Türkiye’de bölgesel gelişmeleri teşvik eden kooperatifçilik modelinin bir örneği de Trabzon’un Tonya ilçesinde 1968 yılında Tonyalılar tarafından kurulan Tonya Süt Ürünleri Kooperatifi 55 yıldır bölgedeki üreticiyi ve hayvancılığı destekleyen kooperatif, liyakatsiz kişilerin yönetimde yer alması sonucu oluşan borçlar nedeniyle kapısına kilit vurdu.
3 bin ortak
Kooperatifin ortaklarından Bekir Uzunoğlu, kuruluş hikayesini “1968 yılında demokrat düşünen insanlar, bizim babalarımız bir şeyler toplayarak arsa aldılar ve bir kooperatif kurdular. Ondan sonra bunu 5 ton kapasiteli bir süt ürünleri üretim tesisine çevirdiler. 3 bin ortağı var buranın. 3 bin ortak ürettiği sütü burada değerlendirdi. O da ürün yaparak Türkiye’nin her tarafına ürün sattı. Bu demokrat insanlar 40 ton kapasite süt işleyecek pozisyona kadar getirdiler burayı” sözleriyle anlattı.
18 milyon borç
Daha sonra bazı güçlerin kooperatifi ele geçirmek için harekete geçtiğini söyleyen Uzunoğlu, “Burayı demokrat ilerici düşünen insanların elinden almak için 2 yılda bir yapılan seçimlerle yönetime beceriksiz insanlar girdi. Bununla birlikte kooperatif gittikçe duraklamaya, zarar etmeye başladı. Uzun yıllar sorunlar birike birike buraya kadar geldi. En son zarar etti. Zarar şu anda 18,5 milyon lira. Ziraat Bankası’na bir 8 milyon lira borcu var. Şimdi bunu yapılandırdı en son yönetim 50 bin lira taksit ödüyordu. En son faizler yükselince ana para 50 bin lira, faizi 120 bin lira oldu. O şekilde olduğu için artık onu da ödeyemediler. Üreticinin de hakkını vermediler. Yani diyelim ki şu anda 13-14 liraya süt alıyorlar. Bu sefer üretici başladı sütün kremasını almaya yani bir şekilde zararını çıkaracak yani. Orada da artık işler dönmemeye başladı. Bir de etrafta özel işletmeler açıldı. Onlar da bu kooperatifi bitirmek için tabii ki ellerinden geleni yaptılar. Bu yönetim ve birlikte gelen ekonomik sorunlar bir kooperatif modeline son verdi. Sonra kilit vuruldu kapıya” diye konuştu.
Hayvancılık darbe yiyecek
Kooperatifin açık olduğu süreçte özel işletmelerin üreticiye kolaylık yaptığını vurgulayan Uzunoğlu, “’Sütün kremasını falan alın, posasını bize satın’ derlerdi ve ithal krema üretip satarlardı. Şimdi bundan sonra artık üreticiden o paraya da bu süt posasını almayacaklar. Daha düşük alacaklar. Daha çok zorluk çıkaracaklar. Bu da üretimi engelleyecek. Hayvancılık zaten can çekişiyor, daha çok darbe yiyecek. Hayvancılığı bile bitirme noktasına getirebilir bu durum” ifadelerini kullandı.
İnsanların kooperatifçilikten tam olarak yaşayamadığını kaydeden Uzunoğlu, halkın taleplerini ve yapmak istediklerini şu ifadelerle anlattı:
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
“Burayı batıran bu siyasileşme. Özel işletme gibi çalıştırıldı burası. Şu anda insanlar ne yapacağını da bilmiyor. Buranın tek bir kurtuluşu var. Yani gerçekten böyle halkı düşünen, ortakları düşünen, kalkınmayı düşünen yani solcu, demokrat insanların olaya sahip çıkması lazım ama yük çok ağır yani şimdi altından çıkılır gibi değil. Ama tabii bölge halkı bu kooperatifin sürmesini istiyor o yüzden tekrardan buraya sahip çıkılması çağrısı yapıyor. Biz de burada elimizden ne gelirse yapacağız dedik. Yönetimi geri alma gibi her şeyi düşünüyoruz. Yeter ki burası kurtulsun.”
Haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz
