ABD Başkanı Trump, Dışişleri Bakanı Tillerson’ı İran’la 2015 yılında yapılan nükleer anlaşma dâhil, bazı konularda fikir ayrılıkları yaşadıkları için görevden aldığını açıkladı.
“Aslında gayet iyi anlaştık ama bazı konularda fikir ayrılığı yaşadık” diyen Trump, “Örneğin İran anlaşması. Ben korkunç olduğunu düşünüyordum. Ona göre ise idare ederdi. Ben ya bu anlaşmayı bozmaktan ya da bir şeyler yapmaktan yanaydım. O ise biraz daha farklı hissediyordu. Yani aslında aynı şeyi düşünmüyorduk” ifadesini kullandı.
Trump, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Tillerson’ın görevini CIA Başkanı Mike Pompeo’ya devredeceğini duyurmuştu.
Trump, “CIA Başkanı Mike Pompeo yeni Dışişleri Bakanımız olacak. O da harika iş çıkaracak! Rex Tillerson’a hizmetinden dolayı teşekkürler! Gina Haspel, CIA’in yeni başkanı ve bu göreve seçilen ilk kadın olacak. Hepinizi tebrik ediyorum” diye yazmıştı. Senato tarafından onaylanırsa, 61 yaşındaki Haspel CIA’in ilk kadın başkanı olacak.
“Tillerson nedenini bilmiyor”
AP’ye konuşan iki Beyaz Saray yetkilisi, Tillerson’ın karardan geçen Cuma günü Afrika gezisi sırasında haberdar olduğunu söyledi. Tllerson, Afrika ziyaretini kısa keserek Nijerya’dan ABD’ye dönmüştü.
ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesinde görev yapan kamu diplomasisi müsteşarı Steve Goldstein, Tillerson’ın Trump ile konuşmadığını ve görevine son verilme nedenini bilmediğini belirtti. Goldstein, Tillerson’ın ulusal güvenlik konusunda önemli gelişim gösterdiklerini düşündüğü için aslında görevde kalma niyetinde olduğunu söyledi.
Her ne kadar sürpriz bir karar olarak yorumlansa da Trump’ın Tillerson’dan memnun olmadığına ve yerine başka bir ismi getireceğine dair iddialar aylardır ortaya atılıyordu. İkilinin arasında görüş ayrılıkları olduğuna ilişkin haberler de sıklıkla ABD basınında yer alıyordu. NBC News geçen Ekim ayında Tillerson’ın hükümet ve Beyaz Saray yetkilileriyle geçen yaz yapılan bir toplantıda Trump için “moron” dediğini öne sürmüştü. Tillerson bu haberi yalanlamadı ancak Trump ile aralarında herhangi bir gerginlik olduğuna dair iddiaları reddetti.
66 yaşındaki Tillerson, Trump’ın başkanlığa seçilmesinin ardından Şubat 2017’de Dışişleri Bakanlığı görevine gelmişti. Tillerson daha önce ABD’li enerji şirketi ExxonMobil’in CEO’luğunu yapıyordu.
19 Mart’ta Çavuşoğlu ile görüşecekti
Tillerson, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkilerin gergin olduğu bir dönemde görev yapmış, son olarak geçen ay gerçekleştirdiği Ankara ziyaretinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmüştü. Çavuşoğlu, 19 Mart’taki Washington ziyaretinde Tillerson ile bir kez daha görüşeceğini açıklamıştı.
Tillerson’ın koltuğunu devralacak Mike Pompeo ise 2011-2017 yılları arasında ABD Temsilciler Meclisi üyeliği yaptı. Trump’ın Beyaz Saray’a seçilmesinin ardından Ocak 2017’de CIA başkanlığına atandı.
Pompeo, 15 Temmuz darbe girişiminin hemen ardından Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’yi “totaliter İslamcı diktatörlük” olarak tanımlamıştı.
Almanya’dan ilk tepki
Almanya Dışişleri Bakan Yardımcısı Michael Roth, dışişleri bakanlığındaki görev değişiminin Trump’ın gümrük vergisi kararı nedeniyle gerginlik yaşanan Berlin-Washington ilişkilerinde herhangi bir ilerlemeye yol açmayacağını söyledi.
Roth, “Rex Tillerson’ın görevden alınması hiçbir şeyi daha iyi hâle getirmeyecek” diye tweet attı.
© Deutsche Welle Türkçe
