Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye (Kamu Ekonomisi) Anabilim Dalı’ndan Kadriye Gül Yücel’in “Asgari Ücretin Belirlenmesi ve Vergilendirilmesi: Adalet Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme” başlığıyla yayımladığı doktora tezinde Türkiye’deki asgari ücretin diğer ülkelere oranla ne kadar düşük olduğunu ortaya koydu.

Yücel araştırmasında Avrupa’daki 22 ülkedeki cumhurbaşkanı ve başbakan maaşı ile asgari ücretlinin gelirini karşılaştırdı. 2017 verilerinin baz alındığı araştırmada en fazla uçurumun Türkiye’de olduğu görüldü. 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın maaşı toplamda 133 bin 763, 4 Euro’yken, asgari ücretlininki 5 bin 314, 68 Euro’ydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maaşı asgari ücretin 25,17 katıydı.


Bu yılki asgari ücret ise 2 bin 825 lira 90 kuruş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maaşı  88 bin lira. Erdoğan’ın maaşı asgari ücretin 31 katı. 2017 verileriyle kıyaslandığında Erdoğan ile asgari ücretli arasındaki fark 5,83 kat arttı.

ASGARİ ÜCRET DEMOKRASİYLE BAĞLANTILI

Araştırmadan asgari ücretin belirlenmesinde ülkedeki demokrasinin doğrudan bağlantılı olduğu şu şekilde ifade edildi:

“Ülkelerin demokrasi endeksinin belirlenmesinde ücret ve asgari ücretler doğrudan belirleyici bir gösterge olmamakla birlikte, görece demokratik toplumlarda ücret düzeylerinin belirlenme yönteminin demokratik bir süreçte gerçekleştiği gözlenmektedir” diye açıklanıyor. Türkiye’deki demokrasinin gerilediği 2018 Demokrasi Endeksi ile anlatılarak, “167 ülke içerisinde Türkiye’nin sıralaması ise önceki yıla göre 10 basamak gerileyerek 110. sırada yer almaktadır."

HUKUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ ASGARİ ÜCRETİ ETKİLİYOR

Asgari ücret ile hukukun üstünlüğü arasında da doğrudan ilişki kurulan araştırmada, Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ne göre Türkiye’nin 126 ülke arasında 106 sırada yer aldığı belirtilerek, “Son beş yıldır Türkiye’nin sıralamasının dramatik biçimde gerilediği göze çarpmaktadır; 2014 yılında 59. sırada; 2015 yılında 80. sırada, 2016’da 99. sırada ve 2017 yılında 101.sırada yer almıştır” denildi.

2019 YILINDA ASGARİ ÜCRETLİ İŞÇİ 3 BİN 837 EURO KAZANIYORDU

Yücel’in akademik araştırmasından tespitler şöyle:

-1 Euro’nun 6,32 TL olduğu 19 Eylül 2019 yılında Türkiye’deki asgari ücretli bekar bir çalışanın yıllık net kazancı 30 ülke arasında 27’inci sırada yer aldı. Türkiye’deki bekar çalışan bir yılda 3 bin 837 Euro kazanabilirken, listenin başındaki Danimarka’daki asgari ücretli genç çalışan 27 bin 341 Euro kazanabiliyor.

-Avrupa İstatistik Ofisi verilerine göre 24 Avrupa ülkesi arasında en çok gelir adaletsizliğinin yaşandığı ülke Türkiye oldu. En yoksul ve en zenginin gelirleri arasındaki uçurumun yaşandığı ülke de Türkiye. Ülkede en zengin yüzde 10’luk dilim, en yoksul yüzde 10’luk dilimin 7,8 katı gelir elde ediyor.

-Avrupa Birliği’nde ücretli çalışan kesimin, milli gelirden giderek daha az oranda pay almaya başladı. 28 ülke içinde ülkesindeki gayri safi yurtiçi hasıladan en az gelir alan emekçiler Türkiye’de yaşıyor. Danimarka, Finlandiya, Almanya, Avusturya gibi asgari ücret düzeylerinin yüksek olduğu gelişmiş ülkelerde emek gelirlerinin hasıla içindeki payı yüzde 50 ila 60 arasında değişirken, Türkiye’de bu oran yüzde 36,2 düzeyinde.

-Türkiye’de asgari ücretin kişi başına düşen milli gelire oranı 2010 yılında yüzde 59,55’ken, bu oran 2018’de yüzde 39,93’ye indi.