Bu yıl iki kez verilen Nobel Edebiyat Ödülleri sahiplerini buldu.


2019 ödülü Avusturyalı yazar Peter Handke'ye verilirken, geçen sene verilemeyen 2018 ödülü Polonyalı Olga Tokarczuk'a gitti.

Ödüllerin verilme gerekçeleri şöyle açıklandı:Olga Tokarzcuk: Bir yaşam biçimi olarak sınırların geçilmesini ansiklopedik bir tutkuyla yansıtan öyküleyici hayal gücü.
 
Peter Handke: İnsanlık deneyiminin çevresini ve özgüllüğünü dilbilimsel hünerle keşfe çıkan güçlü eserleri.Anne Carson, Margaret Atwood, Olga Tokarczuk, Lyudmila Ulitskaya ve Maryse Conde favori gösterilen isimler arasındaydı.

Geçen yıl taciz skandalı nedeniyle 2018 Edebiyat Ödülü verilememiş, komite üyelerinden bazı isimler istifa etmişti. Geçen yılki ödülün de bu yıl verileceği açıklanmıştı.

Nobel Vakfı, edebiyat ödülü sahiplerini belirleyen İsveç Edebiyat Akademisi'nin, cinsel taciz skandalının ardından güveni yeniden inşa etmek için yeterli adımları attığını duyurmuştu.

Üyelerinin ömür boyu göreve getirildiği ve istifa edemediği İsveç Akademisi'nin varlığını sürdürebilmesi için İsveç Kralı Karl 16. Gustav, üyelerin yenilenmesinin önünü açacak düzenlemeleri yapmayı kabul etmişti.



Olga Tokarczuk ve Peter Handke

Olga Tokarczuk kimdir?

Polonya edebiyatının son yıllardaki en önde gelen yazarlarından Olga Tokarczuk 29 Ocak 1962’de Sulechov’da Polonya’da doğdu.

Man Booker 2018 sahibi olan Olga Tokarczuk bu yıl yapılan açıklamayla 2018 Nobel Edebiyat Ödülü’nün de sahibi oldu. Olga Tokarczuk 2018 yılının edebiyat dünyasının en prestijli iki ödülünü birden kazanmış oldu. 

Varşova Üniversitesi’nde psikolog olarak çalıştı. Ardından edebiyat kariyerine başladı. Yazar Carl Jung üzerine çalışmalar yaptı. 

Türkçe’ye çevrilmiş kitapları bulunuyor: “Gündüzün Evi Gecenin Evi ” , “Koşucular” , “Aç Gözünü Artık Yaşamıyorsun”

Öykülerinden oluşan “Dom Dzienny Dom Nocny” Türkçeye “Gecenin Evi Gündüzün Evi” olarak çevrildi. 

Olga Tokarczuk, Man Booker 2018 ödülünü “Flights” adlı kitabıyla kazandı. 

Peter Handke kimdir?

Peter Handke 6 Aralık 1942 yılında Avusturya’da doğmuştur. Biyolojik babası ile annesi daha Peter Handke doğmadan ayrıldılar. Yazara ismini verecek olan Bruno Handke ile annesi ikinci evliliğini yaptı. Ailesi ile birlikte Doğu Berlin’e yerleşen Peter Handke Rusların Berlin’i işgal etmesi üzerine oradan ayrıldılar. 

12 yaşına kadar din eğitiminin ağırlıklı olduğu bir okulda okudu. Liseyi ise normal bir lisede tamamladı. Anne tarafındaki dedesi Slovak olduğundan dolayı küçük yaşlardan itibaren bu kültüre ilgi duydu.

1961 yılında Hukuk Fakültesi’nde okumaya başladı ve bu dönemlerde yazmaya ilgi gösterdi.  Peter Handke‘nin ilk roman denemesi olan Die Hornissen’in Suhrkamp yayınevi tarafından kabul edildi ve eğitimini yarıda bıraktı. 

Peter Handke uzun süre başka bir iş yapmadan sadece yazarlık yaptı. 1971 yılında annesinin intiharı ile sarsıldı. Bu sarsıntı ve acıyı Wunsschloses Unglück isimli romanında işledi. Annesinden vefatından 1 sene sonra eşinden ayrılan yazar kızını tek başına büyüttü. Yetmişli yılların asi yazarı olan Handke kişisel görüşleri ve başkaldıran yaşam tarzı nedeni ile çok fazla eleştirildi. 

II. Dünya savaşı sonrasında deneysel edebiyatın önemli isimlerinden olan Peter Handke’in hem oyun hem de roman eserlerinde dil olgusu büyük önem taşır.

Peter Handke kitapları tün dünyada çok satanlar listelerine girmektedir. Yazar kitaplarında ifade yeteneği ve kelimelerle oynama becerisi postdramatik kurgunun mimarları arasına girmesini sağlamıştır.

Peter Handke Mutsuzluğa Doyum kitabını annesinin intiharından sonra kaleme almış çaresizliğin en dip halini aslında hayatını bizlere sunmuştur. Yazar Peter Handke’nin Solak Kadın ve Kaspar isimli kitapları da dünya çok satanlar listelerinde yer alan kitaplarıdır.

Ödüle gölge düşüren skandalda ne olmuştu?

Skandal, İsveç Akademisi'nin desteğiyle projeler yürüten Fransız fotoğrafçının, 18 kadın tarafından cinsel taciz ve saldırı ile suçlanmasıyla patlak vermişti. Söz konusu olayların İsveç Akademisi'nin binasında gerçekleştiği öne sürülmüştü.

İddialar üzerine Arnault'un eşi Frostenson ve Akademi'nin başkanı ile birlikte dört üye istifa etmiş, 2018 yılı Edebiyat Ödülü'nün 2019 yılı ödülleriyle beraber verileceği duyurulmuştu.

2011 yılında Stockholm'de yaşanan iki tecavüz olayından suçlu bulunan Arnault'a yönelik diğer cinsel taciz suçlamaları delil yetersizliği ya da zaman aşımı gibi nedenlerle düşmüştü.