Türkiye’de geçtiğimiz yıl 41 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuldu. Erkeklerde 100 bin kişide 41,7 oranıyla dünyada akciğer kanserinin en sık saptandığı ülkelerden biriyiz.
Türkiye’de tanı konulan hastaların 34 binini erkekler, 7 biniyse kadınlardan oluşuyor.
Dünyada yılda yaklaşık 1,8 milyon insan akciğer kanserinden ölüyor. Bu toplam kanser ölümlerinin yüzde 18,7’sini oluşturuyor. Yılda yaklaşık 2,48 milyon yeni akciğer kanseri vakası tespit ediliyor. Akciğer kanseri, hem erkekler hem de kadınlarda en yaygın kanser türlerinden biri.
Tüm tütün ve tütün ürünleri riski artırıyor
Akciğer kanserlerinin yüzde 90’ı sigaradan (tütün ve tüm tütün mamulleri) kaynaklanıyor. Sadece içenler değil, yanlarında içilenler de risk altındalar. Sigara, akciğer kanser riskini 5-15 kat artırıyor. Sigara içmeye başlama yaşı, toplam sigara içme süresi ve günde içilen sigara sayısı gibi faktörler de riski belirliyor. Sigaraya ne kadar erken yaşta başlanmışsa, ne kadar uzun süreden beri ve ne kadar fazla sayıda içiliyorsa risk o kadar artıyor.
Sigara dışında puro, pipo, nargile hatta hayvan çalışmalarında elektronik sigaranın da etkili olduğu bildiriliyor. Çevresel faktörlerden asbest, radon gazı ve hava kirliliğinin akciğerde kanser gelişiminde etkili.
Akciğer kanserinin diğer bir önemli sebebiyse hava kirliliği. Hava kirliliği, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından kanserojen olarak kabul ediliyor. Asbest, benzen, krom, nikel, kadmiyum gibi metaller, vinil klorür, arsenik, ultraviyole ışınları da akciğer kanserinde etkili olabiliyor.
1 Ağustos Dünya Akciğer Kanseri Günü dolayısıyla açıklama yapan Türk Toraks Derneği, akciğer kanseri vakalarının yüzde 85’inden fazlasından hala sigaranın sorumlu olduğunu belirterek, bırakılmasının önlemede en etkili yöntem olduğunu söyledi.
Kapalı ortamın havası da önemli
Derneğin Torasik Onkoloji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Tuncay Göksel, ayrıca, iş yerlerinde ve evlerde hava kalitesinin artırılması, zararlı gaz ve kimyasallara maruziyetin azaltılmasının da önemli koruyucu tedbirler arasında yer aldığını hatırlattı.
Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, akciğer kanserinin erken teşhisinin, tedavi başarı oranını artırdığını ve hastaların yaşam sürelerini uzattığını söyledi. Ancak, erken evrelerde belirtilerin genellikle hafif veya belirsiz olması nedeniyle, birçok hasta ileri evrede teşhis ediliyor. Düzenli sağlık kontrolleri ve akciğer kanserine özgü tarama testleri, erken teşhis için en etkili yöntemler.
Uzun süre sigara içen, özellikle de aktif sigara içicilerinin geçmeyen öksürük, kanlı balgam çıkarma, nefes darlığı, hırıltılı solunum, göğüs ve kemik ağrıları, yutkunma güçlüğü, ses kısıklığı, iştahsızlık, halsizlik ve kilo kaybı gibi yakınmaları olduğunda hekime başvurması tanı için önemli.
