Nefes’ten Şehriban Kıraç’ın haberine göre, sahte diplomalarla üniversite mezunu olup işe yerleşenler artarken, gerçek üniversite mezunları işsizliğin pençesinde kıvranıyor. Türkiye, Avrupa’da üniversite mezunlarının işsizlik oranının genel işsizliği aştığı tek ülke konumunda. Bir zamanlar iyi bir maaşın ve güvenceli bir işin anahtarı olarak görülen diploma, artık iş bulmak için yeterli olmuyor. Son 10 yılda üniversite mezunu sayısı 7.2 milyondan 13.6 milyona yükseldi. Ancak yeni istihdam alanları açılamadı. Dört yıl süren bir eğitim hayatının ardından, gençler bir işe girebilmek için bir yıldan daha fazla beklemek zorunda kalıyor. İŞKUR verilerine göre, kuruma kayıtlı işsizlerin yüzde 25’ini üniversite mezunları oluşturuyor. Nitekim, 2025 yılı Temmuz döneminde İŞKUR’a toplam 558 bin 392 üniversite ön lisans, lisans, yüksek öğretim ve doktora mezunu iş başvurusunda bulundu. Bunların 63 bin 493’ü bir yıldan uzun süredir iş aradığını beyan etti. İŞKUR kapısında iş bekleyen üniversite mezunlarının 357 bin 789’unu ise kadınlar oluşturuyor.
YÜZDE 16’YI AŞTI
TÜİK 2025 Haziran verilerine göre Türkiye’de 15-24 yaş arasındaki genç işsizliği yüzde 16’yı aşıyor. Avrupa Birliği (AB) istatistik kuruluşu Eurostat’a göre, Türkiye’de üniversite mezunları genel nüfusa kıyasla daha yüksek bir işsizlik oranıyla karşı karşıya kalıyor. Türkiye’de üniversite mezunlarının işsizlik oranı, genel işsizlik oranından yaklaşık 0.4 puan daha yüksek. 2024’te genel işsizlik oranı 8.8 iken, üniversite mezunlarında işsizlik oranı yüzde 9.2’ye kadar yükseldi. Yükseksek öğrenim görmüş üniversite mezunlarının AB’deki işsizlik oranı ortalaması ise yüzde 3.8. Yani, Türkiye üniversite mezunlarının işsizlik oranında AB’den 5.4 puan daha yüksek seviyede bulunuyor.
12 KEZ ZİRVE YAPTI
Türkiye, 2004-2024 yılları arasında 12 kez üniversite mezunu işsizliğinin genel işsizliği aştığı tek ülke olarak da dikkat çekiyor. 2024’te AB üye ülkeleri, AB adayları ve EFTA ülkeleri dahil olmak üzere 33 ülke arasında, 15-74 yaş arası kişiler için işsizlik oranı Çekya’da yüzde 2.6 ile İspanya’da yüzde 11.4 arasında değişiyor.
14.4 AYDA İŞ BULABİLİYORLAR
TÜİK’in verileri üniversite mezunlarının iş bulma sürelerine de ışık tutuyor. Buna göre, lisans mezunlarının ilk iş bulma süresi ortalama 14.4 ayı bulabiliyor. Ön lisans mezunları ortalama 16 ayda zor iş bulabiliyor. 2024’te lisans mezunları arasında kayıtlı istihdam oranı yüzde 75 düzeyinde kaldı. Bu oran 2023’te 75.6 olarak kayıtlara geçmişti. Ön lisans mezunları için ise bu oran 2023’te yüzde 67.4 iken 2024’te yüzde 66.4’e geriledi. TÜİK’in 2025’in ilk çeyreği için açıkladığı yükseköğretim mezunu işsizlik oranı ise yüzde 8.7’e çıktı.
KAYNAK: NEFES – ŞEHRİBAN KIRAÇ
