Financial Times’ta yer alan makalede Türkiye’nin Kürtlerle savaşmak yerine, işbirliğine gitmesi gerektiği belirtildi.
Financial Times (FT) gazetesinin Uluslararası İlişkiler Editörü David Gardner, Türkiye’nin Kürtlerle savaşmak yerine, işbirliğine gitmesi gerektiğini ve mevcut politikasının bölgede İran’ı güçlendirdiğini yazdı.
BBC Türkçe servisinin aktardığına göre Gardner, Türkiye’nin Kürtlerle yakınlaşma sürecini devam ettirmiş olsaydı muhtemelen bugün daha güçlü bir konumda olacağını savundu.
Gardner, FT’nin web sitesinde yer alan “Türkiye, kendi zararına devletsiz Kürtleri yabancılaştırıyor” başlıklı makalesinde, Türkiye’nin Suriye’de yeni bir cephe açan Afrin operasyonunun giderek hızlandığını ve genişlediğini belirtti ve şu görüşlere yer verdi:
“Gerçeküstü bir şekilde Zeytin Dalı olarak adlandırılan bu operasyon, Türkiye’de büyük destek buluyor ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın milliyetçiliği giderek pompalaması, tek adam yönetimini pekiştirmek için erken seçim çağrısı yapacağı söylentilerini de artırıyor. Bununla birlikte Erdoğan’ın dışarıya dönük bu askeri yaklaşımının Türkiye’ye maliyeti yüksek.”
‘ERDOĞAN 5 YIL ÖNCE DAHA PRAGMATİKTİ’
Erdoğan’ın beş yıl önce “daha pragmatik” olduğu dönemde Kürtlerle yakınlaşma sürecine girdiğini vurgulayan Gardner, o zamanlarda uyguladığı Kürt siyasetinin “Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan Türk cumhuriyetinin Jakoben merkeziyetçiliğinden bir kopuşa” işaret ettiğini öne sürdü.
Gardner, Erdoğan’ın Türkiye’deki Kürtlere kültürel ve siyasi bir alan açarken, Kuzey Irak ile Suriye’deki Kürtleri de Türkiye’nin etki alanı içerisine çekmeye çalıştığını belirterek şunları yazdı:
“Bu riskli ancak cesur bir fikirdi: Sınırın her iki tarafındaki Kürtleri müreffeh ve Sünni ‘Türk çatısı’ altında birleştirmeye çalışarak Büyük Kürdistan hayalinin büyümesini yavaşlatmak. Dahası, tek devlet altında iki ulusun birleşmesi Bağdat’tan Beyrut’a doğru Tahran’ın kurduğu Şii eksene karşı da bir koruma sağlıyordu. İran’ın kurduğu bu etki kuşağı artık çok daha güçlü.
Ankara ayrıca Kürtlerin Eylül ayında büyük eleştiri toplayan referandumunun ardından Kuzey Irak’ta bağımsızlık ilan etmesini de durdurmaya çabaladı. Ancak, Iraklı Kürtlerin bölünmesine yol açan İran’ın entrikaları; Kerkük gibi petrol zengini yerlerin kontrolünün ele geçirilmesini sağlayan da Tahran yönetimiyle birlikte hareket eden Şii milisler oldu.
İran’ın desteklediği Esad rejimine bağlı güçler de Türkiye’nin Afrin’de YPG’ye yönelik harekatını kullanarak, Suriye’nin kuzeybatısında kaybettikleri toprakları geri almaya çalışıyor.
YPG’nin IŞİD’i Rakka’dan çıkarmasının ardından Fransız akademisyen Fabrice Balanche’nin dediği gibi, ‘İslam Devleti’nin (IŞİD) işgali altındaki yerlerin tekrar Bağdat ve Şam yönetiminin eline geçmesi, aynı zamanda İran’ın da buralara girdiği anlamına geliyor’.
Türkiye, Kürtlerle yakınlaşma sürecini devam ettirseydi, muhtemelen çok daha güçlü bir durumda olurdu.”
‘TÜRKİYE GEÇ Mİ KALDI? MUHTEMELEN’
Gardner, PYD’nin eski Eşbaşkanı Salih Müslim’in kısa bir süre önce verdiği bir mülakatta, Türkiye için söylediği “Kürtlerle birlikte çalışmayı sürdürseydi, Orta Doğu’nun en güçlü ülkesi olacaktı” yönündeki sözlerini anımsattı ve makalesini şu ifadelerle sonlandırdı:
“Türkiye, bu fikri yeniden hayata geçirmesi için çok mu geç kaldı? Muhtemelen. Erdoğan’ın partisi, Türkiye’deki milliyetçiliğin kurtlarına kırmızı et atarken, bu fikir de giderek gerçek dışı bir hal alıyor.
Bununla birlikte, İslam ile demokrasiyi birleştirebilmesinden dolayı elde ettiği itibarla AKP’nin de bir dönem bu bölgenin dışında popüler bir markaya dönüşmesi gibi, Kürtler de kendilerini uluslararası hayal dünyasının bir parçası olarak buldu.
Başta kadınlar olmak üzere IŞİD’in ilerleyişini durduran savaşçılarının gösterdiği cesaret nedeniyle büyük övgü topladı. Türkler ve Kürtler birlikte güçlü bir birliktelik kurabilirlerdi.
Bunu hala yapabilirler. İran’ın Türkiye’nin pahasına yükselişe geçmesi de bunun gerekliliğini kanıtlıyor.”
