Türkiye, Çin’in Uygulara uyguladığı ‘soykırım’ karşısında adeta lal kesilmiş durumda. AKP iktidarının söz konusu ‘tepkisiz’ tavrı, dünya medyasında da tartışma konusu.
Zira ABD dahil bir çok Avrupa ülkesi Uygurlar’a yapılan ağır baskı ve soykırıma tepkisini yüksek sesle dile getirdi. DW Türkiye’ye konuşan Alman Profesör Susanne Schröder’e göre dış politikada yalnızlaşan AKP hükümetinin bu sükunetinde, Çin’den siyasi ve ekonomik beklentileri belirleyici rol oynuyor.
DW Türkiye’nin Sahröder’le yaptığı söyleşi şöyle:
Türkiye Çin’in Uygurlara baskısına neden sessiz kalıyor?
Türkiye Çin’in Uygulara ağır baskılarına ses çıkarmıyor. Alman Profesör Susanne Schröder’e göre dış politikada yalnızlaşan AKP hükümetinin bu sükunetinde, Çin’den siyasi ve ekonomik beklentileri belirleyici rol oynuyor.
İslam ülkeleri neden Müslümanların hedef olduğu baskılara, orada yaşananlara ses çıkarmıyor?
Uygurlara uygulanan baskılar büyük ölçüde Batı tarafından eleştiriliyor. Bir kaç yıl öncesine kadar Türkiye Uygurlardan yana tavır alıyordu. Hatta Erdoğan 2009 yılında bir soykırımdan söz etmişti. Erdoğan Uygurların bağımsızlık hareketini uzun süre desteklemiş, siyasi liderlerini Türkiye’ye kabul etmiş, iltica hakkı tanımış ve siyasi faaliyet göstermelerine izin vermişti. Bu Erdoğan için pantürkizmin ya da ümmetçiliğin ve Uygurların koruyucusu olmanın bir gereğiydi. Bu tamamıyla değişti. Türk dışişleri bakanı 2017’de sürgündeki Uygurlara karşı sertleşme mesajı verdi. Artık günümüzde onlara gösteri ve siyasi faaliyet izni verilmiyor. Hatta kimisi tutuklandı. Hatta Erdoğan, bu yılın yaz aylarında yaptığı Çin ziyaretinde Pekin yönetiminin azınlık politikalarını övdü.Bir çok Avrupa ülkesinde Çin yönetimi gösterilerle protesto ediliyor ancak Türkiye toplumu bu konuda sessiz!Erdoğan’ın politikalarındaki bu U dönüşünü neye bağlıyorsunuz?
Bunun somut olarak iki nedeni var. Birincisi, Türkiye’nin Batı ile ilişkileri kötüleşti. Türkiye siyasi alternatif ve bu bağlamda da Çin ile ittifak arayışında. Ayrıca Türkiye ekonomisi zorda ve acilen iyi ticari ilişkilere ihtiyacı var. Çünkü insan hakları alanındaki gelişmeler Türkiye’nin Batı ile ekonomik ilişkilerini de etkilimeye başlıyor. Oysa Erdoğan’ın muhalefete baskı uygulayıp uygulamadığı Çin’in hiç umurunda değil.
Diğer İslam ülkelerinin Çin’e yönelik tutumu nasıl?
İran da Çin’in azınlık politikalarını eleştirmiyor. Çin, İran’ın en büyük petrol müşterisi. Ayrıca Çin, İran’ın petrol ve doğal projelerine ortak, ekonomik ilişkilerini de geliştiriyor. Pakistan ve Suudi Arabistan da Çin’i iktisadi nedenlerden ötürü eleştirmiyor. Hatta Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Çin’in azınlıklar politikasını övdü. Diğer Arap devletleri de benzer açıklamalar yaptı. Bu ülkelerde de yine ekonomik ilişkiler, takınılan tutumda belirleyici rol oynuyor.
İslami devletler otoriter rejimler tarafından yönetiliyor hatta Batılı ülkeler tarafından insan hakları ihlalleri nedeniyle kendileri de eleştiriliyor. Bu Mısır, Körfez ülkeleri, Pakistan, İran ve pek çok ülke için geçerli. Çin ise insan hakları ile ilgilenmiyor. Çin ile hak ihlalleriniz eleştirilir endişesi yaşamadan, rahat rahat ticaret yapabiliyorsunuz.
