İnternette unutulmak, yani arama motorlarından veya belli web sitelerinden hakkınızdaki içeriğin çıkartılmasını sağlamak Avrupa’da mümkün.
Şimdiye kadar Google Avrupa’da gittikçe genişleyen ve insanlara İnternet’te unutulma hakkı sağlayan bu mevzuat çerçevesinde 1 milyon sayfayı arama sonuçlarından kaldırmış.
Ancak ABD’li başarılı finans direktörü Jeff Ervine onu sahtekarlıkla suçlayan bir web sitesi açıldığında ülkesinde kendisini koruyacak bu türde bir yasa olmadığı için büyük bir hukuk mücadelesi vermek zorunda kalmış.
Ervine, 1 milyar dolarlık bir hedge fonu yöneticisi olarak muhteşem bir kariyere sahipti. Ancak yurt dışındaki bir tanıdığı 2010 yılında onu hakkında çıkan Google sonuçları ile ilgili olarak uyardığında, şok edici bir şey keşfetti: Adını Google’da arattığında ilk çıkan site kendisini dolandırıcı olarak tanıtan Con v. Con başlıklı bir siteydi. Sitede ailesinin ve kendisinin fotoğraflarının yer aldığını keşfetti.
Site, ziyaretçilerini Ervine’in “hiçbir şey bilmeyen” bir çocuğu “tatlı yalanlarla” kandırmış olan bir dolandırıcı olduğu konusunda uyarıyordu. Ervine siteyi ilk keşfedişini “Çok korkunçtu” diyerek hatırlıyor.
Sitenin yaratıcısı 26 yaşında Hakan Yalıncak adlı, dolandırıcılık suçundan cezaevinde olan bir gençti. Ervine, yetkili makamlara bilgi sağlayarak Yalıncak’ın tutuklanmasına katkı sağlamıştı.
Yalıncak, Ervine’in hayatına ebeveynleri bir yatırım fonu kurmak istediğinde danışmanlık almak üzere geldiler. İlk bakışta her şey normaldi: avukatları elit bir Şikago avukatlık firmasından geliyordu, bankaları hesaplarında milyarlarca dolar olduğunu doğruluyor ve Yalıncak’ın öğrenci olduğu New York Üniversitesi bir binasına ailesinin ismini vermeyi planlıyordu.
Ancak Ervine bazı şeylerin ters gittiğini de hissetmişti. Diğer zengin insanlardan farklı olarak Yalıncak ailesi pahalı okullar veya tatillerden bahsetmiyor, ve Ervine’in dünyanın en zengin insanlarıyla çalışmasından bildiği gibi üst sınıfta sosyal normların bir parçası olan önemli kişilerin isimlerini konuşmalarına sıkıştırma gibi davranışları sergilemiyorlardı.
“Böyle davranmaları ellerindeki silahları göstermenin ve egolarının bir parçası. Ama bu aile Turks ve Caicos adalarından veya Art Basel’a katılmaktan hiç bahsetmiyordu.”
Bir akşam Ervine Viktorya tarzı döşenmiş bir evde aileyle buluştuğunda, Yalıncak şoförünün kendisini alacağını söyledi. Ama Ervine kendisinin eski püskü bir taksiye bindiğini gördü. Ervine bu sahneyi, “Tüylerim diken diken oldu” diye hatırlıyor.
FBI’da tanıdıkları olan bir arkadaşı sayesinde Yalıncak’ın faaliyetlerinin şüpheli olduğunu öğrenen Ervine, bildiklerini anlatarak soruşturmaya yardımcı oldu. Yalıncak dolandırıcılık suçundan 42 ay ceza alınca her şeyin bittiğini sandı.
Ancak Yalıncak intikam almak için Con. vs Con. sayfasının kurmuştu. Ervine başta fazla üstünde durmadı, ancak olası müşteriler ve ortaklar konuyu tekrar tekrar açmaya başladı.
“Her toplantıda bu hikayeyi anlatmak çin 15 dakika harcıyordum. Bu da Bernie Madoff skandalının hemen ertesinde olmuştu ve kendini anlatmak için iyi bir zaman değildi.”
Ervine saldırgandan siteyi kaldırmasını isteyemeyeceğini bildiği için Google’la iletişime geçerek arama motorunun bu siteyi arama sonuçlarında öne çıkarmaktan vazgeçmesini istedi. Google bu talebi görmezden geldi. “Çaresiz ve ümitsizce kalıyorsunuz. Ne yapabilirsiniz ki?”
Google ABD’de hakaret veya yalan içeren içeriği kaldırmak zorunda olmadığını söylüyor ancak bir mahkeme kararı olursa bunu düşünebileceğini söylüyordu. Bu durumda bile karar Google’un takdirine kalacaktı.
Ervine’in avukatları websitesi yaratıcısına dava açarak davayı kazandılar. Karar duruşmasında Hakim Ervine’den dolandırıcılığı ortaya çıkarmasına rağmen başına gelenler için özür dileyerek “Keşke yapabileceğim daha fazla şey olsaydı” dedi.
Google kararı görünce bu konuda yardımcı olabileceğini söyledi. Ancak siteyi sonuçlardan listelemekten çıkarması bir ay aldı. Ervine kendini bir zafer kazanmış gibi hissetmiyordu. Google sonuçlardan siteyi çıkardıktan sonra bile uzun süre bu sitenin sonuçlardan çıkarıldığını yazmaya devam etti.
Bu sanki Ervine’in saklayacak bir şeyi olduğu görüntüsünü yaratıyordu. Bu uyarı artık çıkmasa da uzun süre arama motorunca yayınlandı.
Ervine’e göre: “Google’da insanlık veya iyilik diye bir şey yok. Yaptıkları iş kimseyle ilgili değil. Sadece Google’la ilgili”Google sözcüsü konuyla ilgili yaptığı açıklamada sitenin sonuçlardan çıkarılmasının neden uzun sürdüğünü bilmediğini ve münferit vakalar hakkında yorum yapamayacağını söyledi.
Ervine, bu sitenin itibarını ve kariyerini zedelediğini söylüyor. Bugün Bridg-it adlı bir teknoloji şirketi kurarak internette kendisi gibi saldırıya uğrayan insanları korumaya çalışıyor. Tüm bu macera boyunca 100,000 dolar harcayan Ervine’in, eğer Avrupa’da olsaydı tek yapması gereken basit bir form doldurmak olacaktı.