Türkiye ile ABD arasında yeni kriz konusu S-400 hava savunma sistemi. Ankara, Rusya’dan S-400’leri almak için anlaşma imzaladı ve Rusya’dan son gelen kimi iddialara göre, ilk teslimat temmuz ayında yapılacak.
ABD ise her platformda buna tepki gösteriyor. ABD’den Ankara’ya yönelik en son uyarı ise, “S-400’lerin çivisi girer ise harekete geçeriz” oldu.
Bu son uyarı Hürriyet yazarı Hande Fırat tarafından duyuruldu. Fırat, bugünkü “ABD-Türkiye hattında son durum” başlıklı köşe yazısında yaşanan tartışmalara dikkat çekiyor.
“Ankara’da nerede kiminle sohbet edersek edelim, herkes “normalleşme” ihtiyacından bahsediyor” diyen Fırat, şöyle devam ediyor:
“Normalleşme için ise seçimin tam anlamıyla son bulması bekleniyor. Normalleşme önemli çünkü hızla dönmekte olan dünya Türkiye’nin ne normalleşmesini ne de Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını vermesini bekliyor. Ekonomideki gelişmeler, İran, Suriye ve son dönemde S-400’ler gündeminde şekillenen Türk-ABD ilişkileri öncelikli sorunlar olarak karşımızda.”
“S-400’lerle ilgili son durumla başlayalım” diyen Hande Fırat, “Ankara, Beyaz Saray’a görüşme talebini iletti. ABD Başkanı Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmenin kısa sürede telefonda gerçekleşmesi bekleniyor. Olası görüşme gündeminin ilk sırasında tabii ki S-400’ler var. Rusya’dan gelen açıklamalar doğrultusunda S-400’lerin teslimatına neredeyse iki ay kaldı. Şu ana kadar birçok görüşme yapıldı. Ancak iki taraf da bulunduğu pozisyondan geri adım atmış değil” ifadelerini kullandı.
Ankara’nın S-400’lerin ABD askeri varlığına tehdit teşkil etmediğini göstermek için ABD’ye ortak bir çalışma grubu oluşturma teklifinin neticeye ulaşmadığını yazan Fırat, devamla şunları dikkat çekiyor:
“Türkiye’ye S-400’lerin muadili Patriot savunma sistemlerini satma teklifinin süresini uzatan ABD’nin revize teklifi de Ankara’yı tatmin etmedi. Üst düzey bir kaynağım, ‘Revize teklif de aynı şartlarda. Ön şart, yani ‘Patriot’ları ancak S-400’leri almazsanız satarız’ şartı duruyor. Kredi yok, peşinat var, teknoloji transferi yok’ dedi. Üstelik son görüşmeler dahil ABD, Ankara’ya ‘S-400’lerin çivisi girer ise harekete geçeriz’ mesajını iletti. Ankara süreçte ABD kongresinin egemen güç olduğunun farkında. S-400’ler sebebiyle CAATSA adı verilen yaptırımlar masada.
ABD Başkanı’nın kongrenin CAATSA kapsamındaki yaptırımlarını bazı sınırlı hallerde askıya alma yetkisi var. Bunun için ise Başkan’ın S-400 alımının “önemli bir işlem” olmadığını ve NATO’nun bütünlüğünü veya ABD’nin askeri operasyonlarını olumsuz etkilemeyeceğini kanıtlaması gerekiyor. Ankara açısından olası Trump-Erdoğan görüşmesi bu nedenle önemli. “Askıya alma” işlemi çok olası görülmüyor. Türkiye her türlü olasılığı değerlendiriyor. Bu nedenle de ilk kez Dışişleri Bakanı, Milli Savunma Bakanı ve bürokratlar bir masa etrafında konuyu ayrıntıları ile ele aldılar. Riskler, olasılıklar hesaplanıyor. Henüz bir karar yok.”
