Kuzey Kore sahillerindeki yeni devasa turistik tesis şu anda ülke dışından sadece Ruslara açık. BBC, Wonsan Kalma’yı ziyaret eden ilk Rus turistlerden biriyle konuştu.
Kuzey Kore’deki Wonsan Kalma turistik tesisi 1 Temmuz’da açıldı ve burası Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un turizmi canlandırma hedeflerinin önemli bir parçası olarak gösteriliyor.
Açılışından önce tatil köyü hem yerli hem de yabancı turistler için bir “cazibe merkezi” olarak tanıtılmıştı ancak kısa süre sonra Kuzey Kore, yabancı turistlerin ziyaretlerine “geçici olarak” izin verilmeyeceğini duyurdu – tek bir ülkeden gelenler hariç: Rusya.
Şu ana kadar iki Rus tur grubu tesisi ziyaret etti, üçüncü grup da şu an orada tatilde.
Peki burası nasıl bir yer?
BBC Rusça, Wonsan Kalma’yı ziyaret eden bir Rus turistle konuştu.
Anastasia Samsonova, “insansız bir tatilin tadını çıkardığını” ve beyaz kumun “her gün mükemmel bir şekilde düzleştirildiğini” söyledi.
“Her şey tertemizdi”
Samsonova, 33 yaşında bir insan kaynakları müdürü. Temmuz ayında Wonsan Kalma’yı ziyaret eden ilk Rus turist kafilesindeydi.
Samsonova “Her gün [plaj] mükemmel bir şekilde temizleniyor ve kum düzeltiliyordu. Her şey tertemizdi” diyor.
“Şezlonglar yepyeniydi, her şey tertemizdi. Denize giriş çok kolaydı, yani evet, gerçekten çok güzel bir plajdı.”
Turda “bazı karışıklıklar” yaşandığı için “Rusların kıyı turizm bölgesine ulaşıp ulaşamayacaklarının ilk başta belli olmadığını” da ekledi.
Orijinal programa göre turist kafilesinin ilk günlerini başkent Pyongyang’da geçirip Zafer Takı ve Kim Il Sung Meydanı gibi turistik yerleri ziyaret etmeleri, ertesi gün de tatil beldesine gitmeleri planlanıyordu.
Ancak henüz bilmedikleri bir nedenle Pyongyang’da bir gün daha geçirmek zorunda kaldılar ve planlandığı gibi uçakla değil, bunun yerine trenle Wonsan’a gitmek zorunda kaldılar.
Turistler rehberleri, Pyongyang’da geçirecekleri gün yerine tatil köyünde bir gün daha kalmaya ikna ettiler ve burada toplamda dört gün geçirdiler.
Tur, Kuzey Kore’ye her şey dahil paket turlar sunan Rus seyahat acentesi Vostok Intur tarafından organize ediliyor.
Sekiz günlük tura Rusça konuşan bir rehber ve dört yıldızlı otelde konaklama dahil.
Merkezi Vladivostok’ta bulunan acente BBC’ye yaptığı açıklamada, yaş ve ilgi alanlarına bakılmaksızın tüm turistlerin tur programında belirtilen gezi ve etkinliklere katılmalarının zorunlu olduğunu söyledi.
Samsonova “Diğer [ülkelere] kıyasla buradaki avantaj, turist olmaması. Örneğin Tayland’a gidiyorsunuz ve orası Moskovalılarla dolu. Dürüst olmak gerekirse, bu tatilin en şaşırtıcı yanı buydu” dedi.
Bazı Rus basın organlarıysa burayı “füze deneme sahası manzaralı, eşsiz bir tatil beldesi” olarak tanıttı, ama Samsonova oradayken böyle bir şeye tanık olmadığını söyledi.
“Hiçbir şey görmedik. Biz oradayken roket fırlatmadılar.”
Samsonova’nın orada gördüğü tek roketler, tanesi 40 Amerikan dolarına satılan oyuncak roketler olmuş. Turist kafilesinde “heyecan yaratan” bu oyuncakların üzerindeki model numarasına göre bunlar kıtalararası Hwasong-17 balistik füzesinin kopyaları.
Bir diğer turist, Daria ise Instagram’daki paylaşımında şöyle yazdı: “Deniz kenarında bir tatil için tek seçeneğiniz varsa, kendini kanıtlamış tatil köylerini tercih etmeniz daha iyi, çünkü burada her şey hâlâ çok ‘ham’ ve Rus turistlerin alışkın olduğu türden bir tatil değil. Ancak Asya, Türkiye vb. yerlerden sıkıldıysanız ve egzotik bir şeyler arıyorsanız, işte burası tam size göre.”
Kontrol altında turizm
Uydu görüntüleri ve Rus televizyonlarındaki haberlerde tatil köyünde su parkı ve sinema gibi aktivite alanları da bulunduğu görülüyordu.
Ancak ilk turist kafilesine bu alanlara giriş izni verilmedi, ve zamanlarının çoğunu otelde ve plajda geçirmek zorunda kaldılar.
Samsanova oradaki günlük rutinini şöyle anlatıyor:
“Uyanıp kahvaltıya gidiyorduk. İstemeyenler kahvaltıyı atlayabiliyordu. Kahvaltıdan 15 dakika sonra toplanma alanında buluşuyor ve elektrikli arabalarla plaja götürülüyorduk. Öğle yemeğine kadar plajda serbest zamanımız vardı. Öğle yemeği vaktinde bizi tekrar alıyorlar ve üstümüzü değiştirmek için otele götürüyorlardı. Ardından da yemek için ya bir restorana götürüyorlardı ya da otelde yiyorduk. Sonrasında isteyenler plaja geri dönüyor, sıcak yüzünden plaja gitmek istemeyenlerse otelde kalıyordu.”
Sahillerin neredeyse tamamen boş olduğunu ve Kuzey Korelilerin sadece haftasonunda buralara geldiğini de ekliyor.
Tatilleri sırasında, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da burayı ziyaret etmiş.
“Son gün, görünüşe göre bir spor veya sağlık kampına katılmak için, 10-14 yaşlarında çocuklar geldi. Öğretmenleri ya da antrenörleriyle birlikte denizde yüzdüler, yüzmeyi öğrendiler. Biz de dayanamadık ve onlara katıldık. Açıkçası kimse bizi durdurmadı – onlarla selamlaştık, bir kız benimle İngilizce sohbet etti ve nasıl olduğumu sordu.”
Samsonova’ya göre Rus tur grubunda rehberlerin yanı sıra bir de güvenlik görevlisi vardı.
“Rehbere buna neden ihtiyaç duyulduğunu sorduk. Yanıtları, yerel halkın turistlere pek de alışık olmaması oldu. Sokakta yürürken bize şaşkınlıkla bakıyorlardı, çünkü ülke çok uzun süredir kapalı. [Rehberler], bu önlemin yerel halkla etkileşime girip onları ürkütmemizi önlemek üzere alındığını söylediler.”
Samsonova, bir Kuzey Koreli’nin çok ürktüğü bir anı hatırlıyor – bir temizlikçinin, içeride kimsenin olmadığını sanarak bir turistin oda kapısını çaldığı an.
Kapı açıldığında temizlikçi korkup kaçmış.
Yaptırımlar ve şüpheler
Seul’deki Kookmin Üniversitesi’nde öğretim görevlisi ve Kuzey Kore-Rusya ilişkileri uzmanı olan Andrei Lankov, Kuzey Kore’nin başlıca müttefiki ve ekonomik ortağı olan Çin vatandaşlarının bile şu anda tatil beldesine erişimde zorluk çektiğini söyledi.
“2017-2018 yıllarına kadar, bazı çekinceleri olsa da, Kuzey Kore liderleri dünyaya açılmaya hazırlanıyordu. Dış ülkelerle temas kurmayı, yabancı yatırımcı çekip ortak projeler başlatmayı planlıyorlardı.”
“Umut vardı, ama bunlar yaptırım gerçekleri karşısında yıkıldı. Yaptırımlar aslında daha önce de resmen yürürlükteydi ama ancak 2017-2019 yıllarında gerçekten uygulamaya konuldu. Uygulanmaya başlandığındaysa, tamamen Kuzey Kore’nin kontrolü dışındaki sebeplerden dolayı, dış dünyayla ticaret yapmanın neredeyse imkansız olduğu ortaya çıktı.”
Lankov bu durumun ülkede daha geniş bir soruyu gündeme getirdiğini düşünüyor: “Neden yabancılarla uğraşıyoruz?”. Ona göre Pyongyang kasıtlı olarak turist sayısını kısıtlıyor ve hareketlerini yakından kontrol ediyor.
“[Yabancılar] geliyor, yargıda bulunuyor, tehlikeli sohbetler başlatıyor ve her türlü elektronik cihazı, şık giyimli hayatlarını sergiliyorlar. Sıradan insanlar ‘Nasıl oluyor da Büyük Liderimiz ya da onun oğlu veya kızı olmadan bile bu kadar iyi yaşayabiliyorlar?’ diye merak etmeye başlayabilir. Dolayısıyla vardıkları sonuç şu oldu: Hiçbirine sahip olmamak daha iyi.”
Tura neler dahil?
Vostok Intur’un BBC’ye yaptığı açıklamaya göre tatil köyüne giden ikinci kafilede 20 kişi vardı. 19 kişilik üçüncü kafile de 18-25 Ağustos arasında Kuzey Kore’de olacak.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Acente temsilcisi Eylül ayındaki potansiyel turlara yoğun ilgi olduğunu ancak Kuzey Kore tarafının henüz bu turları kabul etmediğini söyledi. Bu nedenle Eylül ortası için ilan edilen turlar da internet sitelerinden kaldırıldı.
Vostok Intur internet sitesine göre, sekiz günlük “her şey dahil” turda Rusça konuşan rehber ve günde üç öğün yemek de var.
Gezi programına Masikryong kayak merkezinden “güzel manzaranın tadını çıkarmak”, “Korelilerin günlük yaşam atmosferine dalmak için Pyongyang sokaklarından birinde yürüyüş yapmak” ve “Kore yarımadasını işgalci Japon güçlerinden kurtarırken savaşta ölen Sovyet askerlerine adanmış Kurtuluş Anıtı’nı ziyaret etmek de” dahil.
Turda ayrıca hediyelik eşya dükkanına bir ziyaret de yer alıyor.
Turun çift kişilik konaklama ücreti kişi başı yaklaşık 148 bin ruble (1850 ABD doları), tek kişilik konaklama ücreti ise 176 bin ruble (2200 ABD doları).
Ayrıca katılımcıların Pyongyang’a uçmak için Vladivostok’a yapacakları yolculuğu da kendilerinin ayarlamaları gerekiyor, bu da kişi başı toplam maliyeti yaklaşık 200 bin rubleye (2500 ABD doları) çıkarıyor.
Tur ücretinin bir kısmı ruble, bir kısmı Amerikan doları olarak ödeniyor. Dolar kısmının tur başlangıcından birkaç gün önce Vostok Intur ofisine ödenmesi isteniyor.
Turun sahil tatili kısmı sadece dört gün sürüyor.
Samsonova’ya göre hediyelik eşyalar dışında neredeyse hiç ekstra masraf yok. Maket roketler dışında Kuzey Kore Olimpiyat üniformalarının da turistler arasında popüler olduğunu söylüyor.
‘Birçok kısıtlama dahil’ tatil
Samsonova tatile “birçok kısıtlamanın da dahil” olduğunu söylüyor: Aşırı pahalı internet, hareketlerinizin kontrol edilmesi ve bazı aktivitelerdeki kısıtlamalar gibi…
Örneğin turistlerin inşaat sahalarının fotoğrafını çekmesinin engellendiğini ekliyor.
Tur programındaki her şey önceden belirlenmiş ve talep Kuzey Koreli yetkililerden gelmediği sürece programdaki etkinliklere alternatif şeyler yapılamıyor.
Rusya’dan Kuzey Kore’ye turizm artıyor, ancak diğer destinasyonlarla karşılaştırıldığında mütevazı kalıyor.
Rusya Federal Güvenlik Servisi sınır polislerinden alınan verilere göre, 2024 yılında Kuzey Kore’ye yaklaşık 1500 Rus turist gitti.
Buna karşılık Türkiye’yi 6,7 milyondan fazla Rus, Çin’i ise yaklaşık 1,9 milyon Rus ziyaret etti.
Ancak sayılar artıyor. 2025’in ikinci çeyreğinde (Nisan-Mayıs-Haziran) Kuzey Kore’ye yaklaşık 3000 Rus giriş yaptı (bunların 1673’ü turist) – bu sayı en son 2011’de, yani turist kısıtlamaları getirilmeden önce görülmüştü.
Kuzey Kore, izin verilen birkaç yüksek kontrollü tur dışında, son yıllarda yabancı ziyaretçilere neredeyse tamamen kapalıydı.
Wonsan Kalma, sadece yaptırım uygulanan ülkenin kötü giden ekonomik durumunu düzeltmede önemli bir rol oynamakla kalmayan, – aynı zamanda Pyongyang’ın Moskova’nın Ukrayna’daki savaşına verdiği askeri desteğin ardından daha da yakınlaştığı – Rusya ile bağlarını güçlendirmenin bir aracı olarak da görülüyor.
Kuzey Kore’nin doğu kıyısındaki Wonsan, ülkenin füze tesislerinin bir kısmına ve büyük bir denizcilik kompleksine de ev sahipliği yapıyor.
Burası ayrıca ülke lideri Kim’in gençlik yıllarının büyük kısmını geçirdiği, ülkenin elitlerine ait tatil villalarının bulunduğu bir yer.
Yeni turistik tesis, kentin sahil şeridinin 4 kilometrelik kısmını oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve bir su parkı ile çevirdi.
Devlet medyasına göre kapasitesi yaklaşık 20 bin kişi.
Ancak, tesisin 2018’de inşasına başlanmasından bu yana, insan hakları grupları çalışanlara kötü muamele edildiği iddiasıyla burayı protesto ediyor.
İşçilerin zorlu koşullar altında ve yetersiz ücretlerle, devasa projeyi tamamlamak için uzun saatler çalışmaya zorlandığına dair şikayetlere dikkat çekiyorlar.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
