Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Nijer’de tarım arazisi kiraladı mı? Bu soruya Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Proje çalışmaları devam ediyor.” cevabını verdi.. Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli ise, “Böyle bir anlaşma yok.” dedi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (TİGEM) Nijer’de arazi kiralayıp tarımsal üretim yapacağı projenin akıbetini iki farklı bakanlığa yönelttiği soru önergesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) taşıdı.
Gürer’in yönelttiği soruya mukabil Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Proje çalışmaları devam ediyor.” derken, Tarım Bakanı Pakdemirli, “Böyle bir anlaşma yok.” açıklaması yaptı.
Gürer, TİGEM’in bir Afrika ülkesi olan Sudan’dan sonra Nijer’de de arazi kiralayıp tarımsal üretim yapacak olmasının gerekçelerinin açıklanması için hem Tarım ve Orman Bakanlığı’na hem de Dışişleri Bakanlığına ayrı ayrı soru önergeleri verdi.
AYNI SORUYA İKİ BAKANDAN BİRBİRİNE ZIT CEVAP
Gürer’in önergesini cevaplandıran Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sudan ile 2014 yılında yapılan tarımsal anlaşmaya rağmen, ülkedeki iç karışıklık nedeniyle henüz faaliyete başlanmadığını, Nijer’de ise 1.000 hektar tarım arazisi üzerinde yatırım projesi hazırlandığını açıkladı.
Aynı soruya Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’den gelen cevap ise şaşkınlığa yol açtı. Bakan Pakdemirli, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nu tekzip eder nitelikte bir açıklama yaparak, “Nijer ile yapılmış bir tarım anlaşması bulunmamaktadır.” dedi.
Aynı soru önergesine iki bakanın farklı cevaplar vermesini eleştiren Fethi Gürer ise “Dışişleri Bakanlığı’nın tüm detaylarını anlattığı Nijer’deki tarımsal projeden, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın haberdar olmaması düşündürücü.” ifadelerini kullandı.
KİRALANAN TARIM ARAZİLERİNİN AKIBETİ NE OLDU?
Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün 2014 yılında Sudan ile yaptığı tarımsal işbirliği anlaşması kapsamında bu ülkede faaliyete geçilmesi planlanan tarım ürünleri üretimiyle ilgili çalışmaların akıbetinin açıklanması için hem Tarım ve Orman Bakanlığına hem de Dışişleri Bakanlığına ayrı ayrı soru önergeleri yöneltti.
Gürer, her iki Bakanlığa verdiği soru önergelerinde, ayrıca Nijer ile de yapılacağı açıklanan tarımsal anlaşmanın detaylarının açıklanmasını istedi.
Ajans Bizim’in haberine göre Gürer’in soru önergesine cevap veren Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye ile Sudan arasında tarımsal üretimin ve ticaretin geliştirilmesi amacıyla 28 Nisan 2014 tarihinde İkili Tarımsal İşbirliği ve Ortaklığına İlişkin Anlaşma imzalandığını aktardı.
Çavuşoğlu, “Söz konusu işbirliği kapsamında zirai faaliyetler için öngörülen arazi tahsisi Sudan’da yaşanan iç gelişmeler nedeniyle henüz gerçekleşmemiş ve faaliyete başlanmamıştır.” dedi.
ÇAVUŞOĞLU: TİGEM BİR YATIRIM PROJESİ HAZIRLIYOR
Nijer’de tarım işbirliği projesi çerçevesinde çalışmaların devam ettiğine değinen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Nijer Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın pilot proje için tahsis ettiği 2 bin 500 hektar arazinin Irhazer bölgesindeki 1.000 hektarı için TİGEM bir yatırım projesi hazırlamaktadır. Söz konusu proje; ülkemize makul fiyatlarla tarım ürünleri ithal edilmesini, ülkemize Batı Afrika’da daha fazla görünürlük kazandırılmasını ve iki ülke arasındaki ticaret hacminin artmasını hedeflemektedir.” açıklamasında bulundu.
TARIM BAKANI PAKDEMİRLİ: BİR TARIM ANLAŞMAMIZ YOK
Gürer’in önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin yaptığı açıklama, aynı soruya Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu tarafından verilen yanıtla çelişti.
Pakdemirli, 2014 yılında Türkiye ile Sudan hükûmeti arasında Tarımsal İşbirliği ve Ortaklığına Dair Anlaşma imzalandığını, bu kapsamda yapılan anlaşmada TİGEM ile Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığının ortaklığında bir şirket kurulması, şirket tarafından Sudan’da 12 bin 500 hektar arazi üzerinde örnek çiftlik kurulması, Sudan’da, ülkemiz özel sektör firmalarının yatırımları için 780.500 hektar arazinin ortak şirkete tahsisi gibi hususların yer aldığını belirtti.
SUDAN’DA DARBE OLUNCA DEVİR İŞLEMİ İPTAL EDİLDİ
Ortak şirketin kuruluşunun tamamlandığını bildiren Bakan Pakdemirli, “Ancak, örnek çiftliğin kurulacağı 12 bin 500 hektar ve Türkiye özel sektör firmalarının yatırımları için tahsis edilmesi gereken 780 bin 500 hektar arazilerin devir teslim sürecinde, Sudan’da yaşanan hükûmet (askeri darbe) değişikliği ve dünyada yaşanan COVID-19 salgını gibi sebeplerle devir işlemi gerçekleşememiştir. Bu çerçevede, TİGEM tarafından henüz arazi kiralaması yapılmadığından Sudan tarafına bu zamana kadar arazi kiralama bedeli ödemesi ve tarımsal üretim faaliyeti yapılmamıştır.” dedi.
Pakdemirli, Gürer’in soru önergesine verdiği cevapta, “Nijer ile yapılmış olan bir tarım anlaşması bulunmamaktadır.” açıklamasına da yer verdi.
”İKİ FARKLI CEVAP DÜŞÜNDÜRÜCÜ”
Ömer Fethi Gürer aynı soruya iki bakan tarafından farklı cevaplar verilmesinin düşündürücü ve bir o kadar da üzüncü verici olduğunu söyledi.
Gürer, şunları söyledi: “Dışişleri Bakanı Nijer’de hayata geçirilecek tarımsal projenin detaylarını rakamlar vererek açıklarken, Tarım ve Orman Bakanı, projeden haberi yokmuş gibi ‘Nijer ile yapılmış bir tarım anlaşması bulunmamaktadır’ ifadeleriyle sorumuzu geçiştirmeye çalışmasına anlam veremedik. Dışişleri Bakanlığı’nın başka bir ülke ile yaptığımız anlaşma ya da bu ülkede yapılacak bir tarımsal projeyi detaylarıyla ortaya koyarken, Tarım Bakanının böyle bir projeden haberdar olmaması kabul edilemez.”
