Ana sebep plazalara ödenen yüksek kiralar. Ama evden çalışma işçilere kaybettiriyor; mesailer ortalama 2-3 saat uzadı.

Kimileri için yüksek katlı ofis binaları güç ve modernitenin özü, kimileri plazaları ucube olarak görüyor. Nasıl görülürse görülsün, korona virüsü salgını başladığından beri plazalar sessizliğe gömüldü; bu binalardaki ofislerde çalışan binlerce kişi aylardır tüm işlerini evden yapıyor.

Birkaç aydır uygulanan “ev ofis” sistemi, plazaların ne kadar gerekli olduğuna dair soru işaretleri yaratmaya başladı. Şimdiden bir çok şirket yöneticisi, “daha az maliyetli olduğunu” keşfettikleri evden çalışmayı, krizden sonra da devam ettirmeyi düşünüyor.


Alman Spiegel dergisine konuşan İngiliz bankası Barclays’ın başkanı Jes Staley de böyle düşünenler arasında. Steley, ’ev ofis’ modeli sayesinde şirketlerin, şehirdeki pahalı ofis kiralarından kurtulabileceğini düşünüyor. Bankanın lüks ofisleri Londra’nın bankacılık bölgesi Canary Wharf’da. Staley, bir binaya 7 bin kişiyi doldurmanın, “geçmişte kalacağını” söylüyor.

Birçok uluslararası şirket de benzer görüşte. Fransız otomobil üreticisi PSA, üretim bandında görevli çalışanlar dışında kalanlar için evden çalışma modelini yeni bir yöntem haline getirmeyi planlıyor.

Sosyal ağ Twitter’ın CEO’su Jack Dorsey de çalışanlara gönderdiği e-postada, Covid-19 salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalar sona erdikten sonra da evlerinden kalıcı olarak çalışabileceklerini duyurdu.

ABD danışmanlık firması Edelman’dan Cydney Roach, şu anda yaşanan bu gelişmelerin iş dünyasını tam olarak nereye götüreceğinin henüz belli olmadığını söylese de gelecekte esnek çalışmanın yaygınlaşacağını düşünüyor.

Borsacı Numis Securities’in eş başkanı Alex Ham ise İngiliz gazetesi The Telegraph’a verdiği demeçte, “Asla normale dönülmeyecek” diyerek pazartesiden cumaya ofise gitmenin “geçmişte kaldığını” belirtiyor.

Bu eğilimi, emlak devi Cushman & Wakefield’in Nisan ayında yaptığı çalışma da doğruluyor. Dünya çapında 300 şirketin katıldığı araştırmanın sonucu çarpıcı: Ankete katılanların yüzde 89’u, evden çalışma modelinin korona salgını sona erdikten sonra da devam edeceğini düşünüyor.

İngiliz Warwick Üniversitesi’nden bilim insanları Clare Lyonette ve Beate Baldauf, bu eğilimin hem şirketlere hem de çalışanlara fayda sağlayabileceği görüşünde. Onlara göre birincisi şirketler şehir merkezindeki korkunç yüksek kiralardan kurulacak, ayrıca çalışanların daha az devamsızlık yapacak ve bu da verimi artıracak.

Ancak, iki araştırmacı, uzun süreli evden çalışmanın risklerine de dikkat dikkat çekiyor ve evden çalışmanın şirketlerdeki ‘topluluk hissi’ üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceğini vurguluyorlar. Çalışanların şirkete karşı aidiyetinin azalabileceğini belirten Lyonette ve Baldauf, uzun vadede bunun verimliliği düşüreceğini belirtiyor.

Krizden sonra da evden çalışma modeli devam ederse, bundan en çok çalışanların zarar edebilir. VPN erişimi sunan teknoloji şirketi NordVPN’in açıkladığı verilere göre, çalışanlar korona krizi sırasında evden çalışırken daha fazla mesai yaptı: Fransa’da mesailer ortalama iki saat, ABD’de ise ortalama üç saat uzadı.