Türkiye’de giderek derinleşen ekonomik kriz, kamunun harcamalarını engellemedi. 2024’ün ilk yarısında 1 trilyon 98 milyar 373 milyon TL olan kamu alımlarının toplam tutarı, 2025’in ilk yarısında 1 trilyon 596 milyar 678 milyon TL’ye ulaştı. Ocak-Haziran 2025 döneminde gerçekleştirilen kamu alımlarının yüzde 21’inin Kamu İhale Kanunu’na tabi olunmadan yapıldığı öğrenildi.
Birgün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre, 2025 yılının ilk yarısına yönelik kamu alımları istatistikleri, kamu ihalelerinde şeffaflık ve rekabetin giderek azaldığını da ortaya koydu. Kamu adına yapılan alımlarda ihalesiz alımların ağırlığı dikkati çeken seviyelere çıktı.
ALIMLAR İHALESİZ
Ocak-Haziran 2025 döneminde gerçekleştirilen kamu alımlarının toplam tutarı 1 trilyon 596 milyar 678 milyon TL oldu. Toplam 1,5 trilyon TL’lik kamu alımının 205 milyar 277 milyon TL’sini istisna kapsamında, 116 milyar 518 milyon TL’sini ise doğrudan temin yoluyla gerçekleştirilen alımlar oluşturdu. Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan alımların toplam tutarı ise 1 trilyon 274 milyar 882 milyon TL olarak gerçekleşti.
İhale ile gerçekleştirilen kamu alımlarının türlere göre dağılımı da paylaşıldı. Yapım işi ihalelerinin büyüklüğü 873 milyar 622 milyon TL ile ifade edilirken mal alımı için 165 milyar 744 milyon TL, hizmet alımı için de 232 milyar 217 milyon TL harcandı.
Herhangi bir ihale gerçekleştirilmeksizin doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımların türlerine göre dağılımı da kamu alımlarına yönelik istatistiklere yansıdı. Toplam 116,5 milyar TL’lik doğrudan alımın türlere göre dağılımı şöyle sıralandı:
Mal alımı: 59 milyar 344 milyon TL
Yapım işi: 3 milyar 655 milyon TL
Hizmet alımı: 53 milyar 405 milyon TL
KANUN’DAN İSTİSNA
Doğrudan temin ve istisna kapsamında yapılan alımların kamu idarelerine göre dağılımı da paylaşıldı. İstisna ve doğrudan temin kapsamında en maliyetli alımları gerçekleştiren bazı idareler şöyle kaydedildi:
İSTİSNA:
KİT’ler: 20 milyar 15 milyon TL
Milli Eğitim Bakanlığı: 1 milyar 513 milyon TL
Belediyeler: 3 milyar 691 milyon TL
DOĞRUDAN TEMİN:
Sağlık Bakanlığı: 13 milyar 73 milyon TL
Belediyeler: 39 milyar 998 milyon TL
İçişleri Bakanlığı: 4 milyar 514 milyon TL
KAYNAK: BİRGÜN – MUSTAFA BİLDİRCİN
