Dünyanın en büyük seyahat şirketlerinden, tur operatörü Thomas Cook, şirketi kurtarmak için yapılan son görüşmelerin de olumsuz sonuçlanması sonucunda iflas etti.
Şirketin en büyük hissedarı olan Çin şirketinin öncülüğünde, geçen ay 900 milyon pound’luk bir kurtarma paketi üzerinde anlaşma sağlanması gündemdeydi. Ancak daha sonra kredi veren bankaların 200 milyon poundluk ilave güvence fonu istemesi ve bu paranın bulunamaması üzerine, anlaşma olmadı ve iflas gerçekleşti.
Konuya ilişkin “178 yıllık şirket nasıl batırılır?” başlıklı bir yazı kaleme alan Sözcü yazarı Nedim Türkmen, Thomas Cook’un iflas ile tanışmasının, ilk olarak İkinci Dünya Savaşı’nın ardından gerçekleştiğini söylüyor:
“İngiliz hükümeti, bu şirketi 1948’de iflasına izin vermeyerek kamulaştırıyor ve 1972’ye kadar şirketin bu statüsü devam ediyor. Kamulaştırmanın kaldırılmasının ardından şirket, olağan ticari faaliyetini özel sektör şirketi olarak sürdürüyor. Thomas Cook şirketinde, 9 bini İngiltere’de olmak üzere; toplam 22 bin kişi, 560 ofiste çalışıyordu. İflas eden şirketin bürolarının camında aşağıdaki duyuru yer alıyor: ‘This shop has been closed with immediate effect.” Türkçesi, ofislerimiz derhal kapatıldı. Şirketin iflas ettiği gün; nakit açığı üç milyar pound, borç ise 1.7 milyar pound olarak tespit edildi.”
Şirketin, iflastan önce İngiliz hükümetinden destek istediğini belirten Türkmen, ancak bu talebin yerine getirilmediğini kaydediyor.
Şirketin batış sürecinin, 2007 yılında My Travel adlı şirketle birleşmesi ile beraber başladığını ifade eden Türkmen, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Birleşme ile beraber yılda 75 milyon pound tasarruf yapmak planlanmıştı ama 1.5 milyar pound zarar edildi. Zararın finanse edilmesi, nakit akış dengesi için bankalardan alınan krediler şirketi bugünlere getirerek iflasına neden oldu. Şirket, borçlu ve zararda olmasına rağmen, son 5 yılda üst düzey yöneticilerine 20 milyon pound ikramiye dağıttı. Şirketin büyüyen ve hantallaşan yapısı, lüks ofisler ve geleceği göremeyen yöneticiler şirketin bugünkü sonunu hazırladı.
İngilizlerin tatil tercihlerini deniz yerine şehir turlarından yana kullanmalarını önceden göremediler. İnternet üzerinden tatil planlaması yapmak modasını, internette ortaya çıkan tur operatörlerini ve ucuz bilet satan uçak şirketlerini rakip olarak görüp, önlem almadılar.
Piyasadaki bu gelişmeleri, piyasanın en önemli aktörü olmalarına rağmen önceden görüp iyi analiz edemedikleri için; yüzde 60’ı yurtdışında tatil yapan İngilizlerin, içinde seyahat acentasına giderek tatil satın alan ve tatil yapanların yüzde 15’ine tekabül eden 65 yaş üstü düşük gelir grubuna mensup müşteri kitlesi ile baş başa kaldılar.
Vizyonsuz yöneticiler, iklim krizi nedeniyle küresel ısınma sonucunda deniz tatiline giden İngilizlerin tatil planlarını aksatabileceklerini görmedikleri gibi, Brexit belirsizliğinin poundun değerini azaltacağını da maalesef ki göremediler.
Sizin anlayacağınız; adamlar, davul zurna eşliğinde battılar.
Görüldüğü üzere; 178 yıllık bir şirkette olsanız, borcunuzu yönetecek ciro, kârlılık ve öz sermayeniz yoksa bir de geleceği göremeyen vizyonsuz yöneticilerle çalışırsanız, eninde sonunda fişiniz çekilir.”
