Kasım ayında silah ve savaş teçhizatı harcamaları, bir önceki aya göre rekor düzeyde arttı. Örtülü ödenekten ‘savaşa’ sadece bir ayda 836 milyon ayrılırken, 2016’da silaha harcanan para 3.5 milyar liraya fırladı. Gözaltı harcamalarında da 15 Temmuz’dan itibaren başlayan yükseliş sürdü.

Türkiye’de 7 Haziran-1 Kasım seçimleri arasında tırmanan, sonrasında hızını düşürmeden devam eden, 15 Temmuz sonrasında da OHAL ile devam eden şiddet ortamının izleri devlet bütçesinden yapılan harcamalarda açıkça görülüyor.

Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı 11 aylık bütçe gerçekleşme rakamlarına göre, Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildikten sonra yasa çıkarttırarak Başbakanla ortak olduğu, referandumla başkanlığın yolunun açılması durumunda yine tek başına kullanacağı örtülü ödenek geçen ay rekor kırdı.


2016 yılının en yüksek harcama yapılan ayı, 228 milyon lira ile kasım oldu. Kasım harcamaları ile 11 aylık harcama tutarı 1 milyar 457 milyon liraya ulaştı. Tüm AKP hükümetleri döneminde olduğu gibi ‘gizli hizmet giderleri’ olarak isimlendirilen ve hesabı sorulamayan örtülü ödenek harcamasının bu yıl, geçen yıldan daha fazla olacağı görüldü.

Savaş harcamaları
Ülke içinde ve güney sınırında süren savaş ortamı nedeniyle ‘Güvenlik ve Savunmaya Yönelik Mal, Malzeme ve Hizmet Alımları’ da en çok harcama yapılan kalemlerden olmaya devam etti. Örtülü ödenek gibi bu harcamalarda da kasım ayında 2016 rekoru kırıldı. Yıl içinde en fazla 496 milyon harcanan bu kalem için kasım harcaması 836 milyon 618 bin liraya fırladı. Bu harcama ile 11 aylık harcama tutarı 3 milyar 549 bin lira oldu.
Kasım ayında 384 milyon liralık silah, araç, gereç ve savaş teçhizatı alınmasıyla da yıl boyunca yapılan harcama tutarı 1 milyar 274 milyon liraya ulaştı.

Kasım ayı aynı zamanda en fazla mühimmat alınan ay olarak belirlendi. Çatışmalarda ve toplumsal olayları bastırmada kullanılan mühimmatlara bir ayda 62 milyon 800 lira harcandı. Böylelikle 11 ayda mühimmat alımı için 326 milyon 828 bin lira harcama yapıldı.

Cenaze ve gözaltı harcamaları
Devletin cenaze harcamaları da alışılmadık şekilde yüksek oldu. Ocak ayında 8 bin lira olan cenaze harcamaları sürekli yükseldi ve kasım ayında 1 milyon 735 bin lira oldu. Bu kalem içinde en çok pay mezar ve şehitlik yapımı ile bakımına ayrıldı.

15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası yaşanan yoğun gözaltı dalgası da bütçe harcamalarına yansıdı. Temmuz ayına kadar en fazla 367 bin lira olan ‘güvenlik kuvvetleri nezaretinde bulundurma giderleri’ ağustos ayında 980 bine, eylülde 2 milyon 39 bine, ekimde 1 milyon 363 bine, kasımda da 1 milyon 530 bin liraya yükseldi.

Haber: Nurcan Gökdemir/Birgün