Yüzde 20 seviyelerindeki enflasyona rağmen yüzde 18-19 bandında seyreden TL faizi yerli yatırımcıya yetmeyince yurtiçindeki dolar talebi hızla arttı. Bunun üzerine Merkez Bankası’nın net rezervleri de eridi.
Bu erime piyasalarda sarsıntıya yol açarken dolar, Türk lirası karşısında bir günde yüzde 5’lik bir yükseliş gösterdi.
Karar yazarı İbrahim Kahveci, son altı aylık ortalamaya bakıldığında bankaların TL mevduat faizlerinin tasarruflarını TL’de tutan yerli yatırımcılara bir reel kazanç sunmadığını söylüyor. Zira, 17 ağustos 2018 haftasında Merkez verilerine göre 1 trilyon 092 milyar lira olan TL mevduatları 15 Mart 2019 haftasında 1 trilyon 076 milyar düzeyine gerilemiş.
2018 yılının son 4 ayında 10,1 milyar dolar artan yerli döviz hesaplarının, 2019 yılının ilk 2,5 ayında ise tam 14,8 milyar dolar daha artış gösterdiğine dikkat çeken ekonomist, “Hatta Eylül 2018’den bu yana döviz hesaplarındaki artışın tamamının yerli yatırımcıların hesaplarından kaynaklandığı görülmektedir” diyor.
Dövizde sert dalgalanmanın yaşandığı son günlere kadar döviz alımlarının artarak devam ettiğini belirten yazar, BDDK verilerine göre sadece 15-19 Mart arası iki iş gününde bile 1 milyar 821 milyon dolarlık döviz hesabında artış gerçekleştiğini kaydediyor.
Net rezervler haftalık veride son 15 günde 6 milyar 732 milyon dolar erirken günlük ortalama dolar kuru üzerinden net döviz rezervleri şöyle sıralanıyor:
Kahveci, Hazine’nin bu yılın ilk üç ayında 6,4 milyar dolar net borçlanmaya giderek yıllık borçlanma kotasının yüzde 80’ini doldurduğunu hatırlatıyor. Ekonomist, “Buna rağmen özellikle yerli tasarruf sahiplerinin çok hızlı bir şekilde tasarruflarını TL’den dövize yönlendirmeleri MB rezervlerinin hızla erimesine yol açmış olabilir” yorumunu yapıyor.
“Türk Lirası ile başlayan sert dalgalanma özellikle gelişmekte olan kırılgan ülkelerde de sert hareketlere yol açtı” diyen Kahveci, dış borçlarda yaklaşık beş milyar dolarlık artış olduğunu ifade ediyor.