Son günlerde dolar ve euro TL karşısında rekor seviyeye ulaştı. Son gelen rakamlara göre 1 Euro 8,16 TL’den, 1 Dolar 6,96 TL’den işlem görüyor.
FT’de Laura Pitel ve Eva Szalay imzalı haber şöyle:
“Türk lirası, ikinci gününde dolar karşısında dört ayın en düşük seviyesine geriledi, ancak yetkililer ağır satıştan kurtulmak için yaklaşık 2 milyar dolar harcadı.
Para birimi, Salı günü yüzde 1,6 oranında düşerek dolar karşısında 6,97’ye geriledi. Keskin düşüş Pazartesi günü geç saatlerde yaşanan ani düşüşün ardından oynaklığın yeniden toparlanmasını temsil etti.
Yetkililer daha önce Haziran ortasından bu yana lirayı 6,85 TL civarında tutmayı başardı. Kargaşa, Türkiye’nin devlet bankalarından gelen güçlü direnişe meydan okudu.
Londra merkezli bir analist, borç verenlerin para birimini savunmaya çalışırken Pazartesi günü tek başına yaklaşık 1.2 milyar dolar sattıklarını söyledi.
Londra Salı günü sabah saat 8.30’a kadar 600 milyon dolar daha satmışlardı. Adının verilmemesini isteyen uluslararası bir fon yöneticisi, bankaların her gün yaklaşık 1 milyar dolar sattığını tahmin ediyordu.
Merkez bankası, bu hafta yapılacak müdahaleye ilişkin yorum talebine derhal yanıt vermedi. Daha önce para biriminin belirli bir seviyeyi hedeflediğini ve yalnızca oynaklığın yumuşak bir şekilde oynandığını söyleyerek reddetti.
Birçok ekonomist ve yatırımcı, yetkililerin lirayı dolara karşı belirli bir seviyede etkili bir şekilde sabitlemeye çalıştıklarını söylüyor. Müdahale Türkiye için büyük bir maliyet getirerek ülkenin döviz rezervlerini aşındırdı.
Yatırım bankası Goldman Sachs’ın tahminine göre, Türkiye bu yıl para birimi müdahalelerine yaklaşık 60 milyar dolar harcadı.
Rabobank’ta yükselen bir piyasa para birimi stratejisti olan Piotr Matys, Türkiye’nin doların zayıfladığı bir zamanda lirayı dolar karşısında savunmak için savaşmak zorunda kaldığını söyledi. “Dolar yumuşak ve yine de lira hiç fayda görmüyor” dedi.
TL’ye verilen destek, ülkenin zaten düşük olan döviz stokları üzerinde ağır bir yük aldı. Brüt rezervler bu yıl 17 milyar dolar, altın dahil 89,5 milyar dolara düştü.
Müdahaleyi finanse etmek için merkez bankası, Türk mevduat sahiplerinin yerli bankalardaki döviz tasarruflarını borçlandırmaya dayanmaktadır.
Salı günü açıklanan yeni rakamlar, bu kısa vadeli borçlanmanın Haziran ayında 31,3 milyar dolar rekor seviyeye ulaştığını gösterdi. Merkez bankasının takas anlaşmaları yoluyla toplam borçlanması da geçen ay 54.4 milyar dolara yükselerek yeni bir zirveye ulaştı.
Sonuç olarak, borç para ve diğer borçlar düşüldükten sonra döviz savaş sandığında ne kadar para tuttuğunu gösteren merkez bankası net rezervleri, brüt rakamlardan daha da ağır bir darbe aldı.
Financial Times hesaplamalarına göre, net yabancı varlıklar – net rezervler için bir ölçüt – Haziran sonunda kabaca negatif 32 milyar dolardı.
Sayın Matys, Türkiye’nin rezervlerinin durumunun “gerçekten endişe verici” olduğunu ve ülkenin “ince buz üzerinde yürüdüğünü” söyledi. “Oldukça yoğun bir şekilde müdahale ediyorlar. Ve soru, bunu ne kadar süre yapabildikleri. ”
