Gazeteci-yazar Murat Yetkin, “Türkiye’de kaç Kürt, kaç Sünni, kaç Alevi yaşıyor?” başlıklı yazısında KONDA’nın Kasım 2019’da yaptığı araştırmanın sonuçlarını aktardı.
Yetkin’in aktarımına göre KONDA tarafından yapılan ankette katılımcıların yüzde 16’sı “Kimliğinizi ne olarak biliyorsunuz veya hissediyorsunuz?” sorusuna “Kürt” yanıtını verdi.
Bekir Ağırdır yönetimindeki KONDA’nın 2018 yılında 36 il, 291 ilçe, 951 mahalle veya köyde 5 bin 793 kişiyle görüştüklerini belirten Yetkin, “Türkiye’nin 2018 sonu itibarıyla nüfusu 82 milyonun biraz üzerinde çıktığına göre, bu bulguya Türkiye’de kendisini Kürt olarak tanımlayan 13 milyondan fazla vatandaş olduğu sonucuna varılabiliyor” dedi.
Aynı soruya “Türk” yanıtını verenlerin erkeklerde yüzde 76, kadınlarda ise yüzde 77 olduğunu söyleyen Yetkin “Aynı hesaba göre, 82 milyon vatandaştan köken aidiyetini Türk olarak tanımlayanlar 62 milyondan biraz fazla. Yüzde 3 (yaklaşık 2,5 milyon kişi) kendisini Arap, yüzde 2’ye yakın da (yaklaşık 1,5 milyon) Zaza olarak tanımlamış. Başka köken aidiyetini açıklayanların toplamı da yüzde 3, yani 2,5 milyon kadar” ifadelerini kullandı.
KONDA’nın katılımcılara “Kendinizi ait hissettiğiniz dininiz, mezhebiniz nedir?” diye de sorduğunu belirten Yetkin, “Kendisini Sünni-Hanefi olarak tanımlayanlarda erkekler ve kadınlar arasında fark çıkmış; erkeklerin yüzde 71’i, kadınların yüzde 74’ü ‘Sünni ve Hanefi’ aidiyet bildirmiş. Ortalama alınacak olursa 82 milyonun 60 milyonu demek. Kendisini Sünni-Şafi olarak tanımlayanlar erkekler ve kadınlarda yüzde 13; bu da 11 milyona yakın demek” dedi.
Araştırmaya göre kendisini Alevi olarak tanımlayanların oranının kadınlarda ve erkeklerde yüzde 5 olduğunu belirten Yetkin “Bu da 2018 sonu itibarıyla 4 milyonun biraz üzerinde nüfus demek. KONDA’nın ‘diğer Müslüman’ olarak tanımlayan yüzde 4’lük, 3 milyonun üzerinde bir nüfus var; buna Şii-Caferi mezhebine aidiyet belirtenler dâhil. Gayrı Müslimler yüzde 1’in altında” ifadelerine yer verdi.
KONDA araştırmasına inançsızların sayısındaki artışa dikkat çeken Yetkin, şöyle devam etti:
“Erkeklerin yüzde 4’ü, kadınların yüzde 2’si inançsız olduğunu beyan etmiş. KONDA’nın yorumu, Sunni-Hanefi aidiyet beyan eden erkeklerin oranındaki düşüşün de buna bağlı olabileceği. Türkiye’de 2002’den bu yana Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yönetiminde, Sünni-Hanefi aidiyetin ağır bastığı, gelmiş geçmiş en dindar iktidar var. Bu dönemde, KONDA’ya göre 2008’den bu yana dini inancı olmadığını beyan edenlerin sayısındaki artış, sosyolog ve siyaset bilimciler tarafından araştırılmaya değer.”
