Perakende Yasası tekrar gündeme geliyor. Şimdi farklı bir perspektifte, rekabetin ve piyasa koşullarının tekrar yapılandırılması amaçlanıyor.
Yıllarca bu işin böylesine serbestçe olamayacağını anlattık. Yurtdışından örnekler verdik. Hatta zamanın İstanbul Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Suat Yalkın 90’lı yıllarda Fransa modelini incelemiş ve çözüm olarak ortaya koymuştu.
Modelde marketlerin şehre uzaklığından çalışma saatlerine, ödeyeceği fazla vergiden o verginin esnaf için fon oluşturmasına kadar bir çok detay vardı. Fakat ne o zaman ne de sonrasında hiç kimse dikkate almak istemedi.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Oysa rahmetli Yalkın’ın önerisi dikkate alınsaydı, hem bugün iç piyasamızı böylesine acımasızca kaptırmayacak, hem sağlıklı bir serbest piyasaya kavuşacak, hem de yüzbinlerce esnafı kaybetmeyip, onları geliştirmenin önünü açacaktık.
Şimdi bu saatten sonra çok mu geç? Hiç bir şey için çok geç değildir. Lakin çok güç olduğu açık. Çünkü öncelikle şehir envanteri olmayan bir ülkede nüfus / işyeri orantısı nasıl yapılacak soru işareti…
Ama ben bununla ilgili bir ipucu vereyim. Yerli bir harita yazılımcısı Alim Küçükpehlivan bunun çözümünü zaten ortaya koymuş. Yani gerçekten niyetliyseniz, çok kısa süre içerisinde bu envanteri alıp, sonuca ulaşmak mümkün.
Asıl problem bundan sonra başlıyor. Kazanılmış haklar ne olacak? Bir tarafta hukuki bir ilkeden bahsediyoruz; öte tarafta bunun kronikleştirdiği sorundan… Mesela mevcut marketlerin şehir dışına taşınması sağlanabilecek mi?
Bundan da daha büyük sorun, discount dediğimiz, mahalle aralarına kadar inen, bizzat marketinden şarküterisine esnafa rakip olan indirim marketleri… Bunların durumu ne olacak? Çoğu zincir marketlere ait bu yapılarda şube kapatmaları sağlanabilecek mi?
Çünkü yine perakende sektöründe yıllarca hizmet vermiş ve adli bilirkişi unvanına sahip Kemal Tanıl, bunların şubeleşmelerinin de finansman problemlerinden kaynaklandığını açık bir biçimde dile getiriyor.
Yani ödemeler zinciri kırılan, alım noktasında ciddi fiyat kırmaları ile ünlü, ama bir o kadar da mal almak için finansman bulamayan bu zincirler, yeni mal alabilmek için yeni şube açma eğilimindeler.
İşin uzmanının dikkat çektiği konu bu ve perakendede umulmadık markaların akla gelmeyecek finansman problemleriyle boğuşup, gizli iflas içerisinde olduğunu söylüyor. Hatta bu filmin sonunda piyasanın çok ciddi darbe yiyeceğine de dikkat çekiyor.
Velhasıl kelam niyet iyi olabilir ya da seçim malzemesi olarak ortaya atılmış olma olasılığı da var. Peki gerçekten çözmeye niyetliysek, ders çalıştık mı?
Bu yazı Para Analiz’den alınmıştır.
