Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki sokağa çıkma yasaklarının sonuncusu 11 Aralık 2015 tarihinde ilan edilmişti. O tarihten beri ilçenin bazı mahallelerindeki yasak hala devam ediyor.
Diyarbakır’ın Sur ilçesi Sur içi bölgesinde 2015 yılında tam altı kez ilan edilen ve hala bazı mahallerinde devam eden sokağa çıkma yasağı Meclis’e taşındı.
Konuyu TBMM’de verdiği araştırma önergesiyle gündeme getiren HDP Diyarbakır Milletvekili Remziye Tosun, Sur içi bölgesinde Cevat Paşa, Dabanoğlu, Fatih Paşa, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş Mahallelerinde 06.09.2015, 13.09.2015, 10.10.2015, 13.10.2015, 28.11.2015, 29.11.2015, 02.12.2015, 10.12.2015 ve 11.12.2015 arasında toplam 6 defa sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini hatırlattı.
“En son ilan edilen sokağa çıkma yasağı bugün itibariyle halen devam etmektedir” diyen Tosun, sokağa çıma yasağı ve ardından yaşanan çatışmalar nedeniyle 20 binin üzerinde yerleşim yerinin zarar gördüğünü, ayrıca ilçede yaşayan 23 bine yakın insanın da göç etmek zorunda kaldığını kaydetti.
Araştırma önergesi gerekçesinde Remziye Tosun, “Yaşanan çatışmalarda aralarında çoğu dünya mirası olan 1100 kadar yapı, kısmen ya da tamamen yıkıldı. Yıkım bugün itibariyle sürmektedir Sur içi bölgesinin dünya kültür mirası içinde yer alması nedeniyle Türkiye’nin onayladığı Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşmeye ve yurttaşların en temel hakkı olan kamu hizmetlerinden yararlanma ilkesine aykırılık teşkil etmektedir” dedi.
“TAHRİBAT TESPİT EDİLMEDİ”
Tosun’un önergesinde şu ifadelere yer verildi:
“Çatışmalı süreç sonrası alınan kamulaştırma kararı ile birlikte, kentin binlerce yılın birikimi ile oluşan toplumsal hafıza, mülkiyetin el değiştirmesi demografik yapısı ve kültürel süreklilik kesintiye uğramıştır. Sur içinde çatışmalar sonucu büyük oranda hasar gören tescilli yapılar ve tarihi kent dokusunun iyileştirilmesi sürecinde bilimsel esaslara ve kentin dinamiklerinin görüşü alınmadan ve bugün itibariyle Sur içinde devam eden tahribatın tespitine ve belgelenmesine yönelik hiçbir çalışma yapılmamıştır.”
“ULUSLAR ARASI KURALLARA AYKIRI”
“Unesco kültür miras alanı olarak tescillenen Sur içinin sokağa çıkma yasakları sürecinde yukarıda isimleri verilmiş mahallerde yaşanan çatışmalar ve kullanılan ağır silahlar sonucunda; Kentsel Sit alanı olan tarihi sur içinin kentsel bütünlüğünde özgün sokak dokusunu ve tescilli mimari yapıların da içerisinde bulunan birçok yapıda büyük tahribatlar oluşturmuştur. Sur içinde halen devam eden sokağa çıkma yasakları tamamen Uluslararası hukuk kurallarına aykırıdır.
Bütün bu bilgiler kapsamında acele kamulaştırılan ve yasağın halen devam ettiği mahallelerde çatışmalı süreçlerin yarattığı tahribatın incelenmesi bölgeden göç ettirilenlerin rehabilitasyonu ve yasakların kaldırılması için alınması gereken tedbirlerin ve ihtiyaç duyulan desteğin niteliğinin araştırılmasını arz ve talep ederiz.”
