Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yıkım işlemi 5 ay önce tamamlanmasına karşın yerine yapılacak opera binası için bugüne kadar ruhsat başvurusu dahi yapılmadı. İnşaata, ekonomik kriz nedeniyle başlanamadığı öne sürülüyor.
İstanbul Taksim’de 1969 yılında açılan tescilli kültür varlığı Atatürk Kültür Merkezi, 2008 yılında depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle güçlendirme çalışması yapmak üzere kapatıldı. Yıllar içinde kaderine terk edilen ve kullanılamaz hale gelen AKM’de başlayan güçlendirme ve restorasyon çalışmalarından vazgeçilerek yıkım kararı alındı. Yıkım kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2017 yılında açıklandı. AKM’nin yerine yapılacak yeni binanın tanıtımını yapan Erdoğan, 2019 yılının sonuna kadar yeni opera binasının İstanbul’a kazandırılacağını duyurdu.
Beyoğlu Belediyesi tarafından 13 Şubat 2018 tarihinde ‘yapı yıkım izin belgesi’ verilerek AKM’nin yıkımına başlandı. 3 buçuk aylık çalışmanın sonunda AKM binası 30 Mayıs 2018 tarihinde tamamen yıkıldı. Alandaki enkaz kaldırıldı. Ancak 2019 yılı sona ermeden açılması hedeflenen yeni opera binası için bugüne kadar hiçbir adım atılmadı.
PROJEYE EKONOMİK RÖTÜŞLAR!
Sözcü’den Özlem Güvemli’nin haberine göre yıkımın üzerinden geçen 5 aya karşın AKM’nin yerine yapılacak yeni opera binasının inşaatı için belediyeye ruhsat başvurusu dahi yapılmadığı iddia ediliyor. İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu’nun onay verdiği avan (ön) projenin ardından yine kurulun onayına sunulması gereken uygulama projesinin hala kurula gönderilmediği öğrenildi. Yeni opera binası projesinde ekonomik nedenlerle bazı değişiklikler de yapıldı. Maliyetin düşürülmesi için projeden bazı bölümlerin çıkarıldığı, daha ucuz malzeme kullanımı için projenin değiştirildiği öğrenildi.
MİMARLAR ODASI: PROJE ÇİZİMLERİ SUNULMADI
Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhcu, AKM’nin Cumhuriyet döneminin simgelerinden, modern mimarlığın önemli örneklerinden çok önemli bir anıtsal yapı olduğuna vurgu yaparak, “AKM tam da bu özellikleri nedeniyle yıkıldı. Ulusal ve uluslararası koruma mevzuatı çerçevesinde binanın aslına uygun olarak restore edilmesi gerekiyordu. Buna rağmen ideolojik bir bakışla cumhuriyetin simgesel değeri ortadan kaldırıldı” dedi.
Muhcu, AKM’nin hukuka aykırı şekilde yıkıldığını, aradan geçen sürede yerine yapılacak yeni bina ile ilgili uygulama projesi çizimlerinin koruma kuruluna, belediyeye ve ilgili kurumların onayına sunulup ruhsat alınması gerektiğini ancak bu işlemlerin yapılmadığını vurguladı. Uygulama projesinin hâlâ onaylanmamış olmasının dikkat çekici olduğunu ifade eden Muhcu “Kaynak yetersizliği gerekçesiyle projenin uygulanmasıyla ilgili sürecin durdurulduğu anlaşılıyor. AKM’nin aslına uygun restorasyonu için devlet bir kuruş dahi vermeden sponsorluk yöntemi ile bu bina tamamlanabilirdi. Yerine yapılması düşünülen binanın bütün ödeneğinin Hazine’den karşılanması öngörüldü. Gelinen noktada kriz de bir bahane haline geldi. Bina ile ilgili uygulama ve yapım süreçleri durdu” dedi ve ekledi: “2019’un ilk çeyreğinde bitecek dediler ama daha çivi bile çakılmadı. AKM ile ilgili ne başından beri bir samimiyet sorunu vardı. O simgesel binayı yıkmak için yeni proje bahane olarak kullanıldı. Samimi olsalar inşaat bugün önemli bir aşamaya gelmiş olurdu. Şimdi krizi bahane ederek daha çok ticari fonksiyonlar içeren bir projeye dönüştürülebilme riski var. AKM’yi resmen unutulmaya bıraktılar. AKM hala aslına uygun olarak restore edilebilir bunun için kaynak bulunabilir.”
Yeni binanın mimarlığını, AKM’nin ilk binasının mimarı Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu Murat Tabanlıoğlu üstlenmiş durumda…
