Kuzey Doğu Avrupa ülkesi Belarus’ta (Beyaz Rusya) Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko’nun görev süresinin sona ermesi nedeniyle halk bugün sandık başına gitti. Gergin geçen ve muhalefetin “seçim hilesi” uyarısı yaptığı seçimlerde 26 yıldır ülkeyi yöneten 65 yaşındaki Belarus lideri Lukaşenko, altıncı kez başkanlık koltuğunu kazandı.




Yaklaşık 9,5 milyon nüfusu bulunan ülkede 6 milyon 844 bin 932 seçmen, 44’ü yurt dışında olmak üzere 5 bin 767 sandıkta oy kullandı.

Devletin resmi yayın organı MIR’ın yayınladığı sandık çıkış anketine göre, Lukaşenko oyların yüzde 79,7’sini alarak yeniden devlet başkanı seçildi.





HALK SOKAKLARDA PROTESTO EDİYOR

Tartışmalı seçim sonuçlarından sonra Belarus’un başkenti Minsk’te, Maşerov Bulvarı ve Storojovskaya Caddesi’nin kesiştiği yerden güçlü patlama sesi duyuldu, duman bulutu yükseldi.

Halkla birlikte sokağa inen güvenlik güçleri kalkanlar ve coplarla protestocuları Svisloç Nehri’nin üzerindeki köprüden geçerek çekilmeye zorladı.

“Rusya devletiyle bağlantılı” Sputnik muhabirinin aktardığına göre güvenlik güçleri, Minsk’in merkezindeki protestocuları dağıtmak için tazyikli su kullanmaya başladı. Patlama sesleri geliyor, polis yoğun bir şekilde ses bombaları ve biber gazı kullanıyor.


Belarus’ta Lukaşenko 6’ıncı kez başkan “seçildi”.

6’ıncı kez koltuğa oturacak Lukaşenko’nun rakibi Mayıs’ta hükümet karşıtı bir gösteriye katıldığı için hapse atılan eşinin yerine seçimlere giren 37 yaşındaki Svetlana Tikhanovskaya’nın oy oranı ise yüzde 6,8’de kaldı.
İngilizce öğretmeni ve çevirmen Tikhanovskaya, eşi Sergey Tikhanovski’nin tutuklanmasından ve seçimlere girmesinin engellenmesinin ardından siyasete atılmıştı.

Tikhanovskaya, ülke genelinde yaptığı mitinglerde, ağırlıklı olarak ülkenin duraklayan Sovyet tarzı ekonomisini ve hükümetin koronavirüs salgınına karşı verdiği yanlış uygulamaları gündeme getirmişti.

Batı medyasında sık sık “Avrupa’nın son diktatörü” diye anılan 65 yaşındaki “demir yumruk” lakaplı Lukaşenko, yıllardır ağır insan hakları ihlalleri ve seçimlerde usulsüzlük yapmakla suçlanıyor.

Belarus yasalarına göre, seçmen listesinde yer alan vatandaşların yarısından fazlasının oylamaya katılması halinde cumhurbaşkanlığı seçimi geçerli kabul ediliyor.

LUKAŞENKO, OYUNU MINSK’TEKİ ÜNİVERSİTEDE KULLANDI

Cumhurbaşkanı Lukaşenko, cumhurbaşkanlığı seçimi için başkent Minsk’te Belarus Devlet Kültürfizik Üniversitesindeki sandıkta oyunu kullandı. Lukaşenko, bu son seçimin kendisi için en zorlarından biri olduğunu söyledi.

Oylama sonrasında açıklama yapan Lukaşenko, “Durum küçümsenemez ancak yarından itibaren ülkenin kaosa sürükleneceğini, bir tür çatışma veya iç savaş olacağını söylemek için kesinlikle bir gerekçe yok. Bunu içtenlikle söylüyorum ve garanti ediyorum.” ifadesini kullandı.

Lukaşenko, ilk kez 1994 yılında devlet başkanlığı görevine seçilmişti.



MUHALEFET ‘HİLELİ SEÇİM’ UYARISI YAPMIŞTI

Hükümetin seçim kampanyasının başladığı günden bu yana muhalefet üzerindeki baskıyı artırması tepkilere neden olmuştu. Viasna insan hakları merkezine göre, mayıs ayından bu yana protesto gösterilerine katılan 1300’den fazla kişi gözaltına alındı.

Adaylardan birinin kampanya yöneticisinin cuma günü oy merkezi önünde gözaltına alındığı ve izinsiz toplantı düzenleme suçundan 10 gün hapis cezasına çarptırıldığı bildirildi.

Muhalefet lideri Tikhanovskaya, iktidarın seçimlerde hile yapmaya kalkışacağını söylemiş ve “Yolsuzluğu önleyemeyeceğiz” ifadelerini kullanmıştı.

Bu arada seçimleri takip etmek isteyen gözlemcilere yer yer engel çıkarılırken bazılarına izin verilmedi. Seçimlere gözlemci olarak katılmak için kaydolduğunu söyleyen Katia Polidovets, gözlemci olarak gittiği okulda kendisini okul müdürü olarak tanıtan bir kişi tarafından sandık merkezinden kovulduğunu ifade ediyor.

SEÇİM GÜNÜ İNTERNET VE SOSYAL MEDYA FELÇ OLDU

Bu arada bugünkü seçim sürecinde ülke genelindeki internet ve sosyal medyanın yer yer engellendiği açıklandı.

Minsk sakinlerinin internete, özellikle Tut.by ve Radio Liberty gibi muhalefete yakın haber kanallarına erişimde güçlük yaşadığı bildirildi.

Seçimleri takip eden sivil toplum kuruluşu Tchestnie Lioudi’nin ve seçim komisyonunun internet sitelerine de erişilemediği aktarıldı.

Kullanıcılar, YouTube ve Telegram gibi uygulamalarda önemli ölçüde yavaşlamalar olduğunu ifade etti.

SEÇİM SONUÇLARI YENİ KARGAŞALARA GEBE

1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını ilan eden eski SSCB üyesi Belarus’ta seçim sonuçlarının yeni kargaşalara ve protestolara neden olacağı ifade ediliyor.

Financial Times, yayınladığı makalede Avrupa Birliği’nin seçim sonrası Belarus’un iç siyasette çalkantılı bir döneme girmesine hazırlıklı olması gerektiğine dikkat çekti.