AKP iktidarı, seçim sürecinde oy kaybı endişesiyle 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hâl’i kaldırma sözünü 24 Haziran sonrası yerine getirdi. Ancak yeni kanun düzenlemesi OHAL’i ilelebet kalıcı hâle getirdi.
Kâğıt üzerine ‘OHAL bitti’ ama Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) eski Başkanı Jean-Paul Costa, Türkiye’de Olağanüstü Hal uygulamasının (OHAL) kaldırılmasının sadece medyatik bir adım olduğunu, temel hakların ihlali açısından değişen çok farklı bir durum olmadığını söylüyor.
Costa, Türkiye’de yerel mahkemelerin, Anayasa Mahkemesi kararlarına uymamalarını ise “skandal” olarak niteliyor ve bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gelecek başvurularda ihlal kararları çıkmasının güçlü bir ihtimal olduğunu uyarısında bulunuyor.
Costa, Türkiye’de yerel mahkemelerin Anayasa Mahkemeleri’nin kararlarına uymamasının Anayasa ve AİHS’ne aykırı olduğunu belirtti ve iktidarın yerel mahkemeleri etkilediğini ileri sürüyor.
Şu anda Avrupa İnsan Hakları Enstitüsü’nün başkanlık görevini yürüten Costa, Euronews’ten Rahmi Gündüz’e yaptığı açıklamada, “OHAL’in iptal edilse bile, bunun insan hakları alanındaki birçok maddesi öyle ya da böyle bir şekilde yürürlükte, bu yüzden OHAL’in kaldırılması sadece medyatik bir adım, temelde sorunlar hala ortada duruyor” diyor.
Anayasa değişikliği ile birlikte Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle ilgili görüşlerini de açıklayan Costa, yeni sistemin “diktatörlük olmasa bile otoriter olarak nitelendirilebileceğini” belirtirken “bunun da Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği ilkeleriyle çok bağdaşmadığını” düşünüyor.
Yeni çıkan yasal düzenlemelerle gözaltı süresinin 12 güne kadar uzatılabileceğine değinen Costa, bunun da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı olduğunu ifade ediyor.
Bu sürenin 4,5 günden fazla olmasının öngörüldüğünü hatırlatan Costa, AİHM’e gelecek bu yöndeki başvurularda ihlal kararı çıkacağı uyarısında bulunuyor.
Costa, idam tartışmasına ilişkin olarak ise Avrupa’da idam cezası uygulayan bir ülkenin artık kalmadığını hatırlatarak yorum yapıyor:
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her fırsatta aFransa’daki olağanüstü hâl uygulamasını örnek gösterdiğini biliyoruz. Costa, Fransa’daki olağanüstü hal uygulamasının da hukukçular ve siyasiler tarafından çok fazla eleştirildiğini belirtirken Türkiye’deki uygulamanın ‘Fransa’dan daha fazla ileri gittiğini’ söylüyor.
