O kule uçuş haritasında yok mu?

Eczacıbaşı Grubu’na ait helikopterin çarparak düştüğü Beylikdüzü’ndeki TV kulesinin, uçuş navigasyonunda ‘yükseklik engeli’ olarak işaretlenmediği iddia edildi. Bölgede uçuş yapan pilotlara göre, GPS cihazlarında kule gözükmüyor. Kule uçuş haritalarında gözükseydi, faciadan önce helikopterdeki sistem ‘yüksel’ uyarısı verecekti.

İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan 10 Mart sabahı kalkıp Bilecik Bozüyük’e giden Eczacıbaşı Holding’e ait Skorsky S76 tipi helikopter, Beylikdüzü’ndeki TV kulesine çarpıp yere çakıldı. Faciada pilotlar Alaattin Nacar ile Ahmet Bulut ve yolcular Salim Özen, Rus yolcular Aleksandr Vanin, Igor Kochergin, Luidmila Chuprova ve Elena Badragan hayatını kaybetti. Karar gazetesinden Kenan Butakın’ın haberine göre, facianın nedenini ortaya çıkaracak kaza kırım raporu henüz açıklanmazken, bölgede sık sık uçuş yapan helikopter pilotları açıklamalarda bulundu. Pilotlara göre 257 metrelik kule, uçuş yolundaki yükseklik engellerini gösteren navigasyon sisteminde görünmüyor. Çakılan helikopterin pilotları, bu nedenle TV kulesinin fark edemedi. Kaza kırım raporu tamamlanmadığı için isminin kullanılmamasını isteyen pilotlar, TV kulesinin, yüksek gerilim hatları ile binaların işaretlendiği ‘mania hattı’ haritasında görünmediğini ifade etti. Pilotlar, helikopterdeki GPS cihazından izlenen yükseklik haritasında kulenin yer almamasının faciaya davetiye çıkardığı söylüyor.

Helikopter için yer farkındalık ve uyarı işlevi gören bu sistemin engelle karşılaştığında pilota ‘pull up’ (irtifayı arttır) şeklinde ikazda bulunduğunu vurgulayan pilotlar “Beylikdüzü’ndeki TV kulesi haritaya işaretlenmiş olsaydı, kazadan hemen önce pilotlar otomatik olarak uyarılacaktı” değerlendirmesini yaptı.

GPS cihazlarında gözükmüyor

Kulenin bulunduğu bölgede uçuş yapan pilotlar, şu an kullandıkları helikopterlerin GPS sistemlerinde de kulenin görünmediğine dikkat çekerek şunları kaydetti:

“Bu durum kaza olunca ortaya çıktı. Kule engel olarak işaretlenmemiş. Pilotlar bulut içi uçuş yaparken engel de görünmüyordu. İstanbul hava sahasında 1500 feet (457 metre) altında uçuş yaparken, hava otoritelerinden izin almak zorunda değiller. 1500 feetin üstüne çıkacağı zaman izin istenmesi gerekiyor. Pilot da emniyetli irtifada iken bulut içinde devam ederken kuleye çarpıyor. İkaz gelseydi kaçınacaktı. Şimdi kokpit seslerinin kaydedildiği video kaydedici ve kara kutu incelemesinin ardından bu kaza tam olarak aydınlanacak.”

‘Hayalet kule’nin sözkonusu sisteme neden işlenmediği ise bilinmiyor. Helikopterlerde kullanılan bir GPS cihazını üreten firma yetkilisi “Kaza kırım raporu hazırlanmadan açıklama yapmamız doğru olmaz. Bu iddiayı biz de duyduk” ifadelerini kullanmakla yetindi.