Türkiye, Birleşmiş Milletler, Mısır, İran ve Fransa karara çok sert tepki gösterdi.
Donald Trump yaptığı açıklamada, bu adımı “gecikmiş bir karar” olarak nitelendirdi ve “Sorunlarımızı başarısız olmuş stratejileri yineleyerek aşamayız” dedi.
“Kudüs sadece üç büyük dinin kalbi değildir” ifadelerini kullanan Trump’ın açıklamasından satır başları:
“Ben, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etmenin zamanının geldiği konusunda kararlıyım.
Bu, gerçekliğin kabul edilmesinden başka bir şey değil. Bu, daha önceden yapılmalıydı.
Dışişleri Bakanlığı’na, ABD Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma konusunda hazırlık yapması talimatını veriyorum.
Bu karar, nihai barışa olan bağlılığımızın ihlal edilmesi anlamına gelmiyor.”
NETANYAHU: TARİHİ BİR DÖNEMEÇ
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, kararı ‘tarihi bir dönemeç’ olarak niteleyip diğer ülkeleri ABD’yi izlemeye çağırdı. Netanyahu, Filistin meselesine bulunacak bir çözümde de Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi.
FİLİSTİN: DİNİ SAVAŞ ÇIKARMAK İÇİN BAHANE ARIYORLAR
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD’nin başkent kararına ilişkin açıklama yaptı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın konuşmasından satırbaşları:
BM: BİR B PLANIMIZ YOK
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Kudüs kararıyla ilgili açıklamada bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “iki devletli çözüme bir alternatif yok” dedi. Guterres, “bir B planımız yok” diye konuştu. Kaynak: BM Genel Sekreteri’nden açıklama: B planımız yok
İBRAHİM KALIN: KARAR YOK HÜKMÜNDEDİR
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz”dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın resmi Twitter hesabından ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına ilişkin, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz. Bütün dünya, uluslararası hukuk ve BM Kararlarını ihlal eden bu kararı reddetmeli ve Filistin halkının yanında yer almalıdır” ifadelerini kullandı.
ÇAVUŞOĞLU: AÇIKLAMAYI KINIYORUZ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD lideri Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına ilişkin, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada Trump’ın kararını kınadığını bildirdi. Açıklama şöyle: “ABD Yönetimi’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz. Bu karar uluslararası hukukun ve ilgili BM Kararlarının açık bir ihlalidir.”
İRAN ULUSLARARASI HUKUK UYARISI
İran’dan da kınama geldi. İran Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında bu açıklamanın uluslararası kararları ihlal ettiği belirtildi. Ayrıca, İran’ın ABD’yi ciddi biçimde kınadığı da bildirildi.
MACRON: TEK TARAFLI, DESTEKLEMİYORUZ
Avrupa’dan ilk tepki ise Fransa’dan geldi. Karar karşı çıktıklarını dün de açıklayan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cezayir’den yaptığı açıklamada, ‘Trump’ın tek taraflı kararının üzücü olduğunu, Fransa’nın desteğini almadığını’ söyledi.
Emek Partisi ile Özgürlük ve Dayanışma Partisi Ortadoğu’da müdahaleye karşı Filistin haklı ile dayanışma çağrısı yaptı.
EMEP: YENİ ÇATIŞMALARIN ÖNÜNÜ AÇACAK
Emek Partisi Genel Başkanı Selma Gürkan ABD’nin Kudüs kararına ilişkin yaptığı açıklamada “Bölgede dinler ve halklar arasında bir çatışmanın körüklendiği süreçte, ABD’nin bu girişimi yangına benzin dökmektir. Böylesi bir girişim bölgede Müslüman ve Yahudi çatışmasını derinleştirmek anlamına gelmektedir. Oysa ki burada esas olan Filistin’in demokratik bir yönetim içerisinde halkların taleplerini dikkate alan gerçek bir çözümdür. Bölgede emperyalist kutuplaşmanın ve çatışmanın bir parçası olarak İsrail’de Yahudi ve Müslüman çatışmasını derinleştirmek, yeni çatışmaların önünü açmak anlamına gelecektir. Filistin halklarının kendi kaderlerini tayin hakkı; kendi geleceğini belirleme hakkı bağlamında Filistin halkı ile dayanışma içerisinde olmak gerekiyor.”
ÖDP: FİLİSTİN’LE DAYANIŞMA ZAMANI
Özgürlük ve Dayanışma Partisi de yazılı bir açıklama yaparak Trump’ın Ortadoğu’da yeni bir saldırı hazırlığı içerisine girdiği ifade edilerek karar, “Tek kelimeyle ateşle oynamak” olarak nitelendirildi. Açıklamada, “Filistin Halkı’nın acılarını tazeleyecek, öfkesini kabartacak bu hamle, Filistin sorununun çözümünü iyice imkansız hale getirecek, adete aşırı sağcı Netanyahu yönetiminin faşist ve ayrımcı politikalarına ‘yeşil ışık’ anlamına gelecektir. Tüm bu yaşananlara karşın, gün mazlum Filistin Halkı’yla dayanışma günüdür”
CHP: KABUL EDİLEMEZ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şöyle dedi: ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve Tel-Aviv’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını kabul edilemez buluyor ve kınıyoruz.
Partimiz, müzakereler yoluyla başkenti Doğu Kudüs olacak 1967 sınırlarına dayanan bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti ile güvenlikli sınırlar içinde yan yana yaşayacak İsrail devletine ilişkin çözüm perspektifini desteklemeye devam edecektir.
KUDÜS’ÜN ÖNEMİ VE STATÜSÜ
Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’ın kutsal kabul ettiği Kudüs kentinin statüsü Filistin ve İsrail arasındaki en tartışmalı konulardan biri.
İsrail, 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda Doğu Kudüs’ü işgal etti ve bölgeyi halen işgali altında tutuyor. 1967’den bu yana işgal altındaki topraklarda yasa dışı yerleşim faaliyetleri kapsamında 200 bin Yahudi bölgeye yerleştirildi. ABD’nin Kudüs’ü
İsrail’in başkenti olarak tanıması, bu yasa dışı yerleşimleri de geçerli kabul etmesi anlamına geliyor.
İsrail’e göre Kudüs, ülkenin bölünmez başkenti. Filistinliler ise Doğu Kudüs’ün gelecekte kurulacak devletin başkenti olmasını istiyor.
ABD, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyarak, İsrail’in kurulduğu 1948’den beri bunu yapan ilk ülke olacak.
ERDOĞAN: MÜSLÜMANLARIN KIRMIZI ÇİZGİSİDİR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün grup toplantısında yaptığı konuşmada “ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımlama yönündeki haberler için üzüntümü iletiyorum. Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir Sayın Trump” dedi.
Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Filistin halkının yaraları kanamaya devam ederken, her gün zulümler sürerken İsrail’e destek olarak böyle bir kararın alınması sadece uluslararası hukukun ihlali değil, aynı zamanda insanlık vicdanına vurulmuş ağır bir darbedir. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) dönem başkanı olarak bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Böyle bir adım atılırsa İİT zirvesini İstanbul’da toplayacağız. Sadece bununla kalmayacağız, bu liderler zirvesi ile çok önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını hareketlendireceğiz. Zira, sıradan bir olay değil. ABD bütün işleri bitirdi de şimdi bu mu kaldı? Bu adım diplomatik ilişkilerimizi İsrail’le koparmaya kadar gidebilir.”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da 13 Aralık Çarşamba günü İslam ülkeleri arasında ortak hareket etmeye ve koordinasyon sağlamaya dönük olarak İslam İşbirliği Teşkilatını olağanüstü zirveye davet edeceklerini söyledi.
SUUDİ ARABİSTAN: MÜSLÜMANLARA KARŞI PROVOKASYON
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abülaziz el Suud, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımanın dünyanın her yerindeki Müslümanlara karşı bir provokasyon olarak görüleceğini ifade etti.
Ürdün Kralı Abdullah, kararın barış sürecinin altını oyacağını ve Müslümanları provoke edeceğini belirtti.
Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi ise Trump’ı bölgedeki durumu karmaşık hale getirmemesi konusunda uyardı.
İRAN: ABD FİLİSTİN’DE AMAÇLARINA ULAŞAMIYOR
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “ABD’nin büyükelçiliği taşıma niyeti onların beceriksizliklerinin ve başarısızlıklarının işareti. ABD’nin Filistin konusunda elleri bağlı. Amaçlarına ulaşamıyorlar” dedi. Hamaney ayrıca “Filistin özgürleştirilecek ve Filistin halkı zafere ulaşacak” ifadelerini kullandı.
SURİYE: EN SERT ŞEKİLDE KINIYORUZ
Suriye Dışişleri Bakanlığı ise sabah saatlerinde yaptığı açıklamada ABD’nin Kudüs hamlesinin en sert şekilde kınandığı bildirmişti. İsrail’in Filistinlileri kendi yurtlarından sürmesi projesinin bu kararla destekleneceği belirtilirken “Arap dünyasının kalbindeki Siyonist varlığı başkent olarak tanımak Arap ulusuna kendi hegemonyasını dayatma çabasıdır” denildi.
Türkiye, Birleşmiş Milletler, Mısır, İran ve Fransa karara çok sert tepki gösterdi.
Donald Trump yaptığı açıklamada, bu adımı “gecikmiş bir karar” olarak nitelendirdi ve “Sorunlarımızı başarısız olmuş stratejileri yineleyerek aşamayız” dedi.
“Kudüs sadece üç büyük dinin kalbi değildir” ifadelerini kullanan Trump’ın açıklamasından satır başları:
“Ben, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etmenin zamanının geldiği konusunda kararlıyım.
Bu, gerçekliğin kabul edilmesinden başka bir şey değil. Bu, daha önceden yapılmalıydı.
Dışişleri Bakanlığı’na, ABD Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma konusunda hazırlık yapması talimatını veriyorum.
Bu karar, nihai barışa olan bağlılığımızın ihlal edilmesi anlamına gelmiyor.”
NETANYAHU: TARİHİ BİR DÖNEMEÇ
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, kararı ‘tarihi bir dönemeç’ olarak niteleyip diğer ülkeleri ABD’yi izlemeye çağırdı. Netanyahu, Filistin meselesine bulunacak bir çözümde de Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi.
FİLİSTİN: DİNİ SAVAŞ ÇIKARMAK İÇİN BAHANE ARIYORLAR
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD’nin başkent kararına ilişkin açıklama yaptı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın konuşmasından satırbaşları:
BM: BİR B PLANIMIZ YOK
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Kudüs kararıyla ilgili açıklamada bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “iki devletli çözüme bir alternatif yok” dedi. Guterres, “bir B planımız yok” diye konuştu. Kaynak: BM Genel Sekreteri’nden açıklama: B planımız yok
İBRAHİM KALIN: KARAR YOK HÜKMÜNDEDİR
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz”dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın resmi Twitter hesabından ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına ilişkin, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz. Bütün dünya, uluslararası hukuk ve BM Kararlarını ihlal eden bu kararı reddetmeli ve Filistin halkının yanında yer almalıdır” ifadelerini kullandı.
ÇAVUŞOĞLU: AÇIKLAMAYI KINIYORUZ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD lideri Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına ilişkin, “ABD Yönetimi’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada Trump’ın kararını kınadığını bildirdi. Açıklama şöyle: “ABD Yönetimi’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz. Bu karar uluslararası hukukun ve ilgili BM Kararlarının açık bir ihlalidir.”
İRAN ULUSLARARASI HUKUK UYARISI
İran’dan da kınama geldi. İran Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında bu açıklamanın uluslararası kararları ihlal ettiği belirtildi. Ayrıca, İran’ın ABD’yi ciddi biçimde kınadığı da bildirildi.
MACRON: TEK TARAFLI, DESTEKLEMİYORUZ
Avrupa’dan ilk tepki ise Fransa’dan geldi. Karar karşı çıktıklarını dün de açıklayan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cezayir’den yaptığı açıklamada, ‘Trump’ın tek taraflı kararının üzücü olduğunu, Fransa’nın desteğini almadığını’ söyledi.
Emek Partisi ile Özgürlük ve Dayanışma Partisi Ortadoğu’da müdahaleye karşı Filistin haklı ile dayanışma çağrısı yaptı.
EMEP: YENİ ÇATIŞMALARIN ÖNÜNÜ AÇACAK
Emek Partisi Genel Başkanı Selma Gürkan ABD’nin Kudüs kararına ilişkin yaptığı açıklamada “Bölgede dinler ve halklar arasında bir çatışmanın körüklendiği süreçte, ABD’nin bu girişimi yangına benzin dökmektir. Böylesi bir girişim bölgede Müslüman ve Yahudi çatışmasını derinleştirmek anlamına gelmektedir. Oysa ki burada esas olan Filistin’in demokratik bir yönetim içerisinde halkların taleplerini dikkate alan gerçek bir çözümdür. Bölgede emperyalist kutuplaşmanın ve çatışmanın bir parçası olarak İsrail’de Yahudi ve Müslüman çatışmasını derinleştirmek, yeni çatışmaların önünü açmak anlamına gelecektir. Filistin halklarının kendi kaderlerini tayin hakkı; kendi geleceğini belirleme hakkı bağlamında Filistin halkı ile dayanışma içerisinde olmak gerekiyor.”
ÖDP: FİLİSTİN’LE DAYANIŞMA ZAMANI
Özgürlük ve Dayanışma Partisi de yazılı bir açıklama yaparak Trump’ın Ortadoğu’da yeni bir saldırı hazırlığı içerisine girdiği ifade edilerek karar, “Tek kelimeyle ateşle oynamak” olarak nitelendirildi. Açıklamada, “Filistin Halkı’nın acılarını tazeleyecek, öfkesini kabartacak bu hamle, Filistin sorununun çözümünü iyice imkansız hale getirecek, adete aşırı sağcı Netanyahu yönetiminin faşist ve ayrımcı politikalarına ‘yeşil ışık’ anlamına gelecektir. Tüm bu yaşananlara karşın, gün mazlum Filistin Halkı’yla dayanışma günüdür”
CHP: KABUL EDİLEMEZ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şöyle dedi: ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve Tel-Aviv’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını kabul edilemez buluyor ve kınıyoruz.
Partimiz, müzakereler yoluyla başkenti Doğu Kudüs olacak 1967 sınırlarına dayanan bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti ile güvenlikli sınırlar içinde yan yana yaşayacak İsrail devletine ilişkin çözüm perspektifini desteklemeye devam edecektir.
KUDÜS’ÜN ÖNEMİ VE STATÜSÜ
Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’ın kutsal kabul ettiği Kudüs kentinin statüsü Filistin ve İsrail arasındaki en tartışmalı konulardan biri.
İsrail, 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda Doğu Kudüs’ü işgal etti ve bölgeyi halen işgali altında tutuyor. 1967’den bu yana işgal altındaki topraklarda yasa dışı yerleşim faaliyetleri kapsamında 200 bin Yahudi bölgeye yerleştirildi. ABD’nin Kudüs’ü
İsrail’in başkenti olarak tanıması, bu yasa dışı yerleşimleri de geçerli kabul etmesi anlamına geliyor.
İsrail’e göre Kudüs, ülkenin bölünmez başkenti. Filistinliler ise Doğu Kudüs’ün gelecekte kurulacak devletin başkenti olmasını istiyor.
ABD, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyarak, İsrail’in kurulduğu 1948’den beri bunu yapan ilk ülke olacak.
ERDOĞAN: MÜSLÜMANLARIN KIRMIZI ÇİZGİSİDİR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün grup toplantısında yaptığı konuşmada “ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımlama yönündeki haberler için üzüntümü iletiyorum. Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir Sayın Trump” dedi.
Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Filistin halkının yaraları kanamaya devam ederken, her gün zulümler sürerken İsrail’e destek olarak böyle bir kararın alınması sadece uluslararası hukukun ihlali değil, aynı zamanda insanlık vicdanına vurulmuş ağır bir darbedir. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) dönem başkanı olarak bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Böyle bir adım atılırsa İİT zirvesini İstanbul’da toplayacağız. Sadece bununla kalmayacağız, bu liderler zirvesi ile çok önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını hareketlendireceğiz. Zira, sıradan bir olay değil. ABD bütün işleri bitirdi de şimdi bu mu kaldı? Bu adım diplomatik ilişkilerimizi İsrail’le koparmaya kadar gidebilir.”
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da 13 Aralık Çarşamba günü İslam ülkeleri arasında ortak hareket etmeye ve koordinasyon sağlamaya dönük olarak İslam İşbirliği Teşkilatını olağanüstü zirveye davet edeceklerini söyledi.
SUUDİ ARABİSTAN: MÜSLÜMANLARA KARŞI PROVOKASYON
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abülaziz el Suud, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımanın dünyanın her yerindeki Müslümanlara karşı bir provokasyon olarak görüleceğini ifade etti.
Ürdün Kralı Abdullah, kararın barış sürecinin altını oyacağını ve Müslümanları provoke edeceğini belirtti.
Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi ise Trump’ı bölgedeki durumu karmaşık hale getirmemesi konusunda uyardı.
İRAN: ABD FİLİSTİN’DE AMAÇLARINA ULAŞAMIYOR
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “ABD’nin büyükelçiliği taşıma niyeti onların beceriksizliklerinin ve başarısızlıklarının işareti. ABD’nin Filistin konusunda elleri bağlı. Amaçlarına ulaşamıyorlar” dedi. Hamaney ayrıca “Filistin özgürleştirilecek ve Filistin halkı zafere ulaşacak” ifadelerini kullandı.
SURİYE: EN SERT ŞEKİLDE KINIYORUZ
Suriye Dışişleri Bakanlığı ise sabah saatlerinde yaptığı açıklamada ABD’nin Kudüs hamlesinin en sert şekilde kınandığı bildirmişti. İsrail’in Filistinlileri kendi yurtlarından sürmesi projesinin bu kararla destekleneceği belirtilirken “Arap dünyasının kalbindeki Siyonist varlığı başkent olarak tanımak Arap ulusuna kendi hegemonyasını dayatma çabasıdır” denildi.