Türk Edebiyatı’na “Garip” akımını getiren isimlerden biri olan Orhan Veli Kanık’ın, 2016 yılında Beykoz Belediyesi’nin restorasyon çalışmasında orijinal halinden tamamen koparılan mezarının yenileneceğini açıkladı.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, Abidin Dino’nun tarafından tasarlanan ancak 2016 yılında Beykoz Belediyesi tarafından “yenileme” adı altındaki çalışmayla tamamen tanınmaz hale getirilen şair Orhan Veli’nin mezarının tasarım yarışmasıyla yenileneceğini duyurdu.
İmamoğlu, yapımına 07 Haziran 2017’de başlanan F4 Rumeli Hisarüstü-Aşiyan füniküler hattının sahil şantiyesinde incelemelerde bulundu. İBB Raylı Sistem Daire Başkanı Pelin Alpkökin’den çalışmalar hakkında bilgi alan İmamoğlu, buradaki incelemelerinin ardından İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Mahir Polat ile birlikte, kentle bütünleşmiş sembol isimlere ev sahipliği yapan tarihi Aşiyan Mezarlığı’na geçti. İmamoğlu, sırasıyla Yahya Kemal Beyatlı, Orhan Veli Kanık ve Turgut Uyar’ın mezarlarını ziyaret etti. İmamoğlu ve Polat Beyatlı, Kanık ve Uyar’ın mezarları önünde dua okudu.
İmamoğlu, mezarlık ziyaretinde en uzun süreyi, 36 yıllık kısa yaşamına unutulmaz şiirler sığdıran Orhan Veli’nin kabrine ayırdı. Polat, İmamoğlu’na, Orhan Veli’nin Mayıs 2016’da yenilenen mezar taşıyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Eskiden amorf bir taş blok vardı; Orhan Veli’nin de kimliğine çok uygun, karakterine, şiirine, sivilliğine çok uygun mezarlık. Sonra Beykoz Belediyesi burayı tadilata alıyor. Tasarımı da Abidin Dino’nun. Yaptırmak isteyenler de Sabahatin Eyüboğlu’nun girişiminde bir ortam var. Çok önemli hattatların da içinde olduğu, kimliğine de sahip çıkan bir sanat ortamı ürünü. Bu, tasarımı biraz anlamamaktan, biraz kimliğini anlamamaktan dönüşmüş bir alan. Umarım aileyle görüşüp, bir çözüm buluruz sizler de uygun görürseniz ve restore ederiz.”
İMAMOĞLU: “VEFALI BİR KENT OLDUĞUMUZU GÖSTERECEĞİZ”
Konuyla bizzat ilgilendiğini belirten İmamoğlu da duygularını, şu sözlerle dile getirdi:
“Arkadaşlarım İstanbul’un özel insanlarının; şairi, yazarı, tarihçisi kim olursa, onların ebedi istirahatgahlarında, böyle bir mezarlık alanında hem onun kimliğine uygun hem de mezarlığa dönük mesajı olan bir çalışma yürütüyorlar ve bir yarışma zemini oluşturdular. Çok mutluyum. Çünkü, bazen alınan bazı kararlar anlam ifade etmeyen bir biçime döndürebiliyor. Örneğin burada yok sayılan, kıymetli Abidin Dino’nun bir eseriymiş. O dönem Orhan Veli’nin sanatçı dostlarının girişimi ile yapılan bir çalışma. Bu ve buna benzer mezarlıkların bütün maneviyatlarına uygun şekilde tasarlanması bizim bir borcumuz. İnşallah güzel sonuçlarla, güzel tasarımlarla nasıl vefalı bir kent olduğunu hissettiren alanları bu şekilde İstanbulluya kazandırmış olacağız.”
ORHAN VELİ’NİN MEZARININ ÖYKÜSÜ
İstanbul Beykoz’da 1914’te dünyaya gelen “Garip” akımının öncü şairlerinden Orhan Veli Kanık, 10 Kasım 1950’de, Ankara’da, gece sokakta yürüdüğü bir sırada, belediyenin açtığı çukura düştü. Beyin kanaması geçiren Kanık, 14 Kasım 1950’de yaşamını kaybetti.
Sarıyer’deki Aşiyan Mezarlığı’na defnedilen Kanık’ın mezarının yapımı için ünlü şair Sabahattin Eyüboğlu öncülüğünde bir kampanya başlatıldı. Sanatçıların, okurların destek verdiği kampanyayla mezar için para toplandı. Destek verenlerin listesi Varlık Dergisi’nde yayımlanıyor, okullarda bunun için para toplanıyordu. Sonrasında Abidin Dino mezarı tasarladı. Yapı, pembe granitten, Nevzat Kemal tarafından inşa edildi. Kitabeye Orhan Veli’nin adını ise usta kalem Emin Barın yazdı.
Beykoz Belediyesi, kendi ilçelerinde dünyaya gelen Kanık’ın tarihi anlamı olan anıt mezar için, 2016 yılında harekete geçti. Belediye, Kanık’ın yayıncısı Yapı Kredi Yayınları’nın aracılığıyla şairin, o dönemde 90 yaşında olan kız kardeşi Füruzan Yolyapan’dan izin aldı. Bu şekilde belediyece bir “mimari” proje hazırlandı ve ardından 2016 yılının Nisan ayı içinde Kanık’ın mezar yenilendi. O günden bugüne kadar da Kanık’ın “yenilenen” mezar taşı ile ilgili tartışmalar bitmedi.
