Türkiye’de cezaevlerinde, anneleriyle birlikte kalan çocukların maruz kaldığı hak ihlali tablosu ağırlaşıyor.
Yaşam Hakları Derneği, 15-16 Mayıs 2021’de Kocaeli, Trabzon, İzmir, Bolu, Osmaniye, Kayseri, Van ve Ankara’daki cezaevlerinde kalan toplam 14 kadın mahkûmla derinlemesine görüşmeler yaparak “Anneleriyle Birlikte Mahpus Olan Çocuklar” raporunu yayımladı. DW Türkçe’de yer alan habere göre rapor, cezaevinde anneleriyle birlikte kalmak zorunda olan 345 çocuğun maruz kaldığı hak ihlallerinin yaygınlaştığını ortaya koydu.
Raporda, Adalet Bakanlığı’nın cezaevlerine ilişkin düzenli ve ayrıntılı veri yansıtmadığına dikkat çekilirken, “2020 yılı sonu itibarıyla 800’den fazla çocuk, Mart 2021’de yayınlanan resmi rakamlara göre ise 345 çocuk ruhsal ve fiziksel gelişimlerinin en kritik döneminde demir parmaklıklar ardında büyümeye mahkûm ediliyor” tespiti yapıldı. Raporda, Birleşmiş Milletler (BM) kurallarına aykırı olduğu halde cezaevlerinde çocuklara “mahkûm muamelesi yapılıyor” tespiti vurgulandı.
Annelerin gözaltı sürecinde bebeklerinden uzak tutulduğunu, bu nedenle bebeklerin açlığa terkedildiklerini anne mahkumların anlatımıyla ortaya koyan raporda, 6 aylık bebeği olmasına rağmen annenin cezasının ya da tutukluluğunun ertelenmediği belirtildi.
Raporda, cezaevlerindeki çıplak arama ve sabah sayımlarının anneler kadar çocuklarda da büyük travmalar yarattığı, çocukların cezaevinde sağlıklı beslenemediği, çocuk doktoru olmadığı için tedavi imkanı olmadığı, çocukların oyun oynama hakkından bile uzak kaldığına dikkat çekildi.
Raporda ayrıca 14 Nisan 2020’de pandemi nedeniyle Ceza İnfaz Yasası’nda hapis cezasının ötelenmesi ya da doğum yapan kadının infazının ancak bir buçuk yıl sonra gerçekleştirebileceğine dair değişiklikler yapıldığı ancak bu değişikliklerin de hak ihlallerini gideremediği anlatıldı.
Bu konuda yaşanan sıkıntı raporda “Ceza indirimleri ve infaz ertelemelerinde örgüt üyeliği kapsamında işlenen suçlardan tutuklu ya da mahkûm olanlar kapsam dışı bırakılmaktadır. Özellikle 15 Temmuz 2016’dan sonra ilan edilen OHAL döneminde ve sonrasında çoğu soruşturmanın, örgüt faaliyetleri kapsamına girdiği düşünüldüğünde, pek çok kadın tutuklunun, hükümlünün ve çocuklarının bu yeni düzenlemelerden yararlanamadığı açıktır” ifadesiyle dile getirildi.
