2018 Ekim ile 2019 Ekim arasındaki bir yılda 7 bin Küçük ve Orta Ölçekli İşletme (KOBİ) kapanırken bu şirketlerdeki işçi sayısı 295 bin azaldı. Aynı dönemde 40 bin esnaf kepenk indirdi. Kayıtlı çiftçi sayısında ise 104 bin kişilik düşüş oldu.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren TEPAV, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerini esas alan istihdamı izleme bültenleri hazırlıyor. TEPAV’ın 2019 Ekim ve Kasım ayı verilerine dayanarak hazırladığı istihdam bültenine göre; Türk ekonomisinin taşıyıcı kolonu olan KOBİ’ler peş peşe faaliyetlerine son veriyor. KOBİ sayısı geçen yıla göre 7 bin azalırken ilk sırada 2 bin işyeri ile Ankara var. Başkenti, İzmir, Kocaeli, Tekirdağ, Manisa ve Aydın takip etti. KOBİ işyeri sayılarının sektörel dağılımına bakıldığında en hızlı azalan sektör yüzde 26,6 ile bina inşaatı.


Aynı dönemde KOBİ’lerdeki sigortalı çalışan sayısında 295 bin kişilik azalma olurken en fazla istihdam kaybı 34 bin kişiyle Ankara’da. Bu kenti İzmir, Adana, İstanbul ve Kocaeli izledi. KOBİ’lerdeki sigortalı çalışan sayısı en hızlı azalan sektör de yüzde 31 ile bina inşaatı.

TEPAV’ın çalışması, küçük esnaftaki kan kaybını da ortaya koydu. Son bir yılda esnaf sayısı 40 bin azaldı. Esnaflar en fazla İstanbul’da kepenk indirdi. Oransal olarak bakıldığında esnaf sayısı en hızlı azalan il, yüzde 8,9 ile Batman. Bu kenti Şırnak, Mardin, Rize, Bingöl ve Diyarbakır takip etti.

Çiftçi sayısı ise geçen yılın aynı ayına göre 104 bin azaldı. Bu rakam, kayıtlı çiftçilerin yüzde 14,3’nün faaliyetlerine son verdiğini gösteriyor. Son yılda çiftçi sayısı tüm illerde azalırken Manisa ilk sırada. Samsun, Konya, Antalya, Hatay ve Balıkesir bu kenti takip etti. Oransal olaraksa en hızlı düşüş, yüzde 37,9 ile Batman’da gerçekleşti.

Kayıtlı istihdamdaki daralma da devam ediyor. Sigortalı çalışan sayısı, geçen yıla göre toplamda 183 bin azaldı. 36 sektörde istihdam kaybı yaşandı. 16 ilde çalışan sayısı artarken 65 ilde geriledi. Oransal olarak istihdamı en hızlı azalan il, yüzde 30,7 ile Ardahan. Rakamsal olarak sigortalı çalışan sayısı en fazla Ankara’da geriledi. İzmir, Bursa, Adana ve Kocaeli istihdam kaybının yoğun olduğu diğer iller.

TEPAV, çalışanların kazançlarındaki artışları da rapor etti. Buna göre son bir yılda günlük kazançların en çok arttığı il, yüzde 33 ile Zonguldak. Bu kenti Kilis, Artvin, Karabük ve Ankara takip etti. Kok kömürü ve petrol ürünleri imalatı bir yılda ortalama günlük kazancın en fazla arttığı sektör.

Hem sigortalı çalışan sayısı hem de esnaf sayısı azalırken tek artış memur sayısında yaşandı. Kamuda istihdam edilen kişi sayısı, geçen yıla göre 55 bin artış gösterdi.

TEPAV’ın SGK ve İŞKUR’dan derlediği bu veriler, ekonomide 2019 yılında yaşanan daralmayı net şekilde ortaya koyarken Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi’nin (SPM) raporu, krizin sürdüğünü gösteriyor.

İşgücü rakamlarına ilişkin isabetli tahminleriyle bilinen SPM, 2019 Kasım döneminde işsizliğin 0,2 puan artarak yüzde 13,6 olacağını öngördü.

SPM, “Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre 1 puan azalmıştır. Bu göstergelerin; çok şiddetli olmamakla beraber Kasım dönemi işsizlik oranlarını arttırıcı yönde etki göstermesi şaşırtıcı olmayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

SPM, temel göstergelerin hepsinin işsizliğin yükseleceğine işaret ettiğini duyurdu. Buna göre; Kasım döneminde işsizlik yeniden artmaya başlayacak. Zira ihracat bir önceki döneme göre yüzde 1 oranında azaldı. Diğer yandan, yatırım malları ve ham madde ithalatı Eylül dönemine göre artmakla beraber; artış oranları bir önceki döneme oranla yarı yarıya düştü. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (SÜE) ise bir önceki döneme göre bir puan azaldı. Bu göstergeler, önümüzdeki günlerde açıklanacak Kasım ayı işsizliğinin artacağına işaret ediyor.  


Kaynak: Ahval