Muhalefet ve baroları itirazlarına karşın “Çoklu baro” teklifi 251 milletvekilinin “kabul”, 163 milletvekilinin “ret” oyu ile kabul edilerek yürürlüğe girdi.
“Çoklu baro” modelini içeren Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, baroların ve muhalefetin itirazların karşın AK Parti ve MHP oylarıyla kabul edilerek yasalaştı. Yapılan elektronik oylamaya 417 milletvekili katılırken, 251 milletvekili “kabul”, 163 milletvekili “ret” oyu kullandı. Kanun yürürlüğe girdiğinde İstanbul, Ankara ve İstanbul’da birden fazla kurulabilecek.
Kanun teklifine karşı çıkan baroların “Paralel baro” olarak nitelendirdiği düzenlemenin Meclis Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeleri 5 gün, 52 saat sürdü. Baro başkanlarının Komisyon toplantısına alınmadığı için günlerce Meclis kapısında sabahladığı kanun teklifi birçok itiraza karşın hiçbir değişiklik yapılmadan AK Parti ve MHP oylarıyla kabul edilerek komisyondan geçti. CHP, HDP ve İYİ Parti teklife şerh düştü.
MUHALEFETİN TÜM ÖNERGELERİ REDDEDİLDİ
Teklif Adalet Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından görüşülmekte olan 2. Yargı paketine ara verilerek hızla Genel Kurul gündemine alındı. Teklifin Genel Kurul’daki görüşmeleri de 3 gün sürdü. Muhalefet, teklifin bölünme yaratacağı, yargıya güveni daha da zedeleyeceği yönünde itirazlarda bulundu, her madde için değişiklik önergesi verdi. Ancak önergelerin tamamı reddedildi.
SADECE 2 MADDEDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI
Adalet Komisyonu’nda virgülü değişmeyen teklifin Genel Kurul görüşmelerinde AK Parti ve MHP Grup Başkanvekillerinin verdiği önergelerle 7 ve 15’inci maddelerde iki değişiklik yapıldı. Teklifin “Avukatlar mahkemelere cübbeyle çıkmak zorundadır. Kılık ve kıyafetle ilgili başkaca bir zorunluluk getirilemez” maddesine staj dönemi de eklendi. Maddeye “Avukatlara staj dönemi dahil olmak üzere, baro ve Birliğin iş ve işlemleri ile mesleğin icrası kapsamında kılık kıyafetle ilgili herhangi bir zorunluluk getirilemez” eklemesi yapıldı.
15. maddesinde yapılan değişikliğe göre de 5 binden fazla avukat bulunan illerde asgari iki bin avukatla yeni baro kurulurken bu sayıların belirlenmesinde baro levhasına kayıtlı avukatların yanı sıra baroya kayıt yaptırmak zorunda olmayan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan avukatlar da dahil edilecek.
CHP YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ GÜN AYM’YE GİDECEK
Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen bu teklif söz konusu iki değişikliğin ardından AK Parti ve MHP’nin oylarıyla kabul edilerek yasalaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek teklif Anayasa Mahkemesi’ne taşınacak. CHP, teklifin Resmi Gazete’de yayınlandığı gün yürürlüğünün durdurulması için Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapacak.
TBB OLAĞANÜSTÜ GENEL KURULUNDA SEÇİM YAPILAMAYACAK
3 büyükşehirde birden fazla baro kurulmasını, TBB yönetiminin belirlenmesinde bu illerin etkisini azaltan kanunun dikkat çeken noktaları şunlar:
* 5 binden fazla avukat bulunan illerde en az 2 bin avukatla bir baro kurulabilecek. Bu durumda İstanbul, Ankara ve İzmir’de birden fazla baro kurmanın önü açıldı. Kısa bir süre sonra bu illere 4 bin 957 avukat bulunan Antalya’nın da eklenmesi bekleniyor. Barolar, Noterler gibi 1’inci, 2’nci baro olarak adlandırılacak. Mevcut barolar “bir numaralı baro” olacak. Çoklu baro ile ilgili sayıların belirlenmesinde baro levhasına kayıtlı avukatlar ile normalde kayıt zorunluluğu bulunmayan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan avukatlar da esas alınacak.
* Her baro, TBB Genel Kurulunda, baro başkanı ile sabit üç delege ve ilaveten her 5 bin avukat için ilave bir delegeyle temsil edilecek. Böylece 49 üyeli bir baro da 4 delege ile 4 bin 900 üyeli bir baro da 4 delege ile temsil edilecek. TBB Genel Kurulu’nda İstanbul, Ankara ve İzmir’in belirleyiciliği azaltılacak.
* En az 25 baronun yönetim kurulunun çağrısıyla Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağrılabilecek ancak olağanüstü toplantıda seçim yapılamayacak. Daha önce bu çağrıyı 10 baro yapabiliyor ve Olağanüstü Genel Kurul’da seçim yapılabiliyordu.
* Kuruluş tarihine bakılmaksızın tüm baro seçimleri 2 yılda bir ekim ayında, TBB organlarının seçimi ise 4 yılda bir aralık ayı içinde yapılacak. Yasa yürürlüğe girdikten sonra görev sürelerine bakılmaksızın tüm barolarda ekim 2020’de seçim yapılacak. Henüz 1 yılını dolduran 7 baro da seçime gidecek. TBB seçimi ise 2020 yılı aralık ayı içinde gerçekleştirilecek.
AVUKATLARA CEZAYA TEMYİZ YOLU
* Birden fazla baro kurulan illerde, adli yardım büroları ve diğer kurullar, baroların üye sayısına göre eşit temsille oluşturulacak. Görevlendirmelere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.
* Avukatların, avukatlık ile TBB ya da baroların organlarındaki görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararlarına temyiz yolu açılacak. Bu kapsamda ilk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun adli para cezalarına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararları da temyiz edilebilecek.
* Yeni avukatlar, mesleklerinin ilk 5 yılında, kayıtlı olduğu baronun öngördüğü keseneği (aidatı) yarı oranında ödeyecek.
* Avukatlar için tek zorunlu kıyafet cübbe olacak. Avukatların kılık kıyafetiyle ilgili başka bir zorunluluk olmayacak. Avukatlara, staj dönemi de dahil olmak üzere, baro ve Birliğin iş ve işlemleri ile mesleğin icrası kapsamında kılık ve kıyafetle ilgili herhangi bir zorunluluk getirilemeyecek.
