AYM, en çok ‘adil yargılanma hakkı’ konusunda hak ihlalleri belirledi

Son 5 yıl içerisinde Anayasa Mahkemesi’n yapılan ve başvuruların yüzde 65’ine denk gelen 161 bin başvurunun ‘adil yargılanma hakkı’ ile ilgili ihlaller nedeniyle yapıldığı ortaya çıktı. 

Cumhuriyet’ten Alican Uludağ’ın haberine göre AYM’nin internet sitesinde karar ve başvuruların istatistikleri yayınlandı. Buna göre bireysel başvuru uygulamasının başladığı 2012’den geçen yıl kadar kadar toplam 173 bin 479 başvuru yapıldı.

Yüksek mahkemeye 2012’de 1342 başvuru gelirken, 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 başvuru kayda geçti.

Darbe girişimi ve KHK’yla ihraçların da etkisiyle 2016’da başvuru sayısı 80 bin 756’ye yükseldi. Geçen yıl da başvuru sayısı 40 bin 530’a kadar indi.

Başvuruların yüzde 65’i olan 161 bini adil yargılanma hakkı şikayeti, yüzde 13’ü olan 33 bini ise mülkiyet hakkı ihlaline yönelik şikayet oluşturdu. Ayrımcılığa uğradığını iddia edenlerin sayısı da 21 bini buldu.

YÜZDE 80’İ TAMAM

AYM, geçen yıllarda başvuruların yüzde 79’unu yani 137 bin 63’ünü karara bağladı; 36 bin 416 başvuru ise halen karar verilmeyi bekliyor.

Başvurularda 2 bin 536 ihlal kararı verildi. En çok ihlal kararı verilen hak ‘adil yargılanma’ şikayetlerine ilişkin oldu. İhlal kararı verilen dosyaların yüzde 78’ini adil yargılanma hakkı ihlali kararı oluşturdu. Bu konuda 2 bin 71 ihlali kararı çıktı.

Mülkiyet hakkında 121, özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkında 104, kişi hürriyeti ve güvenliğinde 94, ifade özgürlüğünde 53, yaşam hakkında 52, işkence ve kötü muamele yasağında 51 ihlal kararı verildi.

‘MAKUL SÜRE’ SIKINTISI YAŞANIYOR

Adil yargılanma hakkı ihlallerinin yüzde 81’ini de makul sürede yargılanma hakkı ihlali oluşturdu. Bu konuda 1783 ihlal kararı çıktı. 154 ihlal mahkemeye erişim hakkı, 105 ihlal de gerekçeli karar hakkı kapsamında verildi. İhlal kararı sayısı, yıllara göre de artış gösterdi, 2015’te 544 ihlal, 2016’da 771, 2017’de ise 917 ihlal kararı verildi.