Türkiye’de işkencenin raporu açıklanıyor: Hukukçular ve hak savunucuları İsviçre’de toplandı

Türkiye’de İşkence raporunun açıklanacağı Türkiye Tribünali, İsviçre’de başladı. Dünyanın önemli insan hakkı savunucuları ve hakimler bir araya geldi.

Kurucuları arasında anayasa profesörü Johan Vande Lanotte’nin yanı sıra, Belçika Anayasa Mahkemesi eski hâkimlerinden Marc Baron Bossuyt, eski Belçika Birleşmiş Milletler elçisi Jan De Bock, Gent Üniversitesi rektörü Rik Van de Walle, Gent şehri hâkimlerinden Christine Mussche, Brüksel Free University rektörü Caroline Pauwels bulunmakta. Hakimlerden üçünün eski AİHM yargıcı olarak görev yapmış kişiler. Mahkeme heyeti, yargıçlar ve katiplerden oluşan kurul, program süresince her gün ortasında ve müzakere oturumlarından sonra akşam saatlerinde karar taslağı hazırlamak için çalışmaya devam edecek. Karar ise 24 Eylül Cuma günü verilecek ve kamuoyuna açıklanacak. Çıkacak karar ve bulgular Türkiye’deki işkence suçlularının Uluslararası Ceza Mahkemeleri’nde yargılanmasının da önünü açacak belge ve bilgi sağlaması açısından önem taşıyor.

İşkence resmi olmayan gözaltı yerlerinde yapılıyor.https://t.co/36eoFL37Dh pic.twitter.com/LK9feUe53v

— Turkey Tribunal (@turkey_tribunal) September 20, 2021

Mahkeme yapılacak yargılamalar kapsamında 6 farklı başlıkta raporlar yayınladı. Rapor başlıklarını İşkence, Zorla kaybetmeler, Cezasızlık, Basın ve ifade özgürlüğü, Adalete erişim hakkı ve Türkiye’de insanlığa karşı işlenen suçlar oluşturuyor. İşkence başlıklı rapor 1995-2010 yılları arasında Dünya İşkence Karşıtı Örgütü Genel Sekreteri olan Eric Sottas tarafından hazırlandı. Cezasızlığa dair raporu ise Ghent Üniversitesi İnsan Hakları Profesörü Prof. Dr. Yves Haeck hazırladı.

Mahkeme yasal olarak bağlayıcı bir organ değil, ancak mahkemeni kararlarının yüksek ahlaki otoriteye sahip olacağı ve içtihat oluşturacağı öngörülüyor. Mahkemeye dair tüm belgeler, tanıklıklar ve hakimlerin kararları, modern dijital iletişim araçları aracılığıyla tam şeffaflık içinde yayınlanacak. Mahkeme böylece uluslararası toplumu Türkiye’de yaşanan insan hakları ihlalleri ile ilgili bilgilendirmek ve bilinçlendirmek istiyor.

Sivil mahkeme Prof. Dr. Johan Vande Lanotte tarafından organize ediliyor. Ghent Üniversitesi’nde profesör olan Lanotte, dört farklı dönemde Belçika’da federal hükümetlerde Başbakan Yardımcılığı yaptı ve 2006 yılında Kral II. Albert tarafından Devlet Bakanı olarak atandı.

1. Tanık, Öğretmen Mehmet Alp: “Kafama silah dayadılar, Gülen hareketi öğrencilerini PKK’ya gönderiyor diye ifade ver dediler”

Turkey Tribunal’in ilk oturumunda öğretmen Mehmet Alp yaşadığı işkenceleri anlattı.

İşkenceyle 15 Temmuz’dan önce tanışan öğretmen Mehmet Alp, 18 Nisan 2015’te Cizre’de öğretmenlik yaparken kaçırıldı. Kendisini kaçıran kişiler tarafından Gülen hareketi öğrencileri PKK’ya yönlendiriyor şeklinde ifade vermesi istenen Alp’in kafasına silah dayandı. Gülen Hareketi’nin PKK ile çalıştığını kabul etmesini isteyen kişiler ve Alp’i öldürmekle ve ailesiyle tehdit ettiler. 2 gün sonra eşi ve kendisi gözaltına alindi, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Sonrasında Şanlıurfa’ya tayini çıkan Mehmet Alp, Mayıs 2016’da tutuklanarak dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlamasıyla Sincan Cezaevi’ne gönderildi.

Bu süreçte sağlık problemleri yaşamasına rağmen, doktorlar tarafından Gülen hareketi mensubu olduğu gerekçesiyle tedavi edilmeyen Alp’e sonraki süreçte kanser başlangıcı teşhisi konuldu. Hasta olduğu halde, 28 Mayıs 2017’de cezaevinden zorla çıkarılarak Şanlıurfa TEM’e götürüldüğünü ifade eden Alp, burada 24 gün boyunca işkenceye maruz kaldığını anlattı.

Darbe girişimi ile alakalı olduğu iddiasıyla kendisine bazı belgelerin imzalatılmak istediğini anlatan Alp, bunu reddetmesi üzerine kafasına çuval geçirilip elleri arkadan bağlanarak darp edildi. Demir çubuklarla vücuduna ve kafasına vuruldu ve bayıldı. Hastaneye götürülen Alp’e bir doktor hastanenin dışında zırhlı aracın içerisinde muayene oldu.

Mahkeme esnasında işkenceci polislerin de salonda bulunduğunu belirten Mehmet Alp, işkenceyi anlatması halinde kendisinin ve eşinin yine işkenceye maruz kalacağı, çocuklarının Çocuk Esirgeme Kurumu’na gönderileceği söylendi. Daha da ileriye giden polisler “eşine tecavüz ederiz” şeklinde Alp’i tehdit ettiler.

Eric Sottas: Sistematik ve organize bir işkence var mı? Güvenlik güçleri içinde uzman kişiler kullanılıyor. Polis gözaltında işkence yapılıyor. Evet, verilere göre sitematik bir şekilde işkence var. #turkeytribunal2021 #endtorture

— Turkey Tribunal (@turkey_tribunal) September 20, 2021

Hearing of the first witness of torture: Mehmet Alp #turkeytribunal2021 #endtorture pic.twitter.com/5mQuLgz8Zn

— Turkey Tribunal (@turkey_tribunal) September 20, 2021

Erhan Doğan: Bana işkence uyguladıkları yerde önümden üç bayan geçti, onların çığlıkları çok ürkütücüydü ‘nolur bize tecavüz etmeyin’ diyorlardı. Onların haykırışları hala kulağımda. @turkey_tribunal #turkeytribunal2021 #endtorture pic.twitter.com/5pTOJK4Ode

— Aktif Haber (@aktif_haber) September 20, 2021

Bugünkü duruşma, saat 10.00 itibariyle başladı. Öğleden önce Prof. Dr. Flückiger Yves, (Cenevre Üniversitesi rektörü), Prof. Em. Dr. Françoise Barones Tulkens, (Mahkeme Başkanı) konuşmalarıyla başlayan duruşmalar, Eric Sottas tarafından “Türkiye’de İşkence” raporunun sunumu ile devam etti. Bu arada işkenceye uğrayan Mehmet Alp öğretmen yaşadıklarını mahkeme heyetine anlattı. Program tüm gün devam edecek.

20 Eylül 2021 Pazartesi günü açılış konuşmaları ve yargılama konusunda bilgilendirmeler yapılacaktır.

Cenevre saatiyle 10:00-11:30,
New York saatiyle 04:00-05:30,
Sydney saatiyle 18:00-19:30,
İstanbul saatiyle 11:00-12:30
arasında…

24 Eylül 2021 Cuma günü mahkeme heyeti tarafından karar açıklanacaktır.