Bitlis’in Yukarıölek Mahallesi’nde, 19 Aralık 2017 tarihinde uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında yıkılan Garzan Mezarlığından çıkarılan ve İstanbul’da defnedilen 216 cenazenin görüntüsü ortaya çıktı.
Görüntülerde, Kilyos Mezarlığı’nda numaralandırılmış 18 mezara, cenazelere ait kemiklerin içinde yer aldığı plastik saklama kapları üst üste ve ayakla itilerek atılıyor.
Mezopotamya Ajansı’ın haberine göre, görüntüler, Cengiz Demir ve Hüseyin Döner’e ait kemiklerin, DNA eşleşmesi sonucu ailelerine teslim edilmesi sırasında çekilmiş.
2 Mart’ta çekilen görüntülerde, Demir ve Döner’e ait 6 ve 9 numaralı mezarlara gömülü saklama kapları içindeki kemikler, görevliler tarafından çıkarılarak, yakınlarına verilme anı yer alıyor.
Bitlis mezarlığından çıkarılan 261 mezarlık Kilyos’ta kaldırım altına gömülüyor. O aileler 3 yıldır canlarının kemiklerini arıyor. Düşünün şimdi sizin o mezar yerini alıp çiçekler ektiğiniz o insanın oradan çıkarılarak bir kaldırım altına gömüldüğünü #KaldırımaGömülüİnsanlık https://t.co/n7SDwTRGbT
— kedibiri♀ (@evrifaaehessa) May 21, 2020
Bu görüntülerde de anlaşılıyor ki, 261 kişiye ait kemikler plastik büyük saklama kapları içinde üst üste gömülmüş. 1’den 18’e kadar numaralandırılmış mezarların her biri ise iki katlı. İçinde kemikler bulunan kaplar, iki adet üst üste gelecek şekilde 4 sıra halinde yerleştirilmiş.
Açılan 6 numaralı mezarda sadece 24 cenaze var. Yaklaşık 3 metre derinliğinde iki katlı kazılan mezarlar ytong tuğlalarla ayrılıp, üstü iki beton blokla kapatılmış. Beton blokların üstünü de toprakla kaplamışlar. Açılan mezarlardan birinin su içinde kaldığı görülüyor.
Demir ve Döner’in kemiklerinin bulunduğu kapları bulmak için açılan mezarlardaki tüm kutuları dışarı çıkaran bir mezarlık görevlisi, diğerlerini daha sonra tekrardan mezarların içine üst üste koyarken görülüyor. Bu esnada mezarlık görevlisi, kemiklerin bulunduğu kapları ayağıyla itiyor.
Kemiklerin içinde olduğu kapların üstünde her cenazeye verilen bir morg numarası ile Adli Tıp Kurumu numarası bulunuyor. DNA örnekleri eşleşen ailelere, bu numaralar üzerinden yakınlarının kemikleri teslim ediliyor.
Görüntülerde, “Tüm cenazeler burada mı gömülü?” diye sorulan görevlinin, “Evet” yanıtı verdiği duyuluyor.
Kaldırımda açılmış mezarlardan kemikleri çıkarılan Cengiz Demir Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis köyüne, Hüseyin Döner ise Bitlis’in Hizan ilçesine bağlı köyüne defnedildi. Garzan Mezarlığı’nın yıkıldığını öğrendikten sonra cenazelerini teslim almak için İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gidip DNA örneği verdiklerini anlatan Cengiz Demir’in kardeşi Azad Demir, uzun süre cenazelerin nereye götürüldüğünü bile öğrenemediklerini söyledi.
Uzun uğraşlar sonucu kardeşinin cenazesini teslim almak için 2 Mart’ta Kilyos Mezarlığı’na gittiklerinde gördükleri manzaranın kendilerini bir kez daha yıktığını dile getiren Demir, mezarlık diye kendilerine gösterilen yerin yol kenarı ve etrafın pislik içinde olduğunu belirtti. Demir, mezarlar açıldığında kemiklerin bulunduğu kutuların su ve çamur içinde olduğunu aktardı.
Karşılaştıkları tablo için “Sözün bittiği yer” diyen Demir, bu tablonun ne ahlak ne de vicdanla izah edilebileceğini ve hiçbir inançta yerinin olmadığını vurguladı.
Garzan’dan Kilyos’a
Bitlis merkeze bağlı Yukarı Ölek köyü kırsalında bulunan ve farklı dönemlerde yaşamını yitirmiş 267 PKK’linin mezarının bulunduğu Garzan Mezarlığı 2017 yılında iş makineleriyle yıkılıp, mezarlar açılarak cenazeler İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gönderilmişti.
19 Aralık 2017’de çıkarılan 267 cenaze aylarca Adli Tıp’ta bekletildi. Üzerinden yıllar geçmesine rağmen ailelerin çoğu cenazelerini alamazken; şu ana kadar sadece 21 cenazenin kimlik bilgileri tespit edilerek, ailelerine teslim edildi. 261 cenaze ise halen ailelere teslim edilmedi.
