Yeniçağ yazarı Murat Ağırel, son yazısında, Ziraat Bankası A.Ş., Halkbank ve Vakıflar Bankası tarafından pandemi döneminde ilave istihdam sağlama potansiyeli olan firmalara uzun vadeli ve düşük maliyetli işletme kredisi kullandırılmasına yönelik atılan adımları hatırlatarak, “Sayıştay’ın bu bankalara yönelik inceleme raporlarını okudum. İnanılmaz şeyler var. Yapılan işlemler karşısında iktidar üyelerinin bir bölümünün bile haberinin olmadığını düşünüyorum” diye yazdı.

Ağırel, “Kamu bankaları aracılığıyla 67 milyar TL istihdam yaratılsın diye dağıtılırken, bu para istihdam için kullanılmadığı gibi insanlar işten çıkarılmış, kredilerin takibi yapılmamış, kesilmesi gereken cezalar kesilmemiş” ifadelerini kullandı.


Firmalara 2 yıla varan anapara ödemesiz dönemli, 5 yıla kadar vadeli, uygun koşullarda, düşük maliyetli ve uzun vadeli işletme kredisi kullandırılmasına yönelik krediler verilecekti. Bu krediler imalat sektörü, hizmet sektörü, devam eden konut projeleri ve yurt dışı müteahhitlik sektörü kapsamı içerisinde kullandırılmıştı.

Bunun alt şartları da var, en az 10 çalışanı olan ve 3 ay içinde en az 5 kişi ilave istihdam artışını ve istihdam artışının kredi vadesi boyunca korunmasını taahhüt eden müşterilere bu paralar verilmiş. Ancak gelin görün ki amaçlanan olmamış” diyen Ağırel, köşesinde Sayıştay raporundan şu bilgileri aktardı:

PARAYI ALANLAR İSTİHDAMA HARCAMADIĞI GİBİ ÇALIŞANLARI İŞTEN ÇIKARMIŞ

“Sadece Vakıfbank üzerinden düşük faiz, ödemesiz dönem vb. avantajlar sağlayan kredi paketi yürürlükte olduğu süre içerisinde 6 bin müşteriye toplam 13 milyar 222 milyon 599 bin Türk Lirası kredi kullandırılmış. Sayıştay da denetim için ilave istihdam sözü karşılığı verilen 1 milyon TL ve üzeri kredilere ilişkin inceleme yapmış. 1 milyon TL ve üzeri kullandırılan 2 bin 433 kredi karşılığında toplam 4.8 milyar TL kredi kullandırılmış.

Firmalar bu kredi karşılığında yaklaşık 40 bin çalışanlık ilave istihdam sağlayacaklarını ve kredi vadesi boyunca ulaşılan yeni istihdam seviyesini koruyacaklarını taahhüt etmişler. Sonuç sizce ne olmuş? Tam bir skandal…

Parayı alanlar istihdama harcamadığı gibi çalışanları işten çıkarmış. Yapılan incelemede, verilen taahhüdün sadece yüzde 26,84’ü (10.715 kişi) yerine getirilmiş. Yerine getirilemeyen ilave istihdam sayısı yüzde 73,16 (29.209 kişi) olarak gerçekleşmiş.

Peki, Ziraat Bankası’nda durum nedir? Bankanın kullandırmış olduğu kredilerin incelenmesinde, istihdam odaklı işletme kredisi finansman paketi kapsamında Ekim 2019-Ekim 2020 döneminde toplam 9 bin 237 adet firmaya 9.5 milyar TL kredi kullandırılmış. 13 milyar TL Vakıfbank+9.5 milyar TL Ziraat Bankası…

Söz konusu kredilerle ilgili olarak banka yetkilileri ile yapılan görüşmelerde, ilave istihdam sağlanması ve bu ilave istihdamın kredi vadesi boyunca korunmasına ilişkin şartların takip edilmediği de anlaşılmış. Taahhütlerini yerine getirmeyen/getiremeyen müşterilere yansıtılması öngörülen ilave komisyonların yansıtılmadığı ifade edilmiş.

Bu kapsamda 3 bin 900 müşteriden toplam 60 milyon Türk Lirası cezai faiz alacağı doğmuş ancak müşterilerden herhangi bir tahsilat sağlanmamış.”