Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

TL sıkıntısı zirvede: Devlet makarna, bulgur bile dağıtamıyor

by aktifhabercom
November 26, 2018
TL sıkıntısı zirvede: Devlet makarna, bulgur bile dağıtamıyor
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Ekonomiyi yönetmek patates, soğan deposu bastırmak kadar kolay olsaydı tüm iktidarlar kalıcılık sağlayabilirdi. Ancak ekonomi birbirine bağlı bir dizi karmaşık sebep ve sonuç ilişkisinin toplamından oluştuğu için bu mümkün olamıyor.

Özellikle de yüksek miktarda borçlu bir özel sektörünüz, geliri ve morali düşen bir tüketiciniz varsa…

Ahval’den Can Teoman’ın haberine göre böyle krizlerde ortaya çıkan çelişkiler iktidarı bir sarhoş dansını hatırlatan çelişkili, asimetrik hatta trajikomik politikalara yönlendiriyor. Sonuç olarak ortaya çıkan ekonomik yapı hedeflenen istikrardan çok daha uzaklarda oluyor. Tıpkı Türkiye’deki gibi.


Türkiye İstatistik Kurumu’nun geçen Salı açıkladığı verilere göre Türkiye’de Eylül ayında perakende sektörünün cirosu cari fiyatlarla yüzde 0.3 arttı. Eylül ayında yüzde 6.5 olan tüketici fiyatları göz önüne alındığında bu rakam, ülkedeki tüm tüketimin bir ayda yüzde 6’dan fazla düştüğünü anlatıyor.

TÜİK gibi iktidarın isteği doğrultusunda veri manipülasyonu yaptığı endişeleri artık ayyuka çıkmış bir kurumun açıkladığı bu müphem rakamlar bile sarsıcı.

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

BİSAM açıkladı: Açlık sınırı 26 bin TL’ye, yoksulluk sınırı 90 bin TL’ye dayandı

BİSAM açıkladı: Açlık sınırı 26 bin TL’ye, yoksulluk sınırı 90 bin TL’ye dayandı

August 12, 2025
5k
Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu

Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu

August 12, 2025
5k

Eylül’de Ağustos’a göre gıda ve akaryakıt gibi talep elastikiyeti düşük ürünlerde dahi sırasıyla yüzde 3 ve yüzde 7’nin üzerinde reel gerileme var. AKP iktidarının bilindik ‘Yıkılmadık ayaktayız’ retoriği de rakamların felaketini örtemiyor.

Öte yandan biraz mürekkep tadına bakanlar için piyasalardaki bu tepki beklenmedik bir şey değil. Doların, TL karşısında 7.20 TL ile rekor kırmasının ardından ülkenin Merkez Bankası para biriminde stabilizasyon sağlamak için gösterge faiz oranını 6.25 puan artırdı.

Bu bir gecede piyasadaki temel faiz hadlerinin üçte bir oranında zamlanması demek ve şüphesiz böylesine keskin bir hareketin ekonomi üzerinde en az kur artışı kadar keskin bir sonucunun olması doğal.

Yapılan bu politika değişikliği Türkiye’de kurlarda belirli ölçüde dengelenmeyi sağladı. Mesela ithalat azaldı, cari denge fazla verdi. Bu Türkiye ekonomisini sıcak parayla finanse eden piyasalar için uzun süredir beklenen ve istenen bir politika değişikliğiydi.

Fakat sonuçlarının yıkıcılığı doğal olarak oy peşinde koşan ve iktidarının kaidesi ‘kalkınma’ olan bir siyasi parti için tabii bir sonuç olarak memnuniyetsiz bir seçmen grubu ve giderek artan bir toplumsal memnuniyetsizlik üretti.

Ayrıca iktidara ekonomik gücü sağlayan devlet bütçesinin üçte ikisinin doğrudan tüketime dayalı olması ve tüketimde düşüş sonucu ortaya çıkan gelir azalması yıllardır devlet bütçesinden beslenen kesimleri bile tehdit etmeye başladı.

Üstelik sadece iş dünyasını da değil. Çarpıcı bir veri göstermek gerekirse, bütçe rakamlarına göre devletin dar gelirli kesimlere verdiği doğrudan yiyecek yardımının tutarı bile Ekim ayında yüzde 43.5 azaldı. Bu kalemde dokuz aydaki artış sadece yüzde 9.5 oldu. Oysa bu yılki bütçe programında söz konusu kalemde yüzde 36.4 büyüme hedeflenmişti.

Eğitim, barınma ve yiyecek yardımlarını da kapsayan sosyal amaçlı transferler ekimde yüzde 7.5 küçüldü. Popüler bir ifadeyle Türk devleti artık yoksullara dağıttığı ‘makarna ve bulgurdan’ bile kesmeye başladı. Ki bu yardımı alanlar AKP’ye en büyük siyasi desteği veren halk kitleleriydi.

Bu örnek bile, daha iki gün önce TBMM çatısı altında gelen eleştirileri ‘Devletin kasası tarihinde hiç olmadığı kadar güçlü’ sözleriyle yanıtlayan Erdoğan’ın damadı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın anlatığı ekonomik durumla taban tabana çelişiyor.

Diğer taraftan aslında tüm olumlayıcı retoriği ve krizin sebebini başka kesimlere yansıtma stratejisine rağmen, AKP ekonomi yönetiminin de dolar kurundaki artışı durdurmak için yaptığı sert faiz artışının sonuçlarından ürktüğü görülüyor.

Bir taraftan piyasada dövize yöneliş durusun diye TL’yi azaltıp maliyetini artırmaya çalışırken, diğer taraftan son günlerde art arda alınan kararlar bu paniğin bir göstergesi.

Kasım başından itibaren oto, konut ve beyaz eşya gibi cari açık üreten sektörlerde tüketimi artırmak için yapılan vergi indirimleri, Hazine’nin 1994 krizi öncesini hatırlatırcasına yaptığı ödemesinden az borçlanma girişimleri ve kredi kartlarıyla harcamayı artırmak için birçok alanda taksit sayısını artırma değişikliği, kafa karıştıran zigzaglar oluşturuyor.

Üstelik dövizi durdurmak için yaratılan bu TL krizinin çözülmesi için atılan adımların istenen yumuşamayı sağlayabileceği de son derece şüpheli. Örneğin Kasım başında talebi tekrar canlandırmak amacıyla alınan önlemlere rağmen oto ve konutla ilgili gelen ilk veriler herhangi bir artıya gidiş olmadığını gösteriyor.

Merkez Bankası’nın verilerine göre banka ve tüketici finansman şirketlerinin taşıt alımı için açtığı TL cinsi toplam kredi tutarı Kasım başında bu yana 257 milyon TL azalışla 26.8 milyar TL’ye indi.

Benzer şekilde konut kredilerinde 1.6 milyar TL’lik azalma var. Oysa literatür dünyanın hemen her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de kredi rakamlarındaki değişimle piyasalardaki tüketimin birbirine paralel gittiğini ispatlıyor.

Bir başka gösterge olan banka ve kredi kartıyla yapılan harcamaların toplam tutarının da Ağustos’taki 83 milyar liralık seviyesinden gerileyerek, Eylül’de 72, Ekim’de 81 milyar TL olarak gerçekleştiğini hatırlatalım.

Eylül ve Ekim’de toplam 9.2 puan enflasyonu da hesaba katarsak bu kanalla yapılan harcamalar da reel olarak yüzde 10’dan fazla gerilemiş durumda. Kasım ayında bu rakamda toparlanma yaşanacağına ilişkin çok güçlü işaretler olduğunu söylemek de zor.

Tabii bunların büyük bölümü maliyet unsuruyla ilgili. Faizdeki yüksek seviyeler tüketimde toparlanmayı zorlaştırıyor. Her ne kadar Maliye ve Hazine Bakanı kredi faizlerinin yüzde 25’in altına gerilediğini söylese de bankacılık sistemi verileri başka rakamlar söylüyor:

Kredi oranları yaz başında başlayan ve Merkez Bankası’nın Eylül ayındaki yüzde 6.25’lik zammıyla zirve yapan faiz şokunun yumuşamaya başlasa bile henüz ülkede son dönemde can yakmaya başlayan TL krizinin henüz sona ermekten çok uzakta olduğunu gösteriyor.

Piyasada canlanma için faizlerin düşmesi, onun için de enflasyonun aşağı çekilmesi gerekli. Ancak bunun göstermelik indirim kampanyaları ya da patates soğan dövülerek yapıp yapılamayacağı büyük bir soru işareti.

Kaynak: Ahval

 

 

ShareTweet
Previous Post

120 bin kadın, 30 elektronik kelepçe ile korunuyor!

Next Post

Enes Kanter’den NBA sezon rekoru

İLGİLİHABERLER

BİSAM açıkladı: Açlık sınırı 26 bin TL’ye, yoksulluk sınırı 90 bin TL’ye dayandı
EKONOMİ

BİSAM açıkladı: Açlık sınırı 26 bin TL’ye, yoksulluk sınırı 90 bin TL’ye dayandı

August 12, 2025
5k
Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu
EKONOMİ

Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu

August 12, 2025
5k
ABD’nin ekonomik verilerine güven sarsıldı
EKONOMİ

ABD’nin ekonomik verilerine güven sarsıldı

August 12, 2025
5.1k
Bireysel borçlar alarm veriyor: 4 milyondan fazla kişi borcunu ödeyemiyor
EKONOMİ

Bireysel borçlar alarm veriyor: 4 milyondan fazla kişi borcunu ödeyemiyor

August 11, 2025
5k
Kamu bankalarından reklama 2.3 milyar aktı
EKONOMİ

Kamu bankalarından reklama 2.3 milyar aktı

August 11, 2025
5k
Türkiye’deki fındık kaybı Almanya’da fiyatları yükseltecek
EKONOMİ

Türkiye’deki fındık kaybı Almanya’da fiyatları yükseltecek

August 11, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu

Memur ve memur emeklilerine zam teklifi belli oldu

August 12, 2025
5k
6,1’lik deprem: Balıkesir’de 152 bina ağır hasarlı

6,1’lik deprem: Balıkesir’de 152 bina ağır hasarlı

August 12, 2025
5k
Samsun’da okula saldırı: Kapı camını kırarak girdiler

Samsun’da okula saldırı: Kapı camını kırarak girdiler

August 12, 2025
5k
Detayları belli oldu: Okullarda yeniden forma dönemi

Detayları belli oldu: Okullarda yeniden forma dönemi

August 12, 2025
5k
Epözdemir soruşturmasında yeni gözaltılar

Epözdemir soruşturmasında yeni gözaltılar

August 12, 2025
5k
YKS tercih süreci yarın sona eriyor

YKS tercih süreci yarın sona eriyor

August 12, 2025
5k
Fenerbahçe’de Kerem Aktürkoğlu sesleri: Hangi maçta forma giyecek?

Fenerbahçe’de Kerem Aktürkoğlu sesleri: Hangi maçta forma giyecek?

August 12, 2025
5.1k
‘Necmettin Erkan haberine erişim engeli getirildi’ haberine de erişim engeli

‘Necmettin Erkan haberine erişim engeli getirildi’ haberine de erişim engeli

August 12, 2025
5.1k
Kedi, köpek, tilki: Yüksekova’da ne kadar hayvan varsa öldürdüler

Kedi, köpek, tilki: Yüksekova’da ne kadar hayvan varsa öldürdüler

August 12, 2025
5.1k
Özgür Özel’den Devlet Bahçeli’nin çok konuşulan mesajına yanıt

Özgür Özel’den Devlet Bahçeli’nin çok konuşulan mesajına yanıt

August 12, 2025
5.1k
Avukat Rezan Epözdemir’in gözaltı süresine bir gün daha uzatma

Avukat Rezan Epözdemir’in gözaltı süresine bir gün daha uzatma

August 12, 2025
5.1k
Milli takımın eski doktoru ölü bulundu: Kolunda serum takılıydı

Milli takımın eski doktoru ölü bulundu: Kolunda serum takılıydı

August 12, 2025
5.1k
Antalya Belediyesi’ne bir operasyon daha: 17 kişi gözaltına alındı

Antalya Belediyesi’ne bir operasyon daha: 17 kişi gözaltına alındı

August 12, 2025
5.1k
ABD’nin ekonomik verilerine güven sarsıldı

ABD’nin ekonomik verilerine güven sarsıldı

August 12, 2025
5.1k
İBB’ye yönelik yeni operasyon: 14 kişi hakkında gözaltı kararı

İBB’ye yönelik yeni operasyon: 14 kişi hakkında gözaltı kararı

August 12, 2025
5k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.