Hamas’ın “Aksa Tufanı” saldırısıyla başlayan çatışma, İsrail’in saldırılarıyla iki yıl süren bir katliama dönüştü. Gazze yerle bir olurken; 67 bin Filistinli hayatını kaybetti ve milyonlarca kişi yerinden edildi. İki yılda uluslararası çağrılara rağmen ateşkes hala sağlanamazken; bölgede kıtlık, yıkım ve diplomatik çıkmaz sürüyor. Uluslararası toplum, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Gazze Barış Planı”nı sonucunda savaşın bitmesini bekliyor.
ANKA Haber Ajansı, İsrail’in saldırılarıyla katliama dönen Gazze’de yaşananların iki yıllık bilançosunu derledi.
Hamas, 7 Ekim 2023 sabahı İsrail’e yönelik eşzamanlı olarak 3 bin roket fırlatarak, silahlı baskınlar düzenledi. “Aksa Tufanı” adı verilen bu operasyonda Hamas militanları, sınır bariyerini yıkarak 20’den fazla İsrail yerleşimine sızdı. İsrail, “Hamas’ın 7 Ekim 2023 saldırılarında, 250 kişinin rehin alındığını ve yaklaşık bin 200 İsrailli’nin öldürüldüğünü” kaydetti.
İsrail hükümeti aynı gün “savaş hali” ilan etti ve Gazze Şeridi’ne kapsamlı hava saldırıları başlattı. Kısa süre içinde bölgeye tam abluka uygulanmaya başladı.
Kuşatma ve ilk büyük göç
13 Ekim 2023’te İsrail Ordusu, kara harekâtına hazırlık kapsamında Gazze’nin kuzeyinin 24 saat içinde tahliye edilmesini emretti. Elektrik, su, yakıt ve gıda akışı kesildi; ağır bombardıman altındaki yüz binlerce sivil güneye doğru göç etmek zorunda kaldı.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, yalnızca birkaç hafta içinde 1 milyondan fazla Filistinli evini terk etti.
İlk ateşkes: Rehine ve mahkum takası
Katar ve Mısır arabuluculuğunda, 24 Kasım 2023’te yedi gün sürecek ilk ateşkes yürürlüğe girdi. Bu süreçte Hamas 81 rehineyi serbest bıraktı, İsrail de 240 Filistinli mahkumu salıverdi. Ancak ateşkes uzun sürmedi; İsrail 1 Aralık’ta Gazze’ye yeniden hava saldırılarına başladı. Taraflar birbirini anlaşmayı ihlal etmekle suçladı.
2024: UAD kararı ve Gazze sağlık sisteminin çökmesi
2024 yılına girildiğinde İsrail kara birlikleri Gazze’nin kuzeyinde operasyonlarını yoğunlaştırdı. Sağlık altyapısı çöktü, gıda ve ilaç tedariki kritik seviyelere indi. BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) Gazze’deki faaliyetleri Ocak 2024’te askıya alındı.
26 Ocak 2024’te Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’e “Gazze’deki Filistinlilere yönelik olası soykırımı önleme” talimatı verdi. Güney Afrika’nın açtığı dava, İsrail tarafından “asılsız ve ahlaken iğrenç” olarak nitelendirildi.
Gazze’nin izolasyonu ve kapanan Rafeh Kapısı
Mayıs 2024’te Mısır sınırındaki Refah kapısının kapanması, Gazze’yi tamamen izole etti. Yaz aylarında uluslararası toplumdan ateşkes çağrıları yükselse de, savaş sahada tüm şiddetiyle sürdü. Yıl sonunda Gazze’nin altyapısı neredeyse tamamen çöktü, nüfusun büyük bölümü yerinden edildi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gazze’deki durum insanlık felaketine dönüştü” açıklamalarında bulundu.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Netanyahu hükümeti, 2024 ortasında ülke içinde savaşın uzaması nedeniyle ciddi protestolarla karşılaştı. Rehinelerin aileleri, İsrail’in Tel Aviv kentinde Netanyahu hükümeti aleyhinde çok sayıda protesto düzenledi. Bu gösterilere binlerce kişi katıldı.
Haniye suikasti
Hamas’ın Siyasi Ofis Başkanı İsmail Haniye, 7 Ekim saldırılarından sonraki dönemde örgütün en görünür uluslararası figürü haline gelmişti. Katar’da ve daha sonra Tahran’da yürüttüğü temaslarla hem İran hem de Katar üzerinden Hamas’ın diplomatik ve mali ağını yönetti.
31 Temmuz 2024’te İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen bir İsrail hava saldırısında Haniye öldürüldü. Haniye’nin ölümü, savaşın bölgesel boyuta taşındığının sembolü olarak değerlendirildi. Hamas yönetimi, onun ölümünü “şehadet” olarak duyururken, İsrail, bu operasyonu “7 Ekim’in mimarlarından birinin hesap verdiği an” şeklinde tanımladı. Haniye’nin ardından Hamas’ın dış siyasi bürosunun başına Musa Ebu Merzuk geçti.
Hizbullah ve Lübnan cephesi
Eylül 2024’te Lübnan’da Hizbullah’a ait yüzlerce telsiz ve çağrı cihazı patladı. İsrail’in gerçekleştirdiği saldırıda en az 37 kişi öldü, 3 binden fazla kişi yaralandı. 10 gün sonra, 27 Eylül’de İsrail, Beyrut’taki bir operasyonla Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı öldürdü.
Bu saldırılar sonucunda, Lübnan’da yaklaşık 4 bin kişi hayatını kaybetti, 16 binden fazla kişi yaralandı. Güney Lübnan ve Beyrut’un bazı bölgeleri ağır yıkıma uğradı; 1 milyondan fazla kişi yerinden edildi.
Yahya Sinvar’ın ölümü
İsrail’in “Gazze’nin en tehlikeli adamı” olarak nitelendirdiği Hamas lideri Yahya Sinvar, yıllarca İsrail hapishanelerinde kaldıktan sonra 2011’deki Gilad Şalit takasıyla serbest bırakılmıştı. Sinvar, 18 Ekim 2024’te İsrail özel kuvvetlerinin Gazze’nin güneyinde düzenlediği operasyonla öldürüldü. İsrail hükümeti bu operasyonu “7 Ekim’in intikamı” olarak duyurdu.
2025 başında kırılgan ateşkes
Ocak 2025’te, Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğu ve Türkiye ile Ürdün’ün de diplomatik temaslarıyla varılan yeni ateşkes 19 Ocak’ta yürürlüğe girdi. Anlaşma kapsamında 33 rehine (aralarında sekiz cenaze dahil) ile yaklaşık 2 bin Filistinli mahkum takas edildi.
Ancak ateşkes yalnızca birkaç hafta sürdü. Mart 2025’te İsrail, “Kudret ve Kılıç Operasyonu” adını verdiği yeni bir harekât başlattı. Yoğun bombardımanlar yüzlerce kişinin ölümüne yol açtı; Gazze yeniden tam ablukaya alındı.
12 günlük İsrail-İran çatışması
12-24 Haziran 2025 tarihleri arasında İsrail ve İran arasında 12 gün süren bir çatışma yaşandı. İsrail, İran’ın nükleer tesislerini ve Devrim Muhafızları hedeflerini vurdu. İran misilleme olarak İsrail’e füze saldırıları düzenledi.
ABD de İran hedeflerine yönelik hava harekatına katıldı. Çatışmada, İran’da aralarında üst düzey Devrim Muhafızları komutanlarının da bulunduğu binden fazla, İsrail’de 28 kişi hayatını kaybetti. ABD Başkanı Donald Trump, 24 Haziran’da ateşkes ilan etti.
12 günlük savaşın ardından Basra Körfezi’nde petrol fiyatlarının artıı, uluslararası hava trafiğinde geçici kesintiler yaşandı.
Küresel Sumud Filosu: Gazze’ye denizden yardım girişimi
Temmuz 2025’te, dünyanın farklı ülkelerinden aktivistlerin oluşturduğu Küresel Sumud Filosu, Gazze ablukasını kırmak ve insani yardım ulaştırmak amacıyla yola çıktı.
44 gemiden oluşan filodan yalnızca 12’si Akdeniz’de yol almayı sürdürdü, ancak İsrail donanması gemilerin Gazze kıyılarına ulaşmasına izin vermedi. Yalnızca Mikeno adlı bir geminin Gazze ablukasını kırdığı belirtildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı, tüm katılımcıların güvenli şekilde İsrail’e yönlendirildiğini ve Avrupa’ya geri gönderileceğini açıkladı. Filonun engellenmesi, uluslararası kamuoyunda yoğun tepki yarattı.
Gazze’de kıtlık uyarısı
22 Ağustos 2025’te Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC), Gazze Şehri’nde resmi olarak kıtlık yaşandığını duyurdu. Rapora göre açlık, yardım kısıtlamaları ve abluka nedeniyle tüm bölgeye yayılma riski taşıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kıtlık iddialarını reddederek, bu haberleri “Hamas’ın propagandası” olarak niteledi.
Eylül 2025: Yeni kara harekatı ve barış girişimi
Eylül 2025’te İsrail ordusu Gazze’nin merkezine yeni bir kara operasyonu başlattı. Şehir enkaza dönerken, uluslararası diplomasi hız kazandı. 29 Eylül’de ABD Başkanı Donald Trump, “iki yılı aşkın süredir devam eden savaşı bitirme” hedefiyle 20 maddelik bir barış planı sundu. Plan, Hamas’ın silahsızlandırılması, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail’in askeri operasyonlarının sonlandırılmasını öngörüyor.
Hamas, prensipte anlaşmadan yana olduğunu belirtse de bazı maddelere karşı çıktı. Görüşmeler Mısır’da devam ediyor.
Gazze nüfusunun yarısından fazlası yerinden edildi
Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail’in katliamında 67 binden fazla çoğu kadın ve çocuk Filistinli hayatını kaybetti; 170 binden fazla kişi yaralandı. Gazze nüfusunun yüzde 80’inden fazlası yerinden edildi.
Hamas, hala 48 rehineyi elinde tutuyor; İsrail bu rehinelerden yalnızca 20’sinin hayatta olduğuna inanıyor. Gazze’de aralarında okulların, hastanelerin, su arıtma tesislerinin ve BM barınaklarının bulunduğu yaklaşık 190 bin civarı binanın yıkıldığı ve hasar aldığı bildirildi.
