Deprem felaketinin ardından mobil operatörlerin hizmetlerinde yaşanan aksaklıklar sürüyor. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un 11 milyonu aşkın mobil abonesinin olduğu deprem bölgesinde ilk günden itibaren telefonla iletişim kurmak neredeyse imkânsız hale geldi. Şirketler, bölgedeki yurttaşlara ücretsiz konuşma ve internet yüklendiğini bildirdi ancak, telefonu çekmeyen kişiler için bu yardımın bir anlamı olmadı.
Reklamlarında ülkenin her köşesindeki çekim gücü ile övünen operatörler en çok ihtiyaç duyulan dönemde halkın yararına hizmet sunamadı.
Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği’nin 28’inci Maddesi’nin 4’üncü bendinde “Cep telefonu ve sabit telefon operatörleri kendilerine ulaşan talepleri yerine getirmek ve afet bölgesinde yeterli kapasitede mobil ve yedek haberleşme sistemlerinin ivedilikle kurulmasını sağlamakla sorumludur” ifadesi yer alıyor. Operatörler önceki gün yaptıkları ortak açıklamada aramalarda ve internette yaşanan sorunların baz istasyonlarına enerji verilememesi ve bazı baz istasyonlarının yıkılarak devre dışı kalmasının etkili olduğunu ifade etti.
Böylece yönetmeliğe göre afet durumuna hazırlıklı olması gereken operatörlerin bölgede mobil ve yedek haberleşme için gerekli teçhizatının bulunmadığı da açığa çıktı.
2019’da İstanbul Silivri’de meydana gelen depremden sonra da iletişim aksaklıkları sebebiyle ‘acil’ bir şekilde bir araya gelen operatörler çeşitli kararlar almıştı.
Bunların başında ise 3 operatörün afet durumunda kullanılacak yüksek kapasiteli bir ortak hat kurması geliyordu. Bu hat 3 ay içinde kurulacaktı. Kahramanmaraş depreminde bu ortak hattan haber alınamadı.
UÇAN BAZ İSTASYONUNA NE OLDU?
Turkcell, 2018 yılında büyük reklamlarla ‘dronecell’ hizmetini duyurmuş ve afet bölgelerinde dronecell ile şebeke problemlerinin aşılacağından bahsetmişti. “Afetler ve acil durumlarda görev alması için” faaliyete sokulduğu iddia edilen uçan baz istasyonu Dronecell deprem bölgesinde kullanılmadı. Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, 2019 yılında Dronecell ile ilgili yaptığı açıklamada afet anlarında iletişim ihtiyacının kritik hale geldiğini vurgulayarak, bir kişinin lokasyonunu bilmenin ve iletişim sağlamanın çok değerli olduğunu dile getirmişti.
Deprem, sel, heyelan gibi doğal afetler ve acil durumlar için yeni bir drone projesi geliştirdiklerini anlatan Erkan, “AFAD’la da bu konu hakkında görüşmeler yapıyoruz. Geliştirdiğimiz dronelar arama kurtarma ekiplerine iletişim desteği sağlamak için dizayn edildi. Otomatik pilot özelliği de bulunan Dronecell, koordinatları girilen noktaya kendisi ulaşabiliyor. Uçan baz istasyonu olarak tanımladığımız ‘Dronecell’ 120 metre yükseklikten 5 kilometrekarelik bir alanda 4,5G hizmeti veriyor” ifadelerini kullandı.
Deprem bölgesinde görülmeyen Dronecell’in Turkcell’in internet sitesindeki tanıtımı dahi kaldırıldı.
Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Aralık 2021’de fırlatılan Türksat 5B uydusuyla 56 GBps hızında internet hizmeti sunulabileceğini bildirmişti. Ancak bu teknolojiden de deprem bölgesindekiler yararlanamadı.
