılamak için nasıl kullanılabileceği ise Uygurlar üzerinde deneniyor. Sıradan bir Çin vatandaşında ‘sanal bir tasma’ olduğunu, buna karşılık Uygurların sanal bir hapishanede yaşadığını söyleyebiliriz” diyor. 

ShareTweet
Previous Post

Pakistan’ın ardından Vatikan da karanlığa gömüldü

Next Post

BM’den, 15 Temmuz tutuklamalarıyla ilgili 43 başvuruya ‘hak ihlali kararı’

İLGİLİHABERLER

ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Powell’la kameralar önünde tartıştı
DÜNYA

ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Powell’la kameralar önünde tartıştı

July 25, 2025
5.1k
Fransa, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı: Tepkiler ne oldu?
DÜNYA

Fransa, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı: Tepkiler ne oldu?

July 25, 2025
5k
İstanbul’daki ateşkes görüşmelerinden saatler sonra Moskova ve Kiev’in karşılıklı İHA saldırılarında 5 kişi hayatını kaybetti
DÜNYA

İstanbul’daki ateşkes görüşmelerinden saatler sonra Moskova ve Kiev’in karşılıklı İHA saldırılarında 5 kişi hayatını kaybetti

July 24, 2025
5k
Gazze “açlıktan” ölüyor
DÜNYA

Gazze “açlıktan” ölüyor

July 24, 2025
5k
Tayland-Kamboçya sınırında çatışma: 9 sivil öldü
DÜNYA

Tayland-Kamboçya sınırında çatışma: 9 sivil öldü

July 24, 2025
5k
Rusya’da düşen yolcu uçağında kurtulan olmadığı bildirildi
DÜNYA

Rusya’da düşen yolcu uçağında kurtulan olmadığı bildirildi

July 24, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Mansur Yavaş: Bir şehir nasıl katledilir, lütfen izleyin!

Mansur Yavaş: Bir şehir nasıl katledilir, lütfen izleyin!

July 25, 2025
5k
Murat Çalık’tan ikinci kez kemik iliği alındı

Murat Çalık’tan ikinci kez kemik iliği alındı

July 25, 2025
5k
İzmir ve Bilecik ‘afet bölgesi’ ilan edildi

İzmir ve Bilecik ‘afet bölgesi’ ilan edildi

July 25, 2025
5k
İmamoğlu bel ağrısı nedeniyle hastaneye götürüldü

İmamoğlu bel ağrısı nedeniyle hastaneye götürüldü

July 25, 2025
5k
MHP’li belediye başkanı trafik kazasında öldü

MHP’li belediye başkanı trafik kazasında öldü

July 25, 2025
5k
‘Mobil’ dolandırıcılığında banka yüzde 70 kusurlu bulundu

‘Mobil’ dolandırıcılığında banka yüzde 70 kusurlu bulundu

July 25, 2025
5k
Özelleştirme İdaresi, üç ilde taşınmaz satacak

Özelleştirme İdaresi, üç ilde taşınmaz satacak

July 25, 2025
5k
ALES sonuçları açıklandı

ALES sonuçları açıklandı

July 25, 2025
5k
“Mehmet Şimşek, sonbaharda göreve veda edecek” iddiası

“Mehmet Şimşek, sonbaharda göreve veda edecek” iddiası

July 25, 2025
5k
TİP: Çok sayıda üye ve yöneticimiz gözaltına alındı

TİP: Çok sayıda üye ve yöneticimiz gözaltına alındı

July 25, 2025
5k
Merkez Bankası kredi kartı faiz oranlarını düşürdü

Merkez Bankası kredi kartı faiz oranlarını düşürdü

July 25, 2025
5k
LPG’ye 42 kuruş zam geldi

LPG’ye 42 kuruş zam geldi

July 25, 2025
5k
İstanbul’daki ateşkes görüşmelerinden saatler sonra Moskova ve Kiev’in karşılıklı İHA saldırılarında 5 kişi hayatını kaybetti

İstanbul’daki ateşkes görüşmelerinden saatler sonra Moskova ve Kiev’in karşılıklı İHA saldırılarında 5 kişi hayatını kaybetti

July 24, 2025
5k
Uluslararası medya kuruluşlarından Gazze’deki gazeteciler için ortak çağrı: “Açlıkla karşı karşıyalar”

Uluslararası medya kuruluşlarından Gazze’deki gazeteciler için ortak çağrı: “Açlıkla karşı karşıyalar”

July 24, 2025
5k
Tayland-Kamboçya sınırında çatışma: 9 sivil öldü

Tayland-Kamboçya sınırında çatışma: 9 sivil öldü

July 24, 2025
5k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.