Türk siyaseti son yıllarda hiç olmadığı kadar istikrarsız bir durumda olduğunu söyleyen ABD’li Türkiye uzmanı akademisyen Steven Cook, Erdoğan’ın ülke genelinde kontrol oluşturma ve sürdürme kapasitesinden taviz verdiğini ve bunu da büyük çaplı protestolar, artan şiddet ve devletin zirvesinde siyasi mücadeleleri tetikleyeceğini dile getirdi.

Amerikan Foreign Policy dergisinde yayınlanan yazısında Cook, seçim sisteminin de yardımıyla Erdoğan’ın AKP’nin ilk yıllarından itibaren diğer partilerle koalisyon kurmaya gerek duymamanın sonuçlarından yararlandığını belirtti. İlk on yılında AKP’nin ekonominin büyümesine yardımcı olan önemli ekonomik reformları üstlendiğine dikkat çeken Cook, o yıllarda Türkiye’nin siyasi ve sosyal bir istikrar dönemi yaşadığını hatırlattı.


GEZİYLE BAŞLAYAN İSTİKRARSIZLIK

Erdoğan’ın 2008’den itibaren otoriterliğe dönüş yoluna girdiği yönündeki ortak kanıya dikkat çeken Cook’a göre, bu otoriterlikle birlikte, Gezi olayları, Gülen hareketine yönelik başlatılan operasyonlar, PKK ile yeniden başlayan savaş, 15 Temmuz, 2018 ve 2019’da Türkiye’nin ekonomik kaderinde uzun süreli bir düşüş ve son olarak 2020’nin koronavirüs pandemisi ülkeye istikrarsızlığı getirdi.

Bu olaylardan birinden diğerine düz bir çizgi çekilebileceğini ve tüm bu olayların AKP’nin vizyonunun nasıl kırıldığını gösterebileceğini aktaran Cook, tüm bu olayların partinin siyasi katılımı genişletme, daha müreffeh bir toplum oluşturma, Türkiye’nin büyük bir güç olarak potansiyelini gerçekleştirme ve iyi yönetişim sağlayacak ve toplumdaki bölünmelerin üstesinden gelmeye yardımcı olacak dini değerleri kurumsallaştırma konusundaki başarısızlığını yansıttıklarının altını çiziyor.

15 TEMMUZ’U SORGULAMAYA CÜRET EDENLER

“15 Temmuz ile ilgili Gülen Hareketinin suçluluğuna ilişkin resmi anlatıyı sorgulamaya cüret eden herkes, hapisle, mülkün kamulaştırılmasıyla, aile yıkımıyla sonuçlanacak şekilde tüm ağırlığıyla Türk hükümetini karşısında bulmayı bekleyebilir” diyen Cook, “Kaçabilecek kadar şanslı olanlar ise, Türkiye’nin istihbarat ajanları ve ilgili haydutların elinde sürekli iade veya şiddetli intikam korkusuyla yüz yüze kalabilir” dedi

Hükümet yetkililerini uyuşturucu kaçakçılığı, cinayet ve yolsuzlukla suçlayan Sedat Peker’in Erdoğan’ı doğrudan işaret etmemekle birlikte onun işin içinde olduğunu kuvvetle ima ettiğini belirten Cook, Avrupa’da sürgünde bulunan muhalif gazetecilerin de bu iddiaların peşine düşerek daha da güçlendirdiklerinin altını çiziyor.

HÜKUMET VE BASINDAN DAHA GÜVENİLİR

Almanya’da bulunan gazeteci Cevheri Güven örneğini veren Cook, Güven’in AKP’nin söyledikleri ile nesnel gerçeklik arasındaki uçurumu ortaya çıkaran bir YouTube fenomeni haline geldiğine dikkat çekiyor.

Cevheri Güven gibi sürgündeki muhalif gazetecilerin hem hükümetten hem de basından daha güvenilir haber kaynakları haline gelmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Cook, “İşte bu yüzden Peker ve Güven gibi sürgündeki gazetecilerin YouTube’da milyonları bulan izlenme sayısı göz kamaştırıyor ve Türkiye daha istikrarsız. AKP’nin vizyonundan taviz verilmesiyle, Erdoğan kontrolü sürdürmek için giderek daha fazla patronaj ve baskıya güvenmek zorunda kaldı. Ama ikisi de pahalı ve sınırlı” ifadelerini kullandı.