Bilim insanları, boynunda bir metrelik dikenimsi uzantılara sahip ilginç bir zırhlı dinozor keşfetti.
Spicomellus afer adı verilen tür 165 milyon yıl önce yaşamış ve ankylosaurus adı verilen bir grup zırhlı dinozorun en eski örneği.
Fas’ta bulunan dinozorun ayrıntılı dikenleri uzmanları şaşırttı ve bu zırhlı dinozorların nasıl evrimleştiğini yeniden düşünmek zorunda bıraktı.
Araştırmayı yöneten Birmingham Üniversitesi’nden Profesör Richard Butler, bu dinozoru “punk rock” olarak tanımladı.
1970’lerde ortaya çıkan punk rock bir müzik tarzı ve bu tarzı takip edenler genellikle saçlarında ve aksesuarlarında dikenli görünümü tercih etmeleriyle biliniyor.
Prof. Butler, “Bu şimdiye kadar keşfedilen en garip dinozorlardan biri” dedi.
Butler’ın proje ortağı Londra Doğa Tarihi Müzesi’nden Prof. Susannah Maidment, sivri uçların doğrudan kemiğe kaynaşmış olmasının şaşırtıcı olduğunu belirtti.
“Bunu, yaşayan ya da soyu tükenmiş başka hiçbir hayvanda görmüyoruz” dedi.
“Dinozorun sırtının her tarafı, boynunu saran kemik ve kuyruğunun ucu gerçekten tuhaf sivri dikenler ve çıkıntılarla kaplı, yani çok sıra dışı bir dinozor.”
Keşif o kadar sıra dışı ki, iki profesör bu keşfin ankylosaurusun nasıl evrimleştiğine dair teorileri yeniden düşünmeye zorlayabileceğini belirtiyor.
Bu hayvanlar, dinozorların var olduğu zamanın sonlarına doğru Kretase olarak bilinen dönemde hayatta kalmıştı.
Bu 145 ila 66 milyon yıl öncesini ifade ediyor.
Bu dönemin sonunda T Rex gibi büyük etobur yırtıcılar ortaya çıkmıştı.
Bu nedenle ankylosaurusların sırtlarında basit küçük zırhlı plakalar oluşturduğu ve daha sonra kendilerini bu büyük canavarlardan korumak için bu dikenimsi yapıların daha büyük ve gelişkin hale geldikleri düşünülüyordu.
Prof. Butler bu durumu şöyle ifade ediyor:
“Bana bilinen en eski ankylosaurusun neye benzediğini sorsaydınız, oldukça basit zırhlı bir şey derdim.
“Bunun yerine, kirpi gibi sivri dikenleri olan, herhangi bir hayvanda şimdiye kadar bulduğumuz en tuhaf zırha sahip ve daha sonraki ankylosauruslarda görülen zırh aralığının çok dışında bir hayvan bu.”
Araştırmacılar dinozorun boyutlarını tam olarak belirleyecek kadar iskelet kalıntısına sahip değil ama yaklaşık dört metre uzunluğunda, bir metre yüksekliğinde ve yaklaşık iki ton ağırlığında olduğunu tahmin ediyorlar.
Prof. Maidment’e göre bu keşif, ankylosaurusların Jura olarak bilinen daha önceki bir dinozor döneminde ayrıntılı bir zırhla başlayıp on milyonlarca yıl içinde evrimleşerek daha basit ve muhtemelen daha işlevsel hale gelme olasılığını artırıyor.
“Tahminimize göre, belki de bu dikenler aslında korkutma amacıyla teşhir için kullanılıyordu ve ancak Kretase döneminin daha sonraki aşamalarında, dev çenelere sahip devasa dinozorları görmeye başladığımızda, bu teşhir amaçlı yapıları zırh olarak kullanmaya ihtiyaç duydular.”
Dinozor kalıntısı, Fas’ın Boulemane kasabasında bir çiftçi tarafından bulundu.
Bu Afrika kıtasında bulunan ilk ankylosaurus.
Prof. Butler fosilleri ilk gördüğü anı şöyle anlatıyor:
“Tüylerimi diken diken eden çok şaşırtıcı bir andı, belki de kariyerimdeki en heyecan verici andı. Bu hayvanın hayal ettiğimizden çok daha tuhaf olduğunu anlamak için elimizde yeterince kalıntı vardı.”
Araştırmaya katılan Faslı ekibin başında bulunan Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi’nden Prof. Driss Ouarhache, “Bu çalışma Fas biliminin ilerlemesine yardımcı oluyor. Daha önce hiç böyle dinozorlar görmemiştik ve bu bölgenin sunabileceği daha çok şey var” dedi.
Araştırma Nature dergisinde yayımlandı.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
