Özgürlüklere her gün yeni bir yasak getiren AKP iktidarı, tüketicinin hak arama özgürlüğüne kısıtlama getirerek 800 tüketici hakem heyetini kapattı.
MAHKEMELER ÖNCESİ ADETA TÜKETİCİ OMBUDSMANI GÖREVİ VAR
Ticari anlaşmazlık, kapıdan satış, kusurlu ürün gibi konularda adeta ombudsmanlık görevi üslenen Tüketici Hakem Heyetleri, evrensel bir hak olan tüketicinin hakkının korunması için yapılandırılmıştı. İlçe hakem heyetleri 4.570 lira ile İl hakem Heyetleri ise 6.860 liraya kadar uzlaşmazlıkları çözüyor. Ticaret ve anlaşmazlık mahkemelerinden önce sorunlar bu mercilerde yüksek oranda tüketici lehine çözülüyor. 800 hakem heyetinin birden kapatılması, hak arama yollarının da kapatılması anlamına geliyor.
“TÜKETİCİNİN HAK ARAMA HAKKINDAN TASRRUF OLMAZ”
Tüketici hakem heyetlerinin sayısının düşürülmesine Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) ve Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) tepki gösterdi. TÜDEF Genel başkanı Aziz Koçal yaptığı yazılı açıklamada, Bakanlığa ekonomik bir yük getirdiği gerekçesiyle kapatılan hakem heyetlerinin tüketicinin hak arama özgürlüğünü kısıtladığını belirterek. “Öncelikle belirtmek gerekir ki, hakem heyetleri bir ticarethane değildir, tam tersine Tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması için kurulmuştur. Vatandaşın hak aramasında görev yapanların maliyet düşünülerek tasarruf yapıldı denemez, yada bu gerekçe ile kapatılamaz” dedi.
BEŞ AY OLAN HAK ARAMA SÜRESİ DAHA DA UZAYACAK
Hakem heyetlerinin bir nevi danışmanlık hizmeti verdiğini, bulundukları ilçede tüketicinin korunması ve kollanması ile ilgili bilinçlendirme ve bilgilendirme görevini de yaptığını vurgulayan Koçal, “Kapatılan hakem heyetlerinde dosya kabul memuru bulundurulması, bu memurun gerekli bilgi donanımı yeteri kadar bulunamayacağından dolayı, tüketici eksik evrak yada hatalı başvurması halinde başvurunun sonuçlanması uzayacaktır. Vatandaş uğradığı haksızlık nedeniyle gerekli bilgileri alarak doğru başvuru yapmak için görevli olan hakem heyetine ulaşabilmesi için kilometrelerce yol gitmek zorunda kalacaktır ki bu da hak arama özgürlüğünün zorlaştırılmasıdır. Diğer taraftan, mevcut durumda; birleştirilen hakem heyetlerinde bulunan dosyaların başvuru tarihinden itibaren dosyanın sonuçlanması ortalama beş ayı bulmaktadır. Birleştirme nedeniyle bu süre daha da uzayacaktır. Mağdur olan tüketici bir de sürenin uzaması ile mağdur olacaktır” dedi.
TÜKETİCİ DERNEKLERİNE İNSİYATİF TANINMALI
Koçal hakem heyetlerinin kapatılması yerine, vatandaşların hizmeti en yakın birimden almasının sosyal devlet ilkesi gereği olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Anayasamızın 172.ci maddesi gereği tüketicinin haklarını korumakla görevli devlet, haksızlığa uğramış vatandaşlarımızın hakkını aramasının önünü açarak, başvuruları kolaylaştırmalı, tüketicinin bilinçlenmesi ve haklarını araması için, tüketici derneklerinin İşlevinin artırılması yönünde de gerekli çalışmalar yapılarak, gerekli şartları taşıyan derneklerimizin de, vatandaşlarımızın ön müracaatı ve ilk çözüm yeri olması hususunda yetkilendirilmesi gerekir. Bakanlığımızın, bu kararını yeniden gözden geçirerek, tarafların görüşlerini de dikkate alarak yeniden değerlendirmesini talep ediyoruz.”
“TÜKETİCİNİN HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KISITLANMASIDIR”
TÜKODER Genel Başkan Yardımcısı Av. Şükran Eroğlu ise Tüketici mahkemelerinin iş yükünü azaltmak, tüketicinin adalete hızlı erişimini sağlamak ve bir nevi arabuluculuk da yapmak amacıyla kurulmuş heyetler olduğunu dile getirerek; “Bugüne kadar yapılan başvuruların yüzde 95’ine yakın bir kısmı tüketici lehine sonuçlanmış ve tüketiciler uzayan mahkeme süreçlerine sokulmaksızın şikâyetleri halledilmiştir” dedi.
Bakanlığın hakem heyeti sayısını azaltmasının tüketicinin hak arama özgürlüğünün kısıtlanması demek olduğunu vurgulayan Eroğlu; “Zira hakem heyeti kapatılmış bir ilçede oturan tüketici büroya dilekçe verecek, o dilekçe ildeki hakem heyetine gönderilecek, orada sıraya girecek ve hem il hakem heyetlerinin iş yükü artacak, hem de karar verme süresi uzayacaktır. Bunun yerine başvuru sayısı az ve birbirine yakın olarak ilçeler birleştirilerek sorun halledilebilir. Bakanlığın acilen kararını yeniden gözden geçirmesini ve Anayasanın 172. Maddesi doğrultusunda hareket ederek tüketicilerin hak arama yollarını kısıtlamamasını bekliyoruz” dedi.
